نام پژوهشگر: بهرام تفقدی نیا

شبیه سازی کامپیوتری بر اساس روشهای مهندسی برای مدل سازی سیستم سفید بالک گلخانه ‏‎(trialeurodes vapora riorum)‎‏
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1380
  بهرام تفقدی نیا   علا الدین ملک

سفید بالک گلخانه ‏‎trialeurodes vaporariorum (westwood)‎‏ یک آفت مهم شناخته شده روی چندین محصول گلخانه ای است ‏‎lneteren & woet (1988)‎‏ در خصوص این آفت نگرشها عمدتا در زمینه کنترل بیولژیک آن با زنبور پارازیتوئید ‏‎encarsia formosa (gahan)‎‏ بوده است ‏‎halspas-jordan (!987)‎‏ در این راه توسعه مدلهای ریاضی برای درک و فهم این سیستم پیچیده بسیار مناسب است. مدلها این امکان را فراهم می سازد. که شکافهای موجود در اطلاعاتمان را در خصوص سیستم سفید بالک گلخانه پر کنیم. همچنین مدلهامی توانند اطلاعات کمی و کیفی در رابطه با اهمیت ارتباط بین عوامل و پارامترهای خاص را در مدل فراهم کرده و یا رفتار سیستم در واکنش به تغییر در مقادیر، پارامترها، متغیرها، و سایرعوامل را آشکار سازند.با توجه به اطلاعات فراوان قابل دسترس در خصوص سفید بالک گلخانه روی گوجه فرنگی، این گیاه به عنوان میزبان گیاهی در مدل استفاده شد. زبان برنامه نویسی ‏‎slam ii‎‏ برای شبیه سازی رشد و نمو جمعیت سفید بالک گلخانه مورد استفاده قرار گرفت. این برنامه شبیه ساز معمولا برای مدل سازی فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.دما به عنوان یک پارامتر خارجی در مدل وارد شد. در مدل میزان تخم ریزی یک حشره ماده 5 عدد تخم در روز در نظر گرفته شد. مدل در دمای 18 درجه سانتی گراد برای شبیه سازی نمو مراحل نابالغ سفید بالک گلخانه حاصل از 106 و 115 تخم اجرا شد. مجموع کل دوره زیستی حاصل از 106 تخم در مدل 56 روز و در شرایط گلخانه ای 52 روز بود که تفاوتی معادل چهار روز را نشان می داد. مجموع کل دوره زیستی مراحل نابالغ حاصل از 115 تخم در مدل 58 روز و در شرایط گلخانه ای 52 روز بود که تفاوتی معادل شش روز را نشان می داد. میانگین تلفات مراحل سنی در مشاهدات گلخانه ای 2/21 درصد و در مدل 24 درصد بود که 8/2 درصد اختلاف را نشان میداد.برای اعتبار سنجی بخش رشد جمعیت مدل، دو سری اطلاعات از مشاهدات گلخانه ای جمع آوری گردید. در این مشاهدات تعداد شفیره های خالی حاصل از 106 تخم سفید بالک گلخانه در دمای 2+-18 و رطوبت 5+-65 درصد در مدت 90 روز و تعداد شفیره های خالی حاصل از 100 تخم سفید بالک گلخانه در میانگین دمای 24 درجه سانتی گراد و رطوبت 5+-65 درصد در مدت 80 روز جمع آوری گردید. نتایج مشاهدات گلخانه ای در دمای 2+-18 درجه سانتی گراد با نتایج مدل مطابقت داشت در حالی که در میانگین 24 درجه سانتی گراد بالاتر از منحنی مدل واقع بود که می توان به اختلاف وضعیت پارامتر دما در شرایط گلخانه ای و مدل نسبت داد.