نام پژوهشگر: پیام خطیب

مقایسه کارایی روش های مختلف اخته کردن به منظور تولید بذر هیبرید در کاهو (.lactuca sativa l)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم کشاورزی 1393
  پیام خطیب   یوسف حمیداوغلی

تولید هیبرید در کاهو توسط ساختمان گل جلوگیری می¬شود و معمولاً به خودگشنی منتهی می¬شود. بر همین اساس این آزمایش با ارقامی که دارای صفات نشانگر با حالات غالب و مغلوب¬اند برای بررسی کارایی روش¬های مختلفِ فیزیکی و شیمیایی بر اخته¬کردن به ¬منظور استفاده در تولید بذور هیبرید کاهو صورت گرفت. در آزمایش اول روش¬های فیزیکی شامل روش¬های اخته¬کردن با شستشو، انبرک، ترکیب آن¬دو، آب داغ با دما و زمان¬های مختلف در مراحل مختلف از جوانه گل و شاهد مقایسه شدند. در آزمایش دوم اثر سه سطح جیبرلین 50، 100 و 200 پی¬پی¬ام و شاهد در مراحل مختلف بررسی شدند. نتایج نشان داد که روش اخته¬کردن دستی تاثیر معنی¬داری بر درصد بذور هیبرید تشکیل شده دارد در حالیکه تغییر والد گرده دهنده بی تاثیر است. با این وجود نتایج مقایسه میانگین¬ها نشان داد که اختلاف معنی¬داری بین تیمارهای اخته¬کردن دستی وجود ندارد، از این نظر می¬توان با شستشو به¬عنوان روشی آسان، بیشترین مقدار بذور هیبرید (89 درصد) را تولید نمود. همچنین دماهای مختلف آب تاثیر معنی¬داری بر درصد بذور هیبرید تشکیل شده دارد در حالیکه مرحله کاربرد آب داغ و اثرات متقابل آنها تاثیری بر درصد بذور هیبرید نداشت. بیشترین درصد بذور هیبرید (57/94 درصد) و گرده¬های نابارور (07/84 درصد) با کاربرد دمای 50 درجه سانتی¬گراد بدست آمد که روش رایج، ارزان، آسان و سریع برای غیرفعال کردن گرده¬ها است. غلظت¬های مختلف جیبرلین نیز تأثیر معنی¬داری بر درصد بذور هیبرید و گرده¬های نابارور داشت که بیشترین درصد بذور هیبرید (69/84 درصد) و درصد گرده¬های نابارور (37/80 درصد) با کاربرد 200 پی¬پی¬ام به دست آمد و می¬توان درصورت تأمین هزینه از آن بصورت گسترده¬ برای اخته¬کردن بوته¬ها استفاده نمود.