نام پژوهشگر: فاطمه حبیبی‌نوده

تأثیر تیمار دانه کلزا با مایکروویو بر کیفیت روغن استخراجی از آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1388
  فاطمه حبیبی نوده   صدیف آزادمرد دمیرچی

امروزه تقاضا برای روغن¬های استخراجی بوسیله پرس سرد همچون روغن کلزا افزایش یافته است. مسئله حائز اهمیت در بکارگیری این روش استخراج در صنعت روغنکشی، راندمان و مقدار ترکیبات موثر پایین موجود در روغن حاصله در مقایسه با روش استخراج با حلال است. تلاش-های زیادی جهت بهبود کارایی استخراج و افزایش محتوای ترکیبات جزئی روغن با پرس سرد صورت گرفته است که از جمله آنها می¬توان به تیمارهایی همچون پوست¬گیری، خرد کردن و هیدرولیز آنزیمی قبل از استخراج روغن با پرس سرد اشاره نمود. در بین تیمارهای مختلف توجه ویژه¬ای به بررسی پتانسیل تیمار دانه روغنی با مایکروویو مبذول می¬گردد تا از این طریق بتوان محصولی با راندمان و کیفیت بالا و زمان ماندگاری زیاد تولید کرد. اهداف این تحقیق بررسی اثر تیمار مایکروویو دانه کلزا بر کیفیت روغن استخراجی از آن بود. در این مطالعه نمونه¬های کلزا در سه تکرار در سه زمان مختلف صفر، 2 و 4 دقیقه با مایکروویو (فرکانس 2450 مگاهرتز) تیمار شدند و سپس روغن آنها با پرس سرد استخراج گردید. همچنین به منظور دستیابی به مقدار واقعی درصد روغن و ترکیبات جزیی موجود در دانه کلزا، روغن از نمونه¬های تیمار نشده با حلال استخراج شد. نمونه¬های روغن تهیه شده سپس از نظر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، ترکیب اسیدهای چرب و محتوای توکوفرول¬ها و استرول¬ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. تفاوت معنی¬داری (05/0%>p) از نظر میزان استخراج، کلروفیل، پایداری اکسیداتیوی، محتوای توکوفرول¬ها و استرول-ها بین نمونه¬های روغن وجود داشت. تیمار نمونه¬ها با مایکروویو عموماً تاثیر معنی¬داری (05/0%>p) بر ترکیب اسیدهای چرب و ضریب شکست روغن نشان نداد. روغن حاصل از نمونه¬های تیمار شده با مایکروویو در عدد اسیدی با همدیگر اختلاف معنی داری (05/0%>p) داشتند. بیشترین و کمترین مقدار عدد پروکسید به ترتیب مربوط به روغن استخراج شده با حلال و روغن حاصل از نمونه تیمار شده با مایکروویو به مدت 4 دقیقه بود. تیمار نمونه¬ها با مایکروویو موچب افزایش راندمان استخراج روغن (10%)، محتوای کلروفیل (3/5%)، پایداری اکسیداتیوی (h7)، محتوای توکوفرول¬ها (55%) و محتوای استرول¬ها (15%) و کاهش عدد اسیدی و عدد پروکسید در روغن گردید. در مجموع با توجه به نتایج بدست آمده می¬توان بیان نمود که استفاده از مایکروویو به منظور تیماردهی دانه کلزا قبل از استخراج روغن با پرس سرد می¬تواند موجب بهبود راندمان استخراج روغن، کیفیت و افزایش ترکیبات موثر گردد.