نام پژوهشگر: سحر ارجمندی

الگوی طراحی استفاده از آب در خانه های ایرانی-اسلامی (مطالعه موردی: 7 مورد از خانه های ایرانی- اسلامی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1393
  سحر ارجمندی   خسرو دانشجو

مسکن به عنوان مهم ترین فضایی که انسان در آن زندگی می کند و تمام نیاز های مادی و معنوی خود را در این فضا تامین می کند نیاز به تفکر وتعمق بسیار دارد. در راستای تامین این نیازها، معماری نقش بسیار پر رنگی را ایفا می کند و می تواند به عنوان اصلی ترین عامل در خدمت انسان باشد. یکی از مهم ترین عناصری که به تنهایی می تواند هم نیازهای مادی و هم نیاز های معنوی و روحی انسان را تامین کند، آب است که به دلیل ویژگی های خاص خود، جایگاه ویژه ای در معماری به خصوص معماری مسکن دارد. لذا هدف تحقیق حاضر، دستیابی به اصولی در معماری است تا بتواند ارتباط انسان با آب را در مسکن تقویت کند و نحوه مدیریت آب در خانه را در جهت افزایش ارتباط معنایی و قدسی در کنار ارتباط مادی و کاربردی تامین کند و در نهایت بتواند خانه ای بر مبنای آب طراحی کند که آب جایگاه معنایی خود را در مسکن مطابق آن چه در معماری خانه های سنتی وجود داشته است و با درنظر گرفتن اصول اسلامی و ایرانی و قدسی متناسب با نیاز های امروز ایجاد کند. نتیجه پژوهش انجام شده نشان دهنده این مطلب می باشد که خانه های سنتی ایرانی-اسلامی، در به کار گیری آب، علاوه بر توجه به کاربرد مادی آن، به جنبه های معنوی و قدسی آب نیز توجه داشته اند و اصول ایرانی و اسلامی را به نحو احسن در خانه ها اجرا کرده اند. آب در خانه های سنتی، همواره در قلب خانه حضور داشته، و طراحی آن بهشت موعود در قرآن را یادآوری می کرده است. تمام این راهکارها، توجه کافی به فرهنگ و سبک زندگی ایرانی نیز داشته است. تمام خانه های مورد مطالعه، ویژگی مکان های قدسی مورد نظر اسلام را داشته اند و فضایی که آب در آن حضور داشته، توجه به آسمان، مرکزیت و وحدت در کثرت، تناسب و تقارن، عدل، گوناگونی رنگ ها و .... را داشته است. لذا به منظور احیای این ارزش ها در دنیای امروز، بایستی این ارزش ها امروزی شوند و مطابق فرهنگ و سبک زندگی امروز تعریف شوند. امروزه ورود اتومبیل، مبلمان و دکوراسیون مختلف و... تغییر زیادی در سبک زندگی و معماری ایجاد کرده است که در موضوع مورد تحقیق تاثیر بسیاری داشته است. لذا در انتهای این تحقیق اصول و راهکارهایی برای طراحی مسکن با استفاده از آب در جهت تقویت ارتباط آب و انسان از جنبه قدسی و معنایی مطابق نیاز های امروز و با در نظر گرفتن اصول اسلامی، ایرانی و اصول معماری مکان های قدسی ارائه می شود. روش مورد استفاده در این پژوهش، تفسیری تاریخی می باشد و تحیل های مربوط به بناها با روش استدلال منطقی صورت گرفته است. این تحقیق به دلیل ارائه اصول کاربردی به دست آمده از تحقیق در راستای طراحی مسکن بر مبنای آب (طبق اصول ایرانی- اسلامی) از نوع تحقیقات کاربردی می باشد. کلمات کلیدی: طراحی مسکن، طراحی آب، اصول ایرانی اسلامی، اصول قدسی، مدیریت آب، سبک زندگی