نام پژوهشگر: محمد کبگانی

بررسی نقش توزیع و تنوع کاربری ها بر تولید سفرهای درون شهری« نمونه موردی چهار محدوده مسکونی در شهر شیراز»
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1387
  طیبه سقاپور   محمد کبگانی

نحوه چیدمان کاربری ها و توزیع فعالیتها در سطح شهر، یکی از عوامل مهمی است که بر الگوهای حمل و نقل شهروندان تاثیر می گذارد. از طرفی دیگر، یکی از راهکارهای کاهش ازدحام ترافیکی در شهرها، تامین خدمات رسانی برای ساکنین به گونه ای است که نیاز به طی کردن مسافت های طولانی به حداقل برسد. در این تحقیق، نقش توزیع و تنوع کاربری ها در شکل گیری الگوهای ترافیکی بصورت تجربی مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور اطلاعات مربوط به رفتار ترافیکی ساکنان چهار محدوده مسکونی از شهر شیراز با استفاده از روش میدانی (مصاحبه حضوری) و به شیوه نمونه گیری تصادفی جمع آوری شده و سپس به کمک روش های آماری همانند تحلیل همبستگی و تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از آن است که تولید سفرهای درون شهری با متغیرهای اقتصادی- اجتماعی و تنوع کاربری ها در رابطه می باشد. با افزایش میزان تنوع کاربری ها در سطح محلات مسکونی، نیاز ساکنین به مراجعه به حوزه فراتر از محدوده سکونتی کاهش می یابد. دسترسی به خدمات متنوع در سطح محلی می تواند در کاهش حجم سفر در مسافت های طولانی تر موثر باشد هرجند حضور چنین خدماتی، خود مشوق تولید سفر در سطح محلی است. کلمات کلیدی: کاربری زمین، تولید سفر، دسترسی به خدمات، شهر شیراز

بررسی محتوایی مصوبات شورای اسلامی شهر شیراز (دوره اول و دوم) و بازتاب های کالبدی آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1388
  کوثر چراغچی   عبدالرضا پاکشیر

شورای اسلامی شهر یکی از اصلی ترین ارکان مدیریت شهری محسوب می شود که وظیفه سیاست گذاری و نظارت بر عملکرد شهرداری و توسعه شهری را بر عهده دارد و با توجه به کمیت و کیفیت مصوبات خود می تواند نقش مهمی را در این خصوص ایفاء نماید، از این رو بررسی عملکرد این نهاد در جهت افزایش نقش و جایگاه آن در عرصه مدیریت شهری ضرورت دارد. در این تحقیق به منظور شناخت عملکرد شورای شهر شیراز، با رویکرد تحلیل محتوایی، مصوبات شورای اسلامی این شهر در دوره اول (82-1378) و دوم (86-1382) به صورت موضوعی طبقه بندی گردیده و میزان تطابق مصوبات شورا با وظایف قانونی و نحوه توزیع مکانی مصوبات در سطح مناطق شهری شیراز مشخص شده و سپس برخی از مهم ترین تصمیمات شورا در خصوص بهبود وضعیت کالبدی شهر مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بخش عمده ای از مصوبات این شورا به مسائل روزمره و صدور مجوزهای مختلف و یا فروش اموال و اراضی متعلق به شهرداری اختصاص یافته است و مصوبات مربوط به زیباسازی فضاهای شهری، مسائل ترافیکی و عمرانی، توسعه معابر، برنامه-ریزی بلندمدت برای توسعه کالبدی شهر دارای کمترین میزان فراوانی بوده اند. نتایج حاصل از بررسی و تحلیل توزیع مکانی مصوبات شورای شهر نیز بیانگر آن است که مناطق 7 و 9 شهرداری و همچنین منطقه بافت تاریخی شیراز در مقایسه با سایر مناطق شهری، دارای کمترین مصوبات عمرانی بوده اند.

بررسی روابط بین متغیرهای فضایی در یک پهنه شهری با استفاده از مدل gwr محدوده مورد مطالعه منطقه 7 شهرداری تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1388
  علیرضا اخمدیان   علی عسگری

شهرها محل اسکان افراد و محل شکل گیری روابط متقابل انسانی اعم از روابط اجتماعی و داد وستد (اقتصادی) و .... می باشند که به مرور زمان در بخشی از گستره زندگی انسان شکل می گیرند. این فضای جغرافیایی دارای متغیرهای زیادی از جمله جمعیتی ، اقتصادی، کالبدی و انواع متنوع آن نظیر ساختمانها ، زیرساختها و ... است که با توجه به اهمیتی که در ابعاد مختلف زندگی انسان دارد ، نیازمند شناسایی دقیق می باشند. بطور کلی در یک مکان جغرافیایی( از جمله شهر) برخی از متغیرها نظیر جمعیت در فضا متغیر هستند و با روشهای آمارگیری میتوان آنها را تخمین زد .مقدار کمّی تعدادی از این متغیرها با تغییرات متغیرهای دیگر کم یا زیاد می شود ، که به کمک روشهای رگرسیون خطی میتوان میزان آن را پیش بینی کرد. از آنجا که در این روشها اطلاعات در سطح وسیعتری بررسی می شوند ضرایب خطا بالاتر بوده و نمی توان میزان متغیرهای وابسته را بصورت دقیق پیش بینی کرد. یکی از مدل های رگرسیون ،روش رگرسیون gwr است که کاربردهای متنوعی ازجمله آشکار کردن و تحلیل متغیرها در مقیاس محلی دارد ، بطوریکه در این روش ضریبها دقیقتر،پیش بینی ها به واقعیت نزدیکتر و درنتیجه (ضریب همبستگی)میان متغیر ها مقدار قابل قبول تری خواهد داشت. منطقه 7 یکی از مناطق 22گانه شهر تهران است که تقریبا در مرکز شهر واقع شده است وهم اکنون دارای کاربرد های متنوعی از حیث اجتماعی و اقتصادی است.در این رساله سعی شده با استفاده از معیارهای قابل سنجش و رگرسیون gwr میزان تراکم ساختمانی وتراکم جمعیتی در منطقه 7 تهران را به کمک متغیرهای فضایی نظیر قیمت زمین ،سطح سواد،سطح اشتغال و...در سطح محلی از لحاظ کمی بدست آورد. واژگان کلیدی: فضا ، مدلسازی شهری ، رگرسیون ، رگرسیون موزون فضایی ، تهران

بازنگری فصول برنامه پنج ساله شهرداریها در قالب مدیریت یکپارچه شهری نمونه موردی شهر مراغه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده معماری و شهرسازی 1390
  علی اصغر مهدوی   عبدالرضا پاکشیر

شهرها می توانند به موتورهای توسعه اقتصادی کشور مبدل شوند لیکن روند شهرنشینی و توسعه شهری شتابان نه تنها این مراکز را به مصرف کننده مبدل ساخته، بلکه باعث ایجاد مشکلات پایه ای در سطح اداره شهرها و اجرای برنامه های توسعه شهری شده است. برای برخورد با مشکلات شهرنشینی و بهره گیری از ظرفیتهای بالقوه شهرها، دیدگاه جدید مدیریت شهری برآن است تا از طریق سیاستگذاری های هماهنگ و یکپارچه به بسترسازی و بهره گیری از ابزارهای مناسب بپردازد. یکی از این ابزارها، مدیریت منابع مالی و استفاده درست از منابع مالی محدود شهرداریها برای جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی و هدایت آن در طرحهای توسعه شهری است. اصلاح ساختار تخصیص اعتبارات در وظیفه عمران شهری در قالب برنامه های پنجساله می تواند درآمد شهرداری را، ابزاری برای تشویق و جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی در اجرای برنامه های توسعه شهری و پویایی اقتصاد شهرها تبدیل نماید. این امر مستلزم اصلاح هزینه های شهرداریها و معرفی طرحهای جدید در برنامه های مختلف است. به عنوان مثال برنامه توسعه شهری که مهمترین برنامه وظیفه عمران شهریست، تنها به دو طرح "تهیه طرحهای توسعه شهری" و "تملک اراضی" اختصاص یافته است. هدف از مقاله حاضر معرفی بسترهای جدیدی در این برنامه می باشد تا با تخصیص مناسب اعتبارات، بتوان برای بسترسازی و بسیج منابع مالی شهری در اجرای طرحها بهره گرفت. روش تحقیق بصورت توصیفی، تحلیلی و مقایسه ای است و بر بهبود روشها تأکید دارد. ابتدا برنامه توسعه شهری با برنامه ایجاد تأسیسات درآمدزا مقایسه و سپس بر مبنای انطباق محورهای طرحهای توسعه شهری (طرحهای جامع و تفصیلی) با طرحهای توسعه شهری (برنامه های پنجساله) خلاء های موجود شناسایی و در قالب طرحهای جدید برطرف گردند. بررسی های انجام گرفته نشان می دهد طرحهایی مانند، مدیریت زمین، تجمیع و آماده سازی زمین و تهیه و اجرای طرحهای نیازسنجی و زیرساختی پاسخی در راستای موضوع تحقیق قرار گیرد.

بررسی نقش فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در الگوهای حمل و نقل درون شهری شیراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده معماری و هنر 1390
  امید عبدالکریمی   محمد کبگانی

چکیده بررسی نقش فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی در الگوهای حمل و نقل درون شهری شیراز به وسیله ی امید عبدالکریمی بهره برداری دقیق و موثر از فناوری اطلاعات یکی از مهمترین ابزارهای پیشرفت و توسعه در دنیای کنونی است که از دهه 1980 میلادی به بعد شروع شده است. افزایش سریع امکانات و وسایل انتقال اطلاعات از دور همچون تلفن ، فاکس ، اینترنت ، کیوسک های اطلاعاتی ، سیستم های خود پرداز بانکی و مهمتر از همه تلفن های همراه در طی سه دهه اخیر رفتارهای فضایی متفاوتی را موجب شده است. شناخت و آگاهی از دامنه کاربرد این فناوری به مثابه یافتن راه حل های برای مشکلات شهرها ، معادل کمک به بهبود کیفیت زندگی شهروندان و رفع بخش عمده ای از مشکلات اجتماعی است . بر همین اساس، گریزی از شناخت ، تحلیل دقیق، ارزیابی و بررسی اثرات آن بر الگوهای ترافیکی و رفتار های حرکتی نخواهد بود. امروزه پیامدهای ناشی از پیشرفت در ابعاد مختلف فناوری ارتباطات و اطلاعات (ict) در بیشتر زمینه ها از جمله در موضوع حمل و نقل مشاهده می شود. از سوی دیگر شهر شیراز با گسترش سریع و روزافزون خود دارای الگوی پیچیده ای از روابط ترافیکی گردیده است که هر روز بر پیچیدگی و مشکلات آن افزوده می شود. این پایان نامه تلاش می کند تا اثرات تحول در ict را بر الگوهای متداول سفر درون شهری را مورد بررسی قرار داده و با توجه به کارایی ict در بخش حمل و نقل سعی در کاهش حجمی از الگوی حمل ونقل حضوری شهروندان گردد و باعث کاهش مشکلات و بار ترافیکی شهر شیراز شود. سوال کلی تحقیق بر قابلیت فناوری ict در جهت کاهش تولید سفر استوار است. جمع آوری داده ها با شیوه میدانی با حجم نمونه 300 نفری در منطقه 6 شهرداری شیراز صورت گرفته و داده های به دست آمده با کمک آزمونهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده از پایان نامه می توان گفت که میزان استفاده فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی بر میزان و نوع سفرها اثر گذار می باشد که در متن نوع و شدت اثرگذاری مورد بررسی قرارگرفته است. کلید واژه ها: تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات(ict) ،الگوی سفر ، کلانشهر شیراز، رضایتمندی

بررسی تأثیر سیاستهای زمین شهری بر توانمندسازی اقشار کم درآمد در ایران پس از انقلاب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1391
  سید مهدی شهیدی   خلیل حاجی پور

در اجلاس سالیانه سران کشورها در سال 2000 میلادی، مهمترین اهداف هزاره جدید، افزایش عدالت اجتماعی و کاهش فقر عنوان گردید که بیانگر میزان توجه جامعه جهانی به مسأله فقر و اقشار کم درآمد می-باشد. از آنجا که جمعیت شهری جهان در سالهای اخیر به سرعت رو به افزایش بوده و معضلات شهری به-گونه های جدیدی پدیدار شده اند، مدیریت شهری با تأکید بر ضرورت کاهش تصدی گری دولت در امور شهرها و پرداختن به سیاستگذاری در حیطه های مختلف، سعی در کاهش و از بین بردن مشکلات اقشار مختلف جوامع شهری داشته است. اما نکته قابل تأمل در این رابطه وجود ارتباط و اثرگذاری بسیار، بین حیطه های سیاستگذاری در شهرها و جوانب مختلف زندگی مردم می باشد که به منظور کاهش اثرات نامطلوب و کاراتر نمودن سیستم های شهری، ارزیابی سیاست ها، یکی از مهمترین راهکارها عنوان گردیده است. امروزه توانمندسازی، مهمترین راهکار مبارزه با فقر عنوان گردیده که بر افزایش دسترسی اقشار کم درآمد به منابع و فرصتهای شهری و نیز افزایش حضور و مشارکت آنها در حوزه های مختلف شهری تأکید دارد و زمین به عنوان مهمترین منبع شهری، جایگاه بسیار مهمی در اتخاذ تصمیم و ایجاد زیرساختهای توانمندسازی در جامعه پیدا نموده است. لذا ارزیابی سیاستهای زمین، به دلیل اثرگذاری بر سایر محورهای استراتژیک و داشتن نقشی کلیدی در دستیابی به سرپناه و توسعه اقتصادی، یکی از عوامل مهم در اتخاذ تصمیمات صحیح در فرآیند حرکت به سوی عدالت اجتماعی و توسعه پایدار در شهرها می باشد. در این راستا پس از بیان اصول توانمندسازی، به سیاستها و تفکیک دوره های سیاستگذاری زمین شهری در ایران پس از انقلاب اسلامی پرداخته می شود و پس از بررسی شرایط هر دوره، کوشش می گردد تا با معرفی چند شاخص و بررسی تغییرات این شاخصها در دوره های مختلف، درکی صحیح از میزان اثرگذاری سیاستهای زمین بر زندگی اقشار آسیب-پذیر جامعه در هر دوره ایجاد گردد.

بررسی شیوه های پیاده سازی سیستم های حمل و نقل هوشمند (its) در ساماندهی نظام حرکتی هسته مرکزی شهر شیراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1391
  بهناز فضلی   محمد کبگانی

یکی از مشکلات عمده ای که امروزه بافت های کهن شهری از جمله بافت تاریخی شهر شیراز با آن مواجه است آشفتگی و ناکارآمدی شبکه ارتباطی می باشد. بطوریکه علاوه بر مشکل عدم دسترسی مناسب ساکنین، تداخل شدید سواره و پیاده و دسترسی دشوار خدمات شهری و اورژانس نیز در این نواحی نمود داشته است. تجربه مداخله در بافت های کهن نشان داده است که استراتژی های حمل و نقل پایدار همچون پیاده روی، دوچرخه سواری و حمل و نقل عمومی یکی از کارآمدترین روش ها جهت ساماندهی وضعیت نابهنجار ترافیک پیاده و سواره، کاهش آلودگی های محیطی و همچنین جلوگیری از بروز مسائل تهدید کننده امنیت و سلامت انسان در این محدوده می باشد. در پژوهش حاضر که با هدف ساماندهی نظام حرکتی و احیاء هسته مرکزی شهر شیراز انجام شده است با استفاده از روش تحلیلی- تطبیقی پس از بررسی جایگاه کشورهای پیشگام در بکارگیری استراتژی ها و ابزارهای مداخله در بافت های کهن، شناخت ویژگی های نظام حرکتی و تردد سواره، پیاده، دوچرخه و حمل و نقل عمومی در شهر شیراز حاصل شده است. با تکمیل پرسشنامه توسط شهروندان، میزان تمایل ایشان به استفاده از مدهای حرکتی سنجیده شده و با استفاده از تکنیک swot وضعیت مدهای حمل و نقلی در منطقه مورد تحلیل قرار گرفته پیشنهادات مقتضی ارائه گردیده است. سپس به منظور اولویت بندی اجرایی سیستم های حمل و نقل هوشمند (its) به عنوان یکی از ابزارهای مفید جهت پیاده سازی استراتژی های حمل و نقل سبز، مصاحبه هایی با کارشناسان ترافیک صورت گرفته که در نهایت پروژه هایی ویژه جهت دستیابی به اهداف، تعریف شده است.

مدیریت یکپارچه خدمات شهری و راهکارهای اجرایی کردن آن درایران(کلانشهر شیراز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده معماری و شهرسازی 1391
  سحر آژنده   علی سلطانی

امروزه با توجه به گسترش جمعیت شهرنشین در کشورهای در حال توسعه ، تنزل محیط زیست، عدم توزیع متناسب خدمات در سطح شهر، کمبود فضاهای فراغتی و عمومی و...، نیاز به تعریف مجدد وظایف و الگوی سازمانی مدیریت شهری و ارتباط کارآمد نهادهای دخیل در اداره شهر می باشد. در پایان نامه حاضر با بررسی فرایند تحول مفهوم و شیوه مدیریت شهری در طی سده گذشته و عدم کارایی روشهای سنتی در مدیریت شهر ، لزوم رویکرد یکپارچه در مدیریت شهری و به طور خاص در خدمات شهری به عنوان پایه ای ترین آزمون مدیریت شهری مطرح گردیدو به مباحث زیر در فصول تحقیق پرداخته شد. بیان کلیات موضوع و ارایه مفاهیم مورد نظر به ویژه رفع ابهام از معانی واژه های کلیدی چون مدیریت شهری ، ? مدیریت یکپارچه شهری و خدمات شهری. پس از گذری بر تحولات شهر شیراز ، بررسی روابط عمودی و افقی نهادها و سازمان های مختلف مدیریت و ? خدمات رسانی شهری جهت شناسایی نقاط قوت و ضعف شرایط موجود. نهایتا در این پژوهش با توجه به شدت همپوشانی و تداخلات وظایف سازمان ها در خدمات رسانی به مردم شیراز ، مبحث یکپارچگی خدمات شهری در 9 محور ، با روش دلفی به عنوان روش برنامه ریزی گروهی و مشترک مورد نظر سنجی قرار گرفت . در این تحقیق تکنیک دلفی در دو راند بین 20 نفر از کارشناسان و مدیران شهری با هدف رسیدن به اجماع نظر طراحی و اجرا گردید. نظر به اجماع پاسخ گویان در لزوم اصلاح موارد قانونی و حقوقی و تنظیم روابط قدرت میان بازیگران عرصه شهری ، پیشنهادهایی جهت الگوی مطلوب مدیریت شهری با هدف یکپارچگی و بهبود چارچوب نهادی و قانونی داده شد.

بررسی اثرات کالبدی-فضایی ناشی از راه اندازی سیستم متروی تهران (نمونه موردی: ایستگاه های مترو)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1391
  سمانه شریعتی   محمد کبگانی

در شهر تهران به عنوان یکی از مجموعه های شهری رو به گسترش ، سیر تحولات سه عامل انسان، کالبد و خودرو طی چند دهه گذشته، موجب تغییرات ساختاری و بروز مشکلاتی از جمله حاشیه نشینی، پراکندگی و شکل گیری ساختار چند هسته ای تک منظوره در این شهر گردیده است. در این شرایط، همزمانی بروز مشکلات فوق با بهره داری از سیستم حمل و نقل ریلی در دهه 1380- 1370 زمینه شکل گیری تغییرات جدیدی را فراهم آورده است. در واقع سیستم حمل و نقل ریلی (مترو) به عنوان یکی از زیرساخت های جدید شهری، توسعه ساختار کالبدی- فضایی شهر، توزیع جمعیت، کاربری ها و مراکز فعالیتی را تحت تاثیر قرار داده است. از نگاه این مسائل و فرصت ها، تحلیل و تبیین تاثیر مترو بر خصوصیات ساختاری مناطق شهری پیرامون شبکه مترو، نظیر شاخص های تراکم شهری و الگو، آهنگ و موقعیت مکانی توسعه و همچنین چیدمان فعالیت ها می تواند به عنوان ابزاری برای مدیریت و کنترل فرصت های توسعه ای خلق شده در این مناطق مفید واقع شود. در این راستا رویکرد پژوهشی این مطالعه جهت دستیابی به اهداف فوق، بکارگیری تئوری منطق فازی در زمینه تعیین سطوح توسعه یافتگی مناطق ایستگاهی در رابطه با فعالیت های مختلف و جابه جایی مراکز فعالیتی در امتداد خطوط مترو و همچنین استفاده از روش اندازه گیری دسترسی زیرساخت محور و امپدانس سفر در راستای تعیین رابطه میان مولفه های حمل و نقل و مولفه های کالبدی- جمعیتی می باشد. داده های پژوهشی تحقیق حاضر نیز از طریق مطالعه اسنادی، پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که سطوح تاثیر مترو بر الگو و روند توسعه فعالیت های مختلف با توجه به موقعیت مکانی و شرایط محیطی، کالبدی مناطق ایستگاهی و ماهیت هر ایستگاه متفاوت بوده است. به علاوه سیستم مترو با افزایش میزان دسترسی و مزیت نسبی مناطق پیرامون خود، نوع، ترکیب و توزیع جمعیت و فعالیت های موجود در این مناطق را تغییر و ساختار فضایی آن ها را تحت تاثیر قرار داده است. درواقع با بهره برداری از شبکه مترو در چند سال اخیر، فعالیت سکونت و متعاقبا جمعیت ساکن به سمت مناطق حومه ای و دور از مترو جذب گردیده و در مقابل کاهش سطوح کاربری مسکونی به نفع افزایش سطوح فعالیت های اشتغال و خدماتی در نواحی نزدیک خطوط مترو جبران گردیده است.

برآورد تامین فضای پارکینگ طبقاتی و مکانیابی سایتهای مناسب با استفاده از تکنیکهای چند معیاره (mcdm)، نمونه موردی : بخش مرکزی شیراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1392
  علیرضا دهقانی   محمد کبگانی

چکیده برآورد تامین فضای پارکینگ طبقاتی و مکانیابی سایتهای مناسب با استفاده از تکنیکهای چند معیاره (mcdm) نمونه موردی: بخش مرکزی شیراز به وسیله ی: علیرضا دهقانی حمل و نقل یکی از مهمترین و اصلی ترین زیر سیستمهای شهری می باشد که در توسعه و تمام ابعاد آن از جمله اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی نقش مهمی دارد. برای داشتن سیستم حمل و نقل مناسب، پویا و کارآمد در شهر که بتواند در رشد و توسعه شهری موثر باشد، نیاز به برنامه ریزی منظم و مداوم می باشد. از مهمترین مسائلی که در برنامه ریزی حمل و نقل به آن پرداخته می شود و هدف بسیاری از طرحهای ترافیکی است، برنامه ریزی و توسعه زیر ساختهای حمل و نقل بر اساس نیازهای موجود و آینده و همگام با رشد شهر می باشد. یکی از مهمترین اجزا و اساسی ترین زیر ساختهای حمل و نقل ، پارکینگهای عمومی می باشد، چرا که بسیاری از سفرهای روزانه درون شهری با استفاده از خودروهای شخصی صورت می گیرد و رانندگان در صورت رسیدن به مقصد همواره دنبال مکانی جهت پارک خودروی خود می باشند و در صورت کمبود فضای پارک و یا در دسترس نبودن آن، موجب متراکم شدن بیشتر ترافیک شهری می گردد. یکی از بهترین انواع پارکینگهای عمومی، پارکینگ طبقاتی می باشد که از مهمترین مزایای آن می توان به استفاده کم از زمین و ظرفیت بالای آن اشاره کرد که این شکل از پارکینگ می تواند گزینه مناسبی جهت سرویس دهی به رانندگان برای پارک خودرو در مناطق مرکزی و شلوغ شهرها، که با مشکل کمبود زمین روبرو هستند، باشد. پارکینگهای طبقاتی زمانی می توانند در رشد و توسعه شهری و روانی ترافیک آن کارا باشند که بر اساس اصول علمی، مدیریت و مکانیابی شوند. در واقع احداث پارکینگهای طبقاتی در مکانهای مناسب، باعث افزایش کارایی پارکینگ و در نتیجه کاهش پارک حاشیه ای و بطور غیر مستقیم افزایش عرض خیابانها و روانی ترافیک می گردد. جهت انجام مکانیابی مناسب پارکینگهای طبقاتی می توان از تکنیکهای چند معیاره (mcdm) و همچنین تلفیق آن با سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) استفاده کرد. استفاده از تکنیکهای چند معیاره این امکان را به محققان می دهد تا چند معیار مختلف را با یکدیگر مقایسه کنند و آنها را اولویت بندی و وزن دهی کنند. یکی از تکنیکهای مناسب و با دقت چند معیاره، فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (fuzzy ahp) می باشد که از مهمترین مزایای آن در نظر گرفتن نظرات کارشناسان به صورت بازه ای از اعداد در فرایند وزن دهی است که ناشی از عدم قطعیت نظر کارشناسان و عدم اعتماد کامل به آن می باشد. همچنین با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می توان وزنهای حاصل شده را روی داده ها و لایه های مکانی مربوط به منطقه مورد نظر، لحاظ کرده و مکانهای مناسب را استخراج کرد. برای انجام مکانیابی پارکینگهای طبقاتی لازم است ابتدا میزان عرضه و تقاضا، و در نتیجه کمبود فضای پارک در منطقه مطالعاتی بررسی شود تا نواحی نیازمند به پارکینگ شناسایی شوند. همچنین برای انجام فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، لازم است معیارهای مناسب انتخاب شده و مورد بررسی قرار گیرد و پس از محاسبه وزن آنها، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مکانهای واجد شرایط معرفی شوند. منطقه مورد مطالعه این تحقیق، محدوده طرح ترافیک شیراز می باشد که در دو منطقه ترافیکی 1 و 4 قرار گرفته و 30 ناحیه از 156 ناحیه ترافیکی شیراز را فرا گرفته است. پس از برآورد عرضه و تقاضای پارکینگ مشخص شد که 9 ناحیه ی 1، 4، 5، 7، 8، 21، 28، 29و 30 با مشکل کمبود فضای پارک روبرو هستند. همچنین پس از مطالعه مبانی نظری و سوابق موضوع ، فاصله از مراکز جذب سفر، فاصله از معابر، قیمت زمین، تراکم جمعیتی و فضاهای مناسب جهت احداث پارکینگ طبقاتی به عنوان معیارهای مکانیابی پارکینگهای طبقاتی معرفی شده و برای تعیین اولویت آنها، از کارشناسان، مسئولین، اساتید و صاحب نظران رشته شهرسازی و ترافیک شهری نظر سنجی شده است. در نهایت پس از برآورد وزن آنها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی و لحاظ وزنها روی لایه های مکانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و همچنین آنالیز مکانهای با امتیاز بالای مکانیابی، 20 مکان جهت احداث پارکینگ در نواحی نیازمند به افزایش فضای پارک خودرو ارائه شده است. ?

محور ها و راهبردهای برنامه ریزی ناحیه مرکزی شهر با هدف توسعه مرکز خلاق و قطب نوآوری(نمونه موردی بندر بوشهر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده معماری و هنر 1392
  محمد ابراهیم فروزانی   محمد کبگانی

امروزه می د انیم که شهرها مهم ترین مراکز تولیدی هستند. از طرفی دیگر می د انیم که شهرها به علت افزایش مهاجرت در معرض مسائل بزرگی هستند. باید استراتژی هایی یافت تا هم به روند توسعه کمک کند و هم تضمین کننده پایداری شهرها باشد. از مهم ترین رویکردها در برنامه ریزی شهری توجه به بافت های درونی شهرها و خصوصاً بازآفرینی مراکز تاریخی شهرها می باشد. در این تحقیق از روش تحلیلی و توصیفی برای بررسی مورد مطالعه (case study) استفاده شده است؛ و در ادامه با روش برنامه ریزی استراتژیک سعی شده که راهبردهای پیشنهادی برای تبدیل مرکز تاریخی شهر بوشهر به قطب نوآوری بدست آید. با بررسی وضع موجود شهر بوشهر و خصوصاً بخش مرکزی، با نظر به محورهای تحلیلی مدل قطب نوآوری و مقایسه با نمونه های موفق در جهان به نتیجه می رسیم که بخش مرکزی تاریخی بوشهر ظرفیت لازم برای پیاده سازی این مدل را دارد. با استفاده از روش تحلیل راهبردی و مصاحبه های تخصصی، نقاط ضعف و قوت و همچنین نقاط تهدید و فرصت را بدست آوردیم. ماتریس های عوامل داخلی و ماتریس عوامل خارجی را برای تحلیل راهبردی تشکیل دادیم. بر اساس نتایج بدست آمده و تشکیل ماتریس داخلی و خارجی، استراتژی ها و سیاست های لازم را تدوین کردیم که اولویت با راهبردهای مدیریتی و اتصالات می باشد.

بررسی ارتباط اقتصاد شهری با ترکیب نظام درآمدی شهرداریها در شهرهای کوچک استان فارس(مطالعه موردی؛ شهرهای ارسنجان، صفاشهر و لامرد)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1392
  سحر قربانی   محمد کبگانی

شهرداری به عنوان نهاد اساسی تأثیرگذار در محقق ساختن اهداف مدیریت شهری، نقش عمده ای را در افزایش رفاه شهروندان و بهبود کارایی فعالیت های اقتصادی واقع در محدوده شهر عهده دار می باشد. این نهاد مانند سایر سازمان ها جهت ارائه مدیریتی پایدار نیازمند درآمدی پایدار است. عدم تعادل در نظام درآمدی شهرداری های کشور ما به علت وابستگی به کمک های مالی دولت و منابع ناپایدار درآمدی، دستیابی به یک نظام کارآمد درآمدی را به یکی از چالش های عمده این نهاد تبدیل کرده است. این ناکارآمدی نظام درآمدی شهرداری ها نه تنها در کلانشهرها نمایان گردیده بلکه حتی شهرهای کوچک را نیز درگیر کرده است. بنابراین با توجه به نقش مهم شهرهای کوچک در تعادل بخشی به توسعه ی منطقه ای و سهم عمده این شهرها در ساختار شهری ایران پرداختن به مشکلات موجود در نظام مالی این گونه شهرها امری ضروری است. بر این اساس هدف این پژوهش شناسایی ترکیب نظام درآمدی شهرداری ها در شهرهای کوچک استان فارس (شهرهای ارسنجان، صفاشهر و لامرد)، با بررسی ارتباط اقتصاد شهری با ترکیب منابع درآمدی شهرداری این شهرها و اصلاح ساختار درآمدی آن ها با نگاهی به نقش اقتصاد شهری در تأمین مالی شهرداری ها می باشد. پژوهش پیش رو با رویکردی کاربردی نگاشته شده است و روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، روش توصیفی - تحلیلی است. نتیجه حاصل از تحقیق بیان می دارد متوسط سهم منابع مرتبط با اقتصاد شهری در ترکیب نظام درآمدی شهرداری ارسنجان، صفاشهر و لامرد در طی دوره 1390-1385 ، به ترتیب برابر با 74/7، 04/7 و 01/4 درصد بوده است، که این نتیجه خود مبین ارتباط ضعیف اقتصاد شهری با ترکیب نظام درآمدی شهرداری های سه شهر مورد مطالعه است و لزوم سرمایه گذاری در زمینه فعالیت های اقتصادی شهری با توجه به پتانسیل-های موجود در این سه شهر، به عنوان درآمدی پایدار امری ضروری و مبرم است.

تعیین روش مناسب و ارزیابی بازتابهای مالی کاربری اراضی شهری، مورد مطالعه قسمت شرق محدوده معالی آباد شیراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1387
  علی اردشیری   محمد کبگانی

چکیده ندارد.

بررسی نقش تراکم شهری بر وابستگی شهروندان به اتومبیل نمونه موردی: سه ناحیه شهری شیراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1388
  رویا اطمینانی قصرالدشتی   محمد کبگانی

چکیده ندارد.

بررسی فرایند اداری تفکیک در شهر شیراز و ارایه الگوی بهینه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1387
  محمود رضایی   محمد کبگانی

چکیده ندارد.

ارزیابی رویکرد تهیه طرح های توسعه شهری در ایران، نمونه مورد مطالعه: طرح بازنگری در طرح تفصیلی حوزه شمال شهر اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1387
  آرش حاج رسولیها   عبدالرضا پاکشیر

بیش از چهار دهه از تجربه اولین طرح های توسعه شهری در ایران می گذرد و طی این سال ها هر چه به دوران اخیر نزدیکتر می شویم، عدم تحقق و به اجرا نرسیدن این طرح ها و معضلات و مشکلات ناشی از عدم اجرای آنها بیشتر خودنمایی می کند و راه حلها و سازوکارهای اجرای طرح های توسعه شهری چه به لحاظ مفاهیم و روش ها و مبانی در تهیه و چه به لحاظ ابزارها و مکانیزم ها در اجرا، مورد توجه قرار می گیرد. تجارب گذشته جهان و به تبع آن، ایران ضرورت تغییر رویکرد برخورد با مسائل شهری را مطرح می نماید. در این راستا به نظر می رسد نظام تهیه طرح های توسعه شهری به لحاظ رویکرد و محتوی نگرش و مفهوم، نیازمند تجدید نظر در تعاریف انواع طرح های توسعه شهری و سلسله مراتبی از آنها همراه با سطوحی از مداخله و اقدامات می باشد و در این راستا تغییر نگرش اساسی نسبت به ماهیت شهر و مسئله شناخت و موضوع آینده و برخورد با آن لازم است. در این راه با توجه به ماهیت شهر به عنوان سیستم زنده و مسئله آن به عنوان مسئله پیچیده سازمان یافته، تئوری مکان لولایی آشوب یا پیچیدگی به عنوان تئوری حاکم بر سیستم های زنده مورد مداقه قرار گرفته و سعی شده قیاس تطبیقی منجر به یافتن توصیه بهبود رویکرد با استفاده از اصول و معیارهای آن در برخورد با مسئله شهر صورت گیرد و اصول و معیارهای پیشنهادی در این راستا استخراج شود و در پی آن با استفاده از این معیارها در نمونه موردی متاخر (طرح بازنگری در طرح تفصیلی حوزه شمال شهر اصفهان) که در تهیه آن ضرورت اصلاح رویکرد درک شده وسعی در کاربرد شیوه نوینی دارد، به ارزیابی رویکرد آن بپردازیم. در آخر معیارهای رویکرد مطلوب تهیه طرح های توسعه شهری، حاصل این مطالعات ارائه شده است. البته بدیهی است که در راستای اصلاح نظام طرح ریزی کشور جهت اثر گذاری هر چه بیشتر مداخلات شهرسازانه در قالب طرح های شهری، مبحث اصلاح رویکردی موضوع این تحقیق، تنها بخشی از مجموعه اقدامات و اصلاحات مورد نیاز است و یقیناً تجدید نظر در مبانی و سازوکارهای قانونی و اجرایی و به طور کلی فراهم آوری بستر تحقق طرح های شهری، وابسته به نظامات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی همگام با این اصلاحات، ضروری و غیر قابل انکار است.

الگوی سفر دانش آموزان ابتدایی و تعیین عوامل موثر با استفاده از gis
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده هنر و معماری 1388
  مهسا ضمیری   علی سلطانی

بررسی رابطه میان مولفه های کالبدی شکل شهر با الگوی سفر درون شهری یکی از موضوعات مطرح در ادبیات برنامه ریزی شهری و حمل و نقل است . در این میان سفرهای تحصیلی ، در حدود 30 تا 40درصد سفر های درون شهری را به خود اختصاص می دهند . بخش عمده ای از سفرهای تحصیلی مربوط به سفر دانش آموزان ابتدایی است که مطالعه آنها به دلیل وابستگی آن به رفتار و تصمیم بزرگسالان از اهمیت خاصی برخوردار است . مطالعه روند و سیر زمانی این از دسته از سفرها بیانگر کاهش درصد سفرهای پیاده و افزایش وابستگی به اتومبیل والدین برای سفر به دبستان می باشد . (oconner, 2007، schlossberg, 2005 ، sturm, 2004) در همین این راستا مطالعات بسیاری به منظور تعیین عوامل موثر بر تصمیم خانواده ها برای انتخاب گزینه سفر دانش آموزان ابتدایی ، صورت گرفته است . نحوه توزیع دبستان ها در سطح محله و همجواری محل سکونت دانش آموز ، یکی از عوامل موثر بر تصمیم خانواده ها برای انتخاب گزینه سفر دانش آموزان است . در این تحقیق سعی شده تا عوامل موثر بر روی تصمیم خانواده در انتخاب گزینه سفر دانش آموزان در مناطق یک و سه شهرداری مشهد مورد شناسایی قرار گیرد . برای این منظور ، اطلاعات مربوط به سفر دانش آموزان ابتدایی در نواحی با ویژگی های کالبدی و اجتماعی – اقتصادی جمع آوری شده است . معیارهای کالبدی در نظر گرفته شده شامل کیفیت سطح مقطع معابر ، سیستم جمع آوری آب های سطحی ، نحوه توزیع خدمات محلی ، سلسله مراتب شبکه معابر ، مساحت زمین واحد های مسکونی ، پارکینگ داشتن واحد های مسکونی ، زیر بنای واحد مسکونی و نوع واحد مسکونی بوده اند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات ، بیانگر معنادار بودن تفاوت میان الگو های سفر در محدوده هایی است که دارای ویژگی های کالبدی و اجتماعی – اقتصادی متفاوت هستند. به گونه ای که در محله هایی که خانوارها دارای سطح درآمدی بالاتری هستند استفاده از حمل و نقل خصوصی به عنوان گزینه سفر دانش آموزان ابتدایی در اولویت قرار دارد در حالی که در سطح محله های با گروه های درآمدی پایین ، اصلی ترین گزینه برای رفتن به دبستان پیاده روی است . در سطح محله هایی که دارای توزیع خدمات محلی در آنها مناسب نبوده و در مقابل مساحت تفکیکی قطعات در آنها بیشتر است استفاده از حمل و نقل خصوصی اولویت داشته و در مقابل پیاده روی در صد پایینی را به خود اختصاص می دهد . در مجموع در سطح محله هایی که به لحاظ ویژگی های کالبدی متفاوت هستند گزینه هایی که مورد استفاده دانش آموزان قرار می گیرد متفاوت است . اما عوامل اجتماعی – اقتصادی بیش از عوامل کالبدی بر روی تصمیم خانواده ها در مورد نحوه انجام سفر تاثیر می گذارند . این تاثیر گذاری منجر به تغییر نوع ارتباط میان متغیرهای کالبدی و انتخاب گزینه سفر دانش آموزان ابتدایی می شود . از میان متغیرهای کالبدی پارکینگ داشتن واحد مسکونی که شاخصی از سطح درآمد و طبقه اجتماعی افراد است مهم ترین عامل تاثیر گذار بر روی انتخاب گزینه سفر بوده است ؛ همچنین عامل درآمد مهمترین عامل اقتصادی تاثیر گذار بر روی انتخاب گزینه سفر بوده است به طوری که این عامل بر روی ارتباط میان متغیرهای کالبدی با انتخاب گزینه سفر نیز تاثیر می گذارد .

بررسی عوامل موثر بر توسعه کالبدی (مطالعه موردی بندربوشهر) (1300-1378)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1379
  نورالدین امیری   محمد کبگانی

شهر بعنوان یکی از دستاوردهای بشر از دیرباز مورد توجه تمدنها بوده است . ولی از ابتدای قرن نوزدهم توجه به مسائل شهری شکل جدیدتری به خود گرفت . زیرا رشد صنعت و تکنولوژی بر گستره شهرها افزود و از این بابت رشد و توسعه کالبد شهرها نه تنها از عوامل طبیعی بلکه از عوامل غیرطبیعی نیز تاثیر پذیرفت . میزان تاثیر اینگونه عوامل از کشوری به کشوری دیگر و حتی از یک شهر به شهر دیگر در نوسان است . در این راه افرادی همچون، پارک ، برگس ، هوتی، اولمن، کاستللو، و غیره در قالب دیدگاه و تئوریهای خود به تجزیه و تحلیل مسائل شهر، از جمله کالبد پرداختند. در این تحقیق با توجه به دیدگاههای فوق و انطباق آن با شهرهای ایران، عوامل موثر بر توسعه کالبدی بندر بوشهر از ابتدای قرن جاری تاکنون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . این عوامل در قالب عوامل جغرافیایی و غیرجغرافیایی مورد بحث و بررسی واقع شده اند. به طوری که در سه دهه آغازین قرن جاری عوامل جغرافیایی، و از ابتدای دهه چهل عوامل غیرجغرافیایی بیشترین تاثیر را بر کالبد بندر بوشهر به جای گذاشته اند. به خصوص تصمیمات سیاسی چند دهه گذشته می توان اشاره کرد که حدود سه چهارم از اراضی شبه جزیره بوشهر به کاربری های نظامی و امنیتی اختصاص یافته است . اقدامات فوق محدودیتهایی در راه توسعه آتی شهر ایجاد نموده است . بنابراین باتوجه به مطالعات انجام شده جهت غلبه بر محدودیتهای فوق محورهای توسعه جدیدی پیشنهاد شده است تا از این طریق شهر در آینده بتواند از گسترش موزونی برخوردار شده و راه را در جهت اسکان جمعیت هموار نماید.