نام پژوهشگر: فرزانه رضائی

تجزیه و تحلیل محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی بر مبنای مولفه های آموزش جهانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1387
  فرزانه رضائی   ابراهیم صالحی عمران

هدف اصلی این پژوهش تحلیل محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی در راستای مولفه های آموزش جهانی می باشد. مولفه های این پژوهش شامل آموزش صلح، آموزش محیط زیست و آموزش سلامت هستندکه لازمه تربیت شهروند جهانی در هزاره سوم می باشند و توسط سازمان هایی چون یونسکو و یونیسف نیز دنبال می گردند. در واقع با توجه به اقتضائات عصر جهانی شدن، نادیده گرفتن تحولات جهانی در حوزه برنامه ریزی درسی موجب دور بودن فضای مدرسه از زندگی واقعی دانش آموزان شده است. بدین ترتیب در این پژوهش کتابهای درسی دوره ابتدایی بعنوان مهمترین منبع آموزشی مورد تحلیل قرار گرفت تا مشخص شود تا چه حد در راستای مولفه های آموزش جهانی می باشند. روش مورد استفاده در تحلیل محتوای این پژوهش آنتروپی شانون و نیز تحلیل کیفی بوده و واحد تحلیل نیز صفحات(متن، پرسشها و تمرینها، تصاویر) در مجموع 3349 صفحه از کتب دوره ابتدایی را شامل می شود. جامعه آماری، کلیه کتابهای درسی دوره ابتدایی، شامل36 جلد کتاب در سال تحصیلی1388-1387 در هفت عنوان فارسی(بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمانی، قرآن، ریاضی و تعلیمات اجتماعی و نمونه آماری این پژوهش، شش عنوان فارسی(بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمانی، قرآن و تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی را شامل می شود. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که به هر سه مولفه آموزش جهانی یعنی آموزش صلح، آموزش محیط زیست و آموزش سلامت به یک نسبت، ولی با توجه به حجم کتابها یعنی 3349 صفحه در حد کم پرداخته شده است. و این در حالی است که هر یک از خرده مولفه های آموزشهای مذکور بصورت متوازن مورد توجه قرار نگرفته وکتب درسی نیز به یک نسبت مولفه های آموزش جهانی را تحت پوشش قرار نداده اند.