نخل پاکوتاه ایرانی از گونه¬های بومی جنوب غربی آسیا است که به طور طبیعی در بخش-های جنوب شرق ایران نیز رویش دارد و دارای دو واریته است. در این تحقیق ابتدا از چهار منطقه از رویشگاه¬های طبیعی دو واریته این گیاه، نمونه¬برداری از ریشه به عمل آمد و درصد کلنیزاسیون میکوریزی تعیین شد. در مرحله بعد پتانسیل کلنیزاسیون نمونه¬های صحرایی با درصد کلنیزاسیون بیش از 50 درصد، در یک کشت مقدماتی روی دو واریته مورد مطالعه و غربالگری اولیه قرار گرفت. درآزمایش اول فاکتور¬ها شامل دو گونه نخل (داز و پُرک) و چهار تیمار کودی شامل بستر خاکی به عنوان شاهد (t1)، مخلوط خاک با چهار درصدکود حیوانی (t2)، مخلوط خاک با دو درصد اسید هیومیک (t3) و در نهایت مخلوط خاک با یک درصد اسید هیومیک و دو درصدکود حیوانی (t4) بودند. و آزمایش دوم شامل سه سطح تنش خشکی (f.c d0=%80،d1=%50 f.c ،d2=%30 f.c ) و سه سطح میکوریز (شاهد m0=، قارچ میکوریز جدایه اول m1=.، قارچ میکوریز جدایه دومm2=) و در. هر دو آزمایش با چهار تکرار به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شدند. نتایج کشت مقدماتی غربالگری نیز نشان داد که بیشترین فراوانی درصد کلنیزاسیون مربوط به واریته داز بود و به طور متوسط درصد کلنیزاسیون 3/58% نمونه¬ها در بازه 75-50 درصدی قرار داشت. نتایج آزمایش گلخانه¬ای بستر کاشت نیز نشان داد که بیشترین میانگین درصد کلنیزاسیون برابر 41/97 درصد و مربوط به t4بود که نسبت به شاهد حدود 2/32% افزایش داشت. نتایج آزمایش دوم نشان داد که مایه¬زنی دو واریته نخل پاکوتاه ایرانی با قارچ میکوریز بر تمامی صفات به جز تعداد برگ در سطح 1 درصد معنی¬دار شد، سطوح تنش خشکی موجب کاهش معنی¬دار تمامی صفات رویشی از جمله سطح برگ، ارتفاع ساقه و ریشه، وزن تر و خشک ریشه و ساقه،حجم ریشه و درصد کلنیزاسیون میکوریزی ریشه گردید.