چکیده خاطره به معنای آنچه که به گذشته تعلق دارد به واسطه قابلیت انتقال خود به حال و آینده تداعی گر قسمتی از حقایق گذشته بوده و از سویی عنصری مهم در هویت بخشی به انسان به شمار می رود. پایان نامه ی حاضر در تلاش است که ابتدا با مرور و شرح برخی رویکردهای نظری و جنبه های فکری در خصوص حافظه جمعی و خاطرات، تصویری از این مفاهیم به مخاطب ارائه داده و پس از بررسی اجمالی در خصوص بازگشت به گذشته و رویکردهای به کارگیری خاطرات در برخی مکاتب تاریخ هنر غرب، با شرحی در خصوص بستر اجتماعی ایران بازتاب های متنوع رجوع به خاطرات در نقاشی معاصر ایران را نشان دهد. روش تحقیق نیز به روش توصیفی و تحلیلی می باشد. واژگان کلیدی: خاطرات، هویت، حافظه جمعی، بازگشت، نقاشی معاصر