نام پژوهشگر: مرجان شهری زاده

احیاء هنر مینای شیراز با ساخت نمونه موردی زیورآلات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - اصفهان - دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی 1392
  مرجان شهری زاده   شهریار پیروزرام

بسیاری از رشته های صنایع دستی فراموش شده و یا در حال فراموشی هستند. در این بین هنرهایی هستند که اگر احیاء شوند بازار فروش و علاقه مندان خاص خود را دارند. یکی از این هنرها، هنر مینای شیراز است، که با وجود قابلیت های بیشمار، بنا به دلایلی که ذکر شد،کاملاً از میدان صنایع دستی خارج شده است. این پژوهش قدمی است هر چند کوتاه در راستای رونق و پیشرفت صنایع دستی کشورمان. هنرمندان دواتگر، قلمزن و جواهرساز شیراز و حتی بعضی دیگر از شهرهای ایران، مانند: تهران، سال هاست که به دنبال این هنر گشته تا مانند گذشته، زینت بخش آثارشان باشد. با احیاء هنر مینای شیراز، هنرهای یاد شده جان تازه ای گرفته و مینای شیراز بار دیگر زینت بخش زیورآلات و دیگر اشیاء با ارزش سیمین و یا زرین می شود. تاریخچه، اساتید و نوع مواد و ابزار مورد استفاده در این هنر بر ما پوشیده است و اینکه چه آثاری از هنر مینای شیراز باقی مانده و بیشتر بر روی چه سطوحی کار و از چه رنگ هایی استفاده می شده مورد سؤال قرار گرفته و علل از یاد رفتن و شیوه های احیاء آن مورد تحقیق و پژوهش قرار می گیرد. متأسفانه تاریخچه ی جامعی از این هنر در دست نیست، ولی آنچه مسلم است که در دوران پهلوی این هنر در دست خاندانی به نام "مینا" بوده و لعاب های هنر مینای شیراز از منابع خارجی تأمین می شده، این هنر را بیشتر روی سطوح نقره به منظور ظروف و جعبه کار می کرده اند. با توجه به آثار به جای مانده، بیشترین و گاهاً تنها رنگ مورد استفاده، رنگ لاجورد است. این هنر حتی با همان طرح ها و رنگ هایی که در گذشته استفاده می شده، بسیار به سلیقه ی امروز بازارهای داخلی و خارجی نزدیک است و می تواند به عرصه ی تولید انبوه و صادرات برسد. بسته بندی و نگه داری از آن مانند بسته بندی و نگه داری از آثار مینایی اصفهان می باشد. مطالب این پژوهش به روش های: مصاحبه ای، میدانی و کتابخانه ای گردآوری شده و داده ها به روش های تجربی و آزمایشگاهی، تجزیه و تحلیل شده اند؛ که در نهایت در مرحله ی ساخت به این نتیجه میرسیم که با خش دار کردن سطح نقره با عیار 98به بالا و استفاده از رنگ مینای پودری آلمانی (مخصوص نقره) در دمای 450 درجه سانتیگراد، می توان به نتیجه ی مطلوب رسید.