باید تکرار کرد که مدرنیته و استعمار همان قدر که ایران معاصر را دگرگون کردند ادبیات معاصر این سرزمین را نیز زیر و رو نمودند. از همین رو در پژوهش حاضر تاثیر شگرف این دو درون جامعه ایرانی و به طبع آن ادبیات فارسی زبان با محوریت غلامحسین ساعدی کاویده خواهد شد، با این فرض که دو مفهوم بالا همواره ذهن روشنفکر ایرانی و قلم وی را مشغول خود داشته است و به این هدف که مولفه هایی نظیر جایگاه تاریخی ساعدی، روشنفکران موثر بر آثار وی، مفهوم هویت ایرانی و نسبت ساعدی با روایت های ملی در فضای گفتمانی وی کشف شده و رابطه آنها با مدرنیته و استعمار معلوم گردد. برای همین در این پژوهش این همه با کنار هم نهادن آثار روشنفکران هم عصر ساعدی و تحلیل بازتاب نوشته های ایشان بر نمایشنامه های وی به سوی نتیجه دلخواه خواهد رفت. این نتیجه سرانجامِ این پژوهش روشن خواهد کرد که چگونه مدرنیته و استعمار در آثار ساعدی و تحت تاثیر چه کسانی نمود داشته است و طی این نمایان شدن، روشنفکر و زن به چه صورت دیده شده اند و در آخر نسبت ساعدی با گفتمان های هویت ساز آن روزگار روشن گردیده و مورد بحث قرار خواهد گرفت.