عراق در طی سال های متمادی در قرون بیستم و بیست و یکم کانون بحران های متعدد قومی-هویتی، سیاسی و حاکمیتی بوده است. گروه ها و احزاب حاکم در تلاش بوده اند تا سایر اقوام، مذاهب و جناح های سیاسی را کنار زده و قدرت را به صورت کامل در اختیار گیرند. این پژوهش به دنبال آن است تا نقش شیعیان را با تأکید بر حزب الدعوه مورد واکاوی قرار دهد و به نقش بارز این حزب در سامان سیاسی عراق بپردازد. بحث اصلی نوشتار حاضر این است که در سایه بحران مشروعیت گسترده در جامعه متشتت عراق، حزب مذکور موفق به ایجاد سامان سیاسی در عراق جدید گردید. این پژوهش با بهره گیری از روش تبینی و علّی، حزب الدعوه را به عنوان متغیر مستقل، و سامان سیاسی عراق را به عنوان متغیر وابسته مورد بررسی قرار می دهد. در همین راستا فصل اول به چارچوب مفهومی و تقسیم های قومیتی در عراق اختصاص داده شده، فصل دوم به نقش همسایگان در مناسبات عراق اشاره دارد و در فصل سوم به عوامل سامان سیاسی عراق همچون؛ نفت، رسانه، امنیت و فدرالیسم اشاره شده است. فصل چهارم نیز به نقش حزب الدعوه در عراق اختصاص داده شده است و در نهایت نتیجه گیری ارائه می گردد.