نام پژوهشگر: مهدی رحیمی‌راد

اثرات دین بر سلامت روان دانشجویان و طلاب شهر قم: یک بررسی تطبیقی با رویکرد اجتماعی- روانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  مهدی رحیمی راد   محمداسماعیل ریاحی

یکی از وجوه و ابعاد سلامتی،سلامت روان است که کارشناسان سازمان بهداشت جهانی، سلامت فکر و روان را قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی، عادلانه و مناسب عنوان می کنند و معتقدند سلامت روان،تنها نداشتن بیماری های روانی نیست بلکه توان واکنش در برابر انواع گوناگون تجربیات زندگی به صورت قابل انعطاف و معنی دار است.پژوهش حاضر به منظور تبیین نقش یکی از مهمترین عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت روان یعنی میزان دین داری و نوع جهت گیری دینی،انجام شده است.به علاوه،در این پژوهش رابطه متغیرهای استرس،حمایت اجتماعی و تعدد نقش ها با سلامت روان،مورد ارزیابی قرار می گیرد.این مطالعه به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته و نمونه آماری تحقیق شامل 400 نفر(200 نفر دانشجو و 200 نفر طلبه) شهر قم می باشند.این نمونه از جامعه آماری 56237 نفر دانشجویان و طلاب(سطح دو به بالاتر) شهر قم به روش تصادفی طبقه ای نامتناسب به دست آمده است.چهارچوب نظری مورد استفاده،تلفیقی از نظریات فرآیند استرس پیرلین و جهت گیری دینی آلپورت می باشد.متغیرهای مستقل تحقیق که در پی تبیین متغیر وابسته(سلامت روان) بوده اند،عبارتند از؛استرس،دین داری،حمایت اجتماعی،تعدد نقش ها،جهت گیری دین درونی و جهت گیری دینی بیرونی..همچنین در این تحقیق از نرم افزار spss برای توصیف و تحلیل داده ها و متغیرها استفاده شده است. نتایج توصیفی تحقیق بیانگر آن است که براساس مقیاس سلامت عمومی(ghq-28)،55.5 درصد از پاسخگویان سالم تشخیص داده شده اند(دانشجویان:45.0 درصد وطلاب:64.5).75.4 درصد پاسخگویان(66.3 درصد دانشجویان و 88.1 طلاب) دارای سطوح بالایی از دین داری هستند. علاوه براین 37.5 درصد از پاسخگویان خود را در معرض استرس و فشار احساس می کنند.تحلیل رگرسیونی داده ها حاکی از آن است که در بین کل پاسخگویان،به ترتیب متغیرهای استرس،دین داری،حمایت اجتماعی،جهت گیری دینی بیرونی،دانشجو و طلبه بودن و تعدد نقش ها بیشترین تأثیر را بر متغیر وابسته تحقیق(سلامت روان) داشته اند.از مهمترین نتایج تحقیق،می توان به تعدیل اثرات استرس به وجود آمده ناشی از قرار گرفتن در نقش های دانشجویی و طلبگی،توسط متغیرهای واسطی چون دین داری و حمایت اجتماعی اشاره کرد.