هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر مقادیر مختلف تفاله خرما در جیره مصرفی بره¬های در حال رشد روی افزایش وزن و و بازدهی هضم آنها بوده است. بدین منظور، 18 رأس بره ی نر بومی در حال رشد، در 3 تیمار گروه بندی گردیدند که عبارت بود از: 1- گروه شاهد که جیره بدون تفاله خرما دریافت نمودند 2- گروهی که جیره با ترکیب 85% از جیره شاهد و 15% پودر تفاله خرما دریافت نمودند 3- گروهی که جیره با ترکیب 70% از جیره شاهد و 30% پودر تفاله خرما دریافت نمودند. نمونه های خون، ادرار و مدفوع برهها جمع آوری گردید. بر اساس نتایج حاصل در رابطه با خصوصیات عملکرد رشد، هیچ گونه تفاوت معنی داری دیده نشد (05/0<p). در هیچ کدام از خصوصیات تجزیه لاشه و ترکیبات گوشت، بجز وزن نسبی دنبه و درصد چربی گوشت که در تیمار دریافت کننده 30% تفاله خرما نسبت به دیگر گروه¬ها بالاتر بود، تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0<p). در مورد قابلیت هضم پذیری ظاهری ماده خشک، چربی خام و tdn در بین تیمارها تفاوت معنی دار آماری مشاهده نشد (05/0<p). قابلیت هضم پذیری ماده آلی، پروتئین خام، ndf، adf و nfe در بین تیمارهای مورد آزمایش دارای تفاوت معنی داری بود (05/0< p)،گروه دریافت کننده جیره شاهد در مورد این صفات دارای قابلیت هضم ظاهری بالاتری بود. قابلیت هضم پذیری در مورد nfc نیز در بین تیمارها دارای تفاوت بود و گروه دریافت کننده جیره شاهد کمترین مقدار را به خود اختصاص داد (05/0>p). تفاوت های موجود در بین تیمارها در مورد غلظت گلوکز، کلسترول، نیتروژن اوره ای، پروتئین کل، آلبومین، گلوبولین و فعالیت آنزیمهای کبدی gpt و got از نظر آماری معنی دار نبود (05/0<p). غلظت تری گلیسیرید و اسید اوریک در تیمار دریافت کننده 30 درصد تفاله خرما نسبت به دیگر تیمارها بالاتر بود و این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (05/0>p). غلظت کراتینین در بین تیمارها دارای تفاوت معنی داری بود و کمترین سطح آن در تیمار دریافت کننده 30 % تفاله خرما بدست آمد (05/0>p). انرژی قابل هضم، انرژی ادرار، انرژی متان و انرژی قابل متابولیسم در بین جیرههای تحت آزمون دارای تفاوت معنی دار آماری نبودند (05/0<p). در خصوص وضعیت انرژی مصرفی و مصرف ماده آلی قابل هضم به ازای کیلوگرم وزن متابولیکی در روز در بین تیمارهای مختلف تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد (05/0<p). تفاوتهای موجود در مصرف نیتروژن، نیتروژن مدفوع، نیتروژن متابولیکی مدفوع، نیتروژن درون زادی ادرار و کل نیتروژن ابقاء شده در بدن در بین تیمارهای مختلف از نظر آماری معنی دار نبودند (05/0<p). مصرف نیتروژن قابل هضم و دفع نیتروژن در ادرار در گروه شاهد نسبت به دیگر گروه ها بالاتر بود و این تفاوت از نظر آماری معنی دار بدست آمد (05/0>p). تفاوت موجود دفع نیتروژن با منشاء داخلی معنی دار بود و دفع از طریق مدفوع نسبت به دفع ادراری در سطح بالاتری قرار داشت (05/0>p). ارتباط دفع نیتروژن با منشاء داخلی نسبت به مصرف ماده آلی قابل هضم ارتباطی خطی بوده و با افزایش مصرف ماده آلی قابل هضم مقدار نیتروژن متابولیکی مدفوع افزوده شده و از نیتروژن درون زادی ادرار کاسته می شود.