حمل¬ونقل کارآمد و موثر کالاها مقادیر زیادی از هزینه¬های مشتری را کاهش داده و موجب کاهش زمان تحویل¬ کالا و افزایش کیفیت خدمت¬رسانی می¬شود. از این رو در مسئله مسیریابی وسیله¬نقلیه، مسیرهای کاملا بهینه¬ برای مجموعه¬ای از وسایل نقلیه¬ی یکسان، برای پاسخ به تقاضاهای معین مشتری¬ها و با مدنظر قرار دادن محدودیت¬های ظرفیتی وسیله-نقلیه، تعیین می¬گردد. با توجه به اهمیت لجستیکی مسئله مسیریابی وسیله¬نقلیه با دریافت و تحویل همزمان کالا، در این پایان¬نامه به حل این مسئله با الگوریتم فرا ابتکاری زنبور مصنوعی پرداخته گردید. در این پایان¬نامه برای بهبود عملکرد الگوریتم کلونی زنبور مصنوعی پیشنهادی، در عملکرد اکتشافی زنبورهای کارگر و جستجویی زنبورهای دیده¬بان به کمک اعمال سه عملگر معکوس¬سازی، جابجایی و الحاق تغییرات مثبتی ایجاد گردید. نتایج بدست آمده از اجرای الگوریتم بر روی چهارده مسئله نمونه نشان می¬دهد؛ پاسخ دو نمونه¬ی استاندارد دارای بهبود 0.41 درصدی و 1.35درصدی نسبت به بهترین پاسخ شناخته از همه¬ی روش¬های گوناگون است. همچنین میانگین اختلاف پاسخ تمام نمونه¬ها از بهترین پاسخ شناخته¬شده در حدود 2.92 درصد می¬باشد. در نتیجه با بهبود دو مسئله¬ی نمونه و میانگین خطای معقول، عملکرد الگوریتم کلونی زنبور مصنوعی ارائه شده بسیار مناسب و قابل¬قبول ارزیابی گردید.