پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه یکی از مهم ترین بیماری های کلزا در بسیاری از مناطق تولید این گیاه روغنی و با ارزش است. میزان بوته های بیمار در بعضی از مزارع تا 80 درصد و میزان خسارت ناشی از آن، گاهی در مزارع با آلودگی شدید تا 50 درصد عملکرد محصول نیز می باشد. این بیماری که عامل آن sclerotinia sclerotiorum می باشد، در روی کلزا، آفتابگردان و سایر گیاهان از قبیل کلم، کاهو، توتون، شب بو و تعدادی از گیاهان دیگر نیز باعث پوسیدگی ساقه و طوقه می شود. قارچ عامل بیماری، یکی از پلی فاژترین پاتوژن های گیاهی بوده و دارای دامنه میزبانی وسیعی است. در این تحقیق 19گروه سازگار میسیلیومی از 33 نمونه عامل بیماری بر روی کلزا، کلم و آفتابگردان از مناطق مختلف استان در سال زراعی 88-1387 جمع آوری و در محیط کشت pda کشت داده شد و مورد بررسی مرفولوژیکی و ملکولی قرار گرفت. که در نتیجه از 342 تلاقی انجام شده ایزوله-های مختلف قارچ s.sclerotiorum، 40 تلاقی دارای سازگاری و 302 تلاقی دارای ناسازگاری میسیلیومی بودند.هم چنین برای بررسی تنوع مولکولی جدایه های بدست آمده از 8 آغازگر rapd در واکنش pcr استفاده شد. 149 نشانگر چند شکلی.پس از الکتروفورز در ژل آگارز به دست آمد. تجزیه داده های ملکولی با pop gene نشان داد که در بین جدایه های مورد بررسی، تنوع ژنتیکی نسبتاً بالایی وجود دارد. بعلاوه مشخص شده که شباهت ها و فواصل ژنتیکی، با دور یا نزدیک بودن فاصله مکانی نمونه های جمع آوری شده وابستگی ندارد. با توجه به آزمون هاردی - واینبرگ ، می توان گفت جمعیت مورد مطالعه درتمام مکان های ژنی مورد بررسی در حال تعادل است؛ علت این امر را می توان جوان بودن زراعت کلزا در استان گلستان، میزبان های فراوان این قارچ(از جمله علف های هرز ) و یا شاید تنوع کم ارقام تحت کشت کلزا در منطقه و بخصوص برآیند جهش های پی در پی در ژنوم قارچ s.sclerotiorum ، طی چند سال اخیر ذکر نمود. واژه های کلیدی:

بیماری های ویروسی توتون به دلیل تاثیر بر کیفیت و کمیت محصول، از اهمیت بسیاری برخودارند. یکی از مهمترین ویروس های توتون که از پراکنش جهانی برخوردار است، ویروس وای سیب زمینی (potato virus y, pvy) می باشد. مطالعه واکنش ارقام مختلف توتون تیپ نیمه شرقی و شناسایی منابع احتمالی مقاومت در برابر ویروس pvy، در راستای دستیابی به ارقام توتون مقاوم به این ویروس بوده و دارای اهمیت ویژه ای است. به این منظور، واکنش 31 رقم توتون تیپ نیمه شرقی نسبت به ویروس pvy در طرح کامل تصادفی در 10 تکرار (یک بوته در هر تکرار) در شرایط گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. بذور مورد بررسی در گلدان های حاوی خاک استریل کشت شدند و نشا های هر رقم به گلدان های جداگانه منتقل شدند. بوته ها در مرحله چهاربرگی به روش مکانیکی با عصاره حاوی ویروس مایه زنی شدند. طی یک ماه بعد از مایه زنی، علایم ویروس یادداشت گردید و درجه بندی آلودگی بر اساس شدت علایم روی برگ و ساقه از صفر (بدون علایم) تا 11 (نکروز ساقه) انجام شد. طیف وسیعی از علایم و واکنش های مختلف در ارقام مورد بررسی مشاهده شد. میانگین درجه علایم بر اساس آزمون دانکن با میانگین کل مقایسه گردید و تیمارهای با میانگین بالاتر و پایین تر از میانگین کل با اختلاف معنی دار به ترتیب به عنوان حساس ومتحمل انتخاب شدند. آزمایش نهایی روی 9 رقم به عنوان متحمل به اضافه رقم tr.21 و ch.t.283-6 (درجه علایم حدود میانگین کل) ودو رقم به عنوان حساس به ترتیب مذکور انجام گرفت و میانگین درجه علایم بر اساس آزمون دانکن مقایسه شدند جهت تأیید وجود آلودگی نمونه هایی از بوته های توتون تهیه شد و با روش داس- الایزا مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که ارقامtr.27، tr.1، h.tr.1، samsoun katezini، tr.23و tyk kulaبا میانگین کل اختلاف معنی دار داشتند. وجود آلودگی در این رقم ها با استفاده از آنتی بادی پلی کلونال اختصاصی pvy (dsmz، آلمان) مورد تأیید قرار گرفت.

پاسخ بیوشیمیایی نسبت به آلودگی های ویروسی در گیاهان مختلف متفاوت است. یکی از جنبه-های مهم دفاعی گیاه میزبان در برابر عوامل بیماریزا، دفاع بیوشیمیایی و واکنش های پیچیده مربوط به آن است. ویروس وای سیب زمینی (potato virus y, pvy) از خانواده potyviridae از پراکنش جهانی برخوردار است و از بیمارگرهای رایج مزارع توتون در ایران می باشد. ارقام مختلف توتون در برابر سویه های این ویروس عکس العمل های متفاوتی را نشان می دهند. در این تحقیق، تغییرات پارامترهای بیوشیمیایی پروتئین کل، فنل کل و فعالیت آنزیم های پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز در برگ های دو رقم توتون مقاوم (vam) و حساس (k326) پس از مایه زنی مکانیکی با عصاره ویروس وای سیب زمینی نژاد (pvyo) در زمان های 1، 2، 3، 4 و 5 روز پس از مایه زنی در شرایط گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. جهت تأیید وجود آلودگی و تعیین میزان جذب نوری (od) ویروس مذکور در نمونه ها از آزمون داس- الایزا و آنتی بادی پلی کلونال اختصاصی pvy استفاده گردید. مقایسه میانگین فاکتورهای معنی دار شده در جدول تجزیه واریانس با آزمون چند دامنه ای دانکن نشان داد که میزان پروتئین کل رقم vam از رقم k326 مایه زنی شده و شاهد آن در همه زمان های پس از مایه زنی از آن بیشتر بود، به غیر از روز سوم که اختلاف شان معنی دار نشد. بیشترین میزان پروتئین کل در روزهای اول و پنجم و در رقم vam مایه زنی شده مشاهده شد و کمترین مقدار در روزهای دوم و چهارم پس از مایه زنی و در رقم k326 ثبت گردید. بیشترین میزان فنل کل در روز پنجم پس از مایه زنی ثبت شد و با سایر زمان ها اختلاف معنی داری را در سطح یک درصد نشان داد. در ارقام مایه زنی شده مقدار فنل کل نسبت به شاهد بیشتر بود و اختلاف بین آنها در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. در ارقام مایه زنی شده میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز نسبت به شاهد به طور معنی داری در رقم k326 از رقم vam بیشتر بود. میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز برگ های توتون رقم vam در همه زمان های پس از مایه زنی در سطح احتمال آماری یک درصد از رقم k326 کمتر بود. فعالیت آنزیم ها بسته به نوع رقم، نوع تیمار مایه زنی و زمان پس از مایه زنی متغییر بود. میزان جذب نوری در رقم k326 به مراتب از رقمvam بیشتر بود. همبستگی بین پارامترهای مذکور بسیار پایین بود و فقط بین فعالیت آنزیم های پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز همبستگی مثبت و نسبتا بالایی (546/0r2=) دیده شد.

بیماریهای ویروسی، هر ساله خسارات عمدهای به محصولات زراعی و باغی، به خصوص در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری وارد میکنند. اولین گام در مدیریت این نوع بیماریها ردیابی، شناسایی و تعیین خصوصیات عوامل بیمارگر آن ها میباشد. ویروس موزاییک خیار (cmv) از خانواده بروموویریده و از جنس کوکوموویروس و عضو تیپ این جنس بوده و دارای ژنوم آر.ان.ای تک رشتهای و سه قسمتی است. این ویروس دارای بزرگ ترین دامنه میزبانی در بین سایر ویروسها و بالای 1000 گونه میزبان گیاهی دارد و با بیش از 75 گونه شته به طور ناپایا منتقل میگردد. در یک طبقهبندی کلی سویههای cmv بر اساس تجزیه تبارزائی orf پوشش پروتئینی و توالی ´5 ترجمه نشده درrna3 به دو سروتیپ i و ii تقسیم میشوند که سروتیپ i نیز خود به دو زیر گروه ia و ib تقسیم میگردد. به منظور بررسی و شناسایی سروتیپهای ویروس موزاییک خیار، طی سالهای 1388 و 1389 از شهرستانهای استان گلستان و از روی 10 میزبان زراعی (شامل گوجهفرنگی، نخودفرنگی، توتون، سویا، هندوانه، بادنجان، باقلا، کاهو، کدو و خیار)، تعداد 935 نمونه برگی بر اساس علائم تیپیک ویروسی جمعآوری گردید. نمونههای مشکوک توسط آزمون سرولوژیکی داس- الایزا و آنتیبادیهای پلیکلونال مورد بررسی قرار گرفتند و در کل 275 نمونه (4/29 درصد) آلوده به این ویروس بودند. در بین میزبانها، بیشترین و کمترین میزان آلودگی به ویروس موزاییک خیار به ترتیب با 9/22 و 2/2 درصد مربوط به گیاهان توتون و نخودفرنگی بود و از بین محلهای نمونهبرداری، شهرستان گرگان با 5/22 درصد و شهرستان مینودشت با 8/1 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین آلودگی را به ویروس موزاییک خیار نشان دادند. نمونههای آلوده به ویروس cmv سپس با آزمون الایزای مرکب و به کمک آنتیبادیهای منوکلونال به منظور شناسایی سروتیپهای این ویروس، مورد ارزیابی قرار گرفتند. که در نهایت تعداد 198 نمونه آلوده به سروتیپ i (cmv-i)، تعداد 98 نمونه آلوده به سروتیپ ii (cmv-ii) و تعداد 45 نمونه هم به هر دو سروتیپ آلوده بودند. همچنین تعداد 24 نمونه هم به هیچ یک از سروتیپها آلودگی نشان ندادند. گیاهان توتون با 3/28 درصد و خیار با 5/1 درصد، گوجهفرنگی با 8/39 درصد و سویا با یک درصد، گوجهفرنگی با 6/35 و نخودفرنگی و کدو با 2/2 درصد، به ترتیب بیشترین و کمترین میزان آلودگی را در بین گیاهان میزبان به cmv-i، cmv-ii و cmv-i & ii نشان دادند. در بین شهرستانهای مورد مطالعه هم گرگان (%7/21) و مینودشت (%5/1)، رامیان (%6/28) و کردکوی (%0)، گرگان (%20) و کردکوی (%0) و بندر ترکمن (%0)، به ترتیب بیشترین و کمترین میزان آلودگی را به سروتیپ i، سروتیپ ii و هر دو سروتیپ به طور هم زمان نشان دادند. به طور کلی سروتیپ i نسبت به ii در استان گلستان غالبیت داشت

سیب زمینی یک محصول مهم جهانی است و در ایران نیز در دهه گذشته وسعت کشت آن افزایش یافته است. پکتوباکتریوم ها یا اروینیاهای عامل پوسیدگی نرم گروه مهمی از باکتری های بیماریزای گیاهی هستند که شدیدا? سبب خسارت و محدود نمودن تولید این محصول می شوند. شناخت دقیق جدایه ها و گونه های بیماریزای سیب زمینی در هر منطقه در مدیریت کنترل بیماری امری مهم است. بدین منظور طی سال زراعی 1391-1390 از مزارع سیب زمینی واقع در نواحی اصلی تولید استان گلستان شامل شهرهای جلین، علی آباد، سرخنکلاته، گالیکش، گنبد و آزادشهر بازدید صورت گرفت و بافت های دارای علایم پوسیدگی نرم و ساق سیاه جمع آوری شدند. سوسپانسیون های بافت های آلوده در آب مقطر استریل تهیه و سپس بوسیله لوپ روی محیط emb مخطط گردیدند. کلنی های نمایانگر سایه سبز متالیک جداسازی شدند و به منظور خالص سازی مجددا? روی پلیت های حاوی emb کشت گردیدند. جدایه های بیمارگر بر اساس توانایی ایجاد پوسیدگی در قطعات سیب زمینی، انتخاب شدند. براساس نتایج آزمون های مورفولوژیک، بیوشیمیایی و فیزیولوژیک، باکتری عامل ایجاد کننده ساق سیاه و پوسیدگی نرم احتمالا زیرگونه pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum می باشد. تنوع ژنتیکی جدایه ها با روش های rep-pcr و is50-pcr ارزیابی گردید. سطح تشابه اثر انگشت ژنتیکی جدایه ها پس از الکتروفورز محصولات pcr در ژل آگارز 2/1 درصد و رنگ آمیزی با اتیدیوم بروماید، تعیین شد. ماتریکس تشابه با استفاده از ضریب تشابه جاکارد ایجاد شد و دندروگرام با استفاده از روش upgma ترسیم گردید. جدایه ها، 7 گروه را در سطح تشابه 67 درصد در box-pcr، 6 گروه را در سطح تشابه 48 درصد در eric1-pcr، 7 گروه را در سطح تشابه 44 درصد با eric2-pcr و 7 شاخه را در سطح تشابه 63 درصد در is50-pcr تشکیل دادند. نتایج فوق نشانگر وجود تنوع ژنتیکی قابل توجهی میان جمعیت های pcc روی سیب-زمینی در استان گلستان می باشند.

بادام از قدیمی ترین درختان میوه هسته دار می باشدکه یکی از بیشترین تولیدات خشکبار جهان را به خود اختصاص داده است. شانکر باکتریایی که بوسیله پاتووار های pseudomonas syringae ایجاد می شود یکی از مشکلات جدی باغ های درختان میوه هسته دار می باشد. در این تحقیق طی سال های 1391-1390 نمونه برداری از باغات بادام و در کنار آن درختان میوه هسته دار واقع در مناطق مختلف استان خراسان رضوی صورت گرفت. علائم بیماری در درختان آلوده به صورت زخم های نکروتیک برگ، ترشح صمغ روی جوانه ها، سرشاخه ها وتنه مشاهده گردیدند. جهت جداسازی عوامل بیماریزای باکتریایی، نمونه ها از بافت های آلوده، در داخل آب مقطر خرد شده و سپس یک لوپ از عصاره به دست آمده روی محیط کشت nas کشت داده شد و پرگنه های نوع غالب انتخاب و خالص سازی گردید. عامل بیماری براساس آزمون های گروه lopat و gatta، (pss)pseudomonas syringae pv. syringae و تعدادی به عنوان فرم های بینابین pss وp. mors-pronorum(psm) شناسایی شد. در کل 23 جدایه به دست آمده مورد بررسی های فنوتیپی ( فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی) قرار گرفتند. جدایه ها براساس خصوصیات فنوتیپی اختلافات جزئی نشان دادند. dna ژنومی جدایه ها استخراج و در واکنش زنجیره ای پلیمراز(pcr) با پرایمرهای اختصاصی d21 و d22 به کار برده شدند. به منظور ارزیابی دامنه تنوع ژنتیکی جدایه ها، از روش های rep-pcr، is50-pcr و آغازگرهای eric1r، eric2،boxa1، is50 استفاده شد. محصول تکثیر شده در ژل آگارز 2/1 درصد الکتروفورز و با اتیدیوم برماید رنگ آمیزی شد. از ضریب تشابه جاکارد (jaccard) برای تعیین تشابه جدایه ها و از روش upgma و نرم افزار ntysys-pc نسخه02/2 برای آنالیز خوشه ای استفاده شد. در آنالیز خوشه ای داده ها مشخص گردید که جدایه ها با آغازگر boxa1r در سطح تشابه 75 درصد شامل 7 گروه، با آغازگر eric1 در سطح تشابه 65 درصد شامل 7گروه و با آغازگر eric2 در سطح تشابه 56 درصد شامل 8 گروه و درpcr-is50 در سطح تشابه 52 درصد متشکل از 11گروه بودند. نتایج به دست آمده، تنوع ژنتیکی را در بین جدایه-های عامل بیماری شانکر درختان بادام و هسته دار در استان خراسان رضوی نشان می دهد.

سیب زمینی یک محصول مهم جهانی است و در ایران نیز در دهه گذشته وسعت کشت آن افزایش یافته است. ویروس وای سیب زمینی یکیازویروس هایمخربدرخانوادهسولاناسه وبخصوص سیب زمینی محسوب می-شود. در برنامه های تولید ارقام مقاوم یا متحمل در برابر بیماری های ویروسی سیب زمینی، داشتن اطلاعات کافی از نوع نژادها و پراکنش آن ها در مناطق کشت کشور از مهم ترین پیش نیازها محسوب می شود. بدین منظور برای ردیابی و تعیین نژاد های این ویروس در استان خراسان شمالی در تابستان سال 1391 تعداد 130 نمونه از برگ های تازه سیب زمینی دارای علائمی نظیر موزاییک، نکروز و کلروز از مزارع سیب زمینی واقع در شهرستان های بجنورد، شیروان و فاروج به طور تصادفی جمع آوری شد. سپس بااستفاده ازآنتی سرم چند همسانه ایpvyو باآزمون سرولوژیکی الایزای غیر مستقیم مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت تعداد58نمونه، دارای علائم نقوش سبز تیره و روشن (موزاییک)، نکروز و کلروز روی برگ های سیب زمینی درآزمون الایزاواکنش مثبت نشان دادند. درطول دوره تحقیق به منظوربررسی دامنه میزبانی،نوع علائم،خالص-سازی بیولوژیکی وتکثیرویروس، عصاره تعدادی از نمونه هایی که در آزمون الایزا مثبت ارزیابی شدند، بر روی گیاهانchenopodiumamaranticolor (ایجاد نقاط نکروتیک)، nicotiana.tabacumcv.samsun،nicotiana. turkishوnicotiana.virginia(موزائیک، نکروز و کلروز سطح برگ) مایه زنی شدند.rna ویروس با استفاده از کیت کیاژن استخراج و برای ساخت cdna بوسیله آغازگرهای اختصاصی رونویسی معکوس گردید و با استفاده از جفت آغازگرهای اختصاصی هر نژاد که در ناحیه cp طراحی شده بود، در واکنش rt-pcr تکثیر شد. بعد از تایید بر روی ژل آگارز 1% در الکتروفورز نمونه های آلوده به pvy در محدوده 609 نوکلئوتیدی ایجاد باند نمودند. آغازگرهایاختصاصی طراحی شده برای pvyقادر به شناسایی نژادهای c، o و ntn ویروس وای درعصاره گیاه آلوده بودندوکاملاًاختصاصی عمل کردند. این اولین گزارش از شناسایی نژادهای o، c و ntn از مزارع سیب زمینی استان خراسان شمالی به روش مولکولی rt-pcr می باشد. محصول pcr ترادف یابی شد و ترادف های بدست آمده با تعدادی از ترادف های موجود در بانک ژن مقایسه شدند. همردیف سازی چندگانه و آنالیز فیلوژنتیک با نرم افزار dnaman انجام و درخت فیلوژنتیک مربوطه ترسیم گردید. آنالیز فیلوژنتیک نشان داد که جدایه های خراسان شمالی در مقایسه با جدایه های ایران و سایر نقاط دنیا در دو گروه کلی قرار می گیرند که جدایه o خراسان شمالی در یک گروه جداگانه قرار می گیرد. جدایه ntn خراسان شمالی در کنار جدایه هایی از برزیل و کرمان قرار می گیرد و جدایه c در کنار جدایه هایی از اصفهان، فارس، آذربایجان، کرمان و همدان از ایران قرار می گیرد.

ویروس موزائیک معمولی لوبیا (bcmv) (bv-1) (bean common mosaic virus) یکی از پوتی ویروس های مهم حبوبات می باشد که بطور گسترده در جهان، وجود دارد. bcmv گونه ای از جنس پوتی ویروس در خانواده پوتی ویریده می باشد. bcmv دارای ساختار فیزیکی میله ای شکل خمش پذیر به طول حدود 75 و قطر 11 نانومتر و rna تک رشته ای مثبت به طول تقریبا ده کیلو بایت می باشد. این وی روس در اوایل قرن بیستم از اغلب نواحی تولید کننده لوبیا در جهان گزارش گردید و در ایران ویروس از روی میزبان لوبیا سبز، لوبیا خشک، باقلا، سویا، یونجه باغی و ... از استان های تهران، فارس، اصفهان و کهگیلویه و بویراحمد گزارش شده است. در سال های اخیر علائم بیماری ویروسی روی حبوبات در استان گلستان در سطح وسیعی شایع شده است. بمنظور تعیین توالی ناحیه 3 ژنوم ویروس مذکور در سال زراعی 1391 از استان گلستان تعداد از مزارع حبوبات که علائم بیماری مانند موزائیک، زردی و بدشکلی داشتند 72 نمونه جمع آوری شد. نمونه ها ابتدا با روش الایزای غیر مستقیم با آنتی سرم چند همسانه ای bcmv تست شدند و از نمونه هائی که در این تست مثبت بودند، یک نمونه آلوده انتخاب و rna ویروس استخراج گردید و برای تکثیر ژن پروتئین پوششی (cp) و ناحیه ترجمه نشدنی(utr) ژنوم با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ویروس طراحی شده از سایر جدایه های bcmv موجود در بانک ژن در واکنش زنجیره ای پلی مراز (pcr) مورد استفاده قرار گرفت. محصول pcr در الکتروفورز افقی روی ژل آگارز یک درصد بررسی شد و پس از تایید برای تعیین توالی به کشور کره فرستاده شد. همردیف سازی چند گانه از توالی ها با نرم افزار dnaman صورت گرفت. نتایج تست الایزای غیر مستقیم نشان داد که 26 درصد از نمونه ها، آلوده به ویروس bcmv بودند که علائم موزائیک، زردی و بدشکلی در این نمونه ها مشاهده شد. نتایج بدست آمده از تعیین توالی، بیانگر تکثیر ناحیه cp-utr به طول 1122 جفت باز شامل 861 نوکلئوتید از ناحیه cp و 261 نوکلئوتید از ناحیه utr حاصل از ژنوم ویروس که مطابق با اندازه قطعه مورد انتظار بود بدست آمد، همچنین در این ناحیه 287 آمینو اسید کد شده از ناحیه ژن پروتئین پوششی بدست آمد. ترادف های بدست آمده در نرم افزار megalign مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان دهنده 2/99 درصد تشابه در سطح نوکلئوتیدی میان جدایه ایران با سایر جدایه های این ویروس موجود در بانک ژن بود. در این میان جدایه ایران با جدایه ای از کشور روسیه (l12740) با 2/99 درصد تشابه بیشترین شباهت را داشت. تاکنون ترادف هایی از ناحیه ژن پروتئین پوششی این ویروس از ایران گزارش شده است اما این تحقیق اولین گزارش از ترادف کامل ناحیه cp-utr ویروس موزاییک معمولی لوبیا از روی میزبان لوبیا سبز در استان گلستان می باشد. کلمات کلیدی: ویروس موزائیک معمولی لوبیا، تعیین توالی، پوتی ویروس های حبوبات، پروتئین پوششی ?

به منظور شناسایی ویروس¬¬های جنس پوتی¬ویروس از برگ گیاهان مشکوک به بیماری ویروسی مزارع آلوده با علائم موزاییک، زردی، قاشقی شدن و بند کفشی نمونه برداری صورت گرفت. rna ویروسی توسط کیت mrna capture (roche) استخراج و cdna تهیه گردید. جهت تکثیر ناحیه پوشش پروتئینی موردنظر از آغازگرهای عمومی پوتی¬ویروس در واکنش rt-pcr استفاده شد. محصول pcr جهت تعیین توالی به شرکت تکاپوزیست ارسال گردید و ترادف¬های حاصل در پایگاه اطلاعاتی ncbi با استفاده از نرم افزار جستجوگر blast مقایسه شدند و مشخص گردید که ترادف¬های حاصل مربوط به ویروس موزاییک زرد کدو (zymv) و ویروس موزاییک هندوانه (wmv) می¬باشند. آنالیزهای فیلوژنتیکی توسط نرم افزارهای editeseq، dnaman، clustal x، megaling و mega5 انجام شد. درخت فیلوژنتیک به روش neighbor-joining ترسیم گردید و بر اساس نتایج بدست آمده از درخت فیلوژنتیک هر یک از ویروس¬ها، به چهار گروه تقسیم شدند. wmv که از گیاه کدوتنبل (wmv- maxima) و خیار سبز (wmv- sativus) جداسازی شده بود در کنار ایزوله ترکیه و دو جدایه از اصفهان قرار گرفت. wmv-sativus بیشترین شباهت را در سطح نوکلئوتیدی به جدایه ترکیه (4/98) و سپس به جدایه¬های eu667639 (3/98) و eu667634 (1/98) از اصفهان داشت. در سطح آمینواسیدی هر سه جدایه 1/99 درصد شباهت دارند. wmv-maxima بیشترین شباهت را در سطح نوکلئوتیدی به جدایه eu667634 (7/97) از اصفهان دارد و جدایه¬های کردکوی و اصفهان eu667639 (5/97) در رده بعدی قرار می¬گیرند و از میان جدایه¬های دنیا بیشترین شباهت را به جدایه ترکیه (4/97) دارد. تمام جدایه¬های نام برده شده برای wmv-maxima دارای تشابه 7/98 درصدی در سطح آمینواسیدی می¬باشند. جدایه zymv نیز از روی گیاه کدوتنبل جداسازی شده است که دارای بیشترین درصد تشابه نوکلئوتیدی با ترکیه، فارس (jn183062) و ماکو (4/99) می¬باشد. در سطح آمینواسیدی هر سه جدایه داری 1/99 درصد با zymv تشابه داشتند. در این تحقیق جدایه¬های جدیدی از جنس پوتی¬ویروس گزارش گردید هرچند گونه¬های جدیدی از مزارع استان مشاهده نشد. همچنین عدم انطباق توزیع جغرافیایی با قرابت فیلوژنتیکی در درخت فیلوژنی، انتقال این ویروس ها را بیش از پیش به وسیله بذر تقویت می-کند.

چکیده ندارد.

ویروس موزائیک هندوانه(watermelon mosaic virus, wmv) یکی از پوتی‏ویروس‏های مهم و گسترده در دنیا است که به کدوئیان خسارت وارد می کند. wmv دامنه میزبانی نسبتا وسیعی دارد و تمایز آن بر اساس دامنه میزبانی از سایر ویروس های کدوئیان مشکل است. به منظور ردیابی وتعیین پراکنش این ویروس در مزارع استان گلستان 179 نمونه از گیاهان کدو، هندوانه، خربزه و خیار از شش منطقه استان گلستان جمع آوری و با آنتی سرم wmv در آزمون داس الایزا مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 28 نمونه در واکنش داس الایزا مثبت و بقیه منفی بودند. در استان گلستان، خربزه بیشترین درصد آلودگی به wmv و خیار کمترین مقدار آلودگی را نشان داد. در این نمونه برداری در شهرستان کلاله آلودگی به wmv دیده نشد وبا استفاده از نرم افزار sas در قالب طرح کاملا تصادفی نامتعادل، بقیه مناطق آلودگی یکنواختی نشان دادند. برای تعیین جایگاه تاکسونومیکی جدایه‏های گرگان در میان سایر جدایه‏های دنیا، چهار جدایه از کدو و هندوانه، به همراه دو جدایه از شیراز و مشهد هرکدام یک نمونه جداشده از کدوانتخاب شد. rna ویروس با استفاده از mrna capture kit برای آزمون rt-pcr استخراج و با یک جفت آغازگر اختصاصی طراحی شده از ناحیه cp-utr، تکثیر شد. محصول pcr بطور مستقیم ترادف یابی شد و ترادف بدست آمده شامل 964 نوکلئوتید همراه با 41 ترادف انتخاب شده از gen bank مقایسه شدند. همردیف سازی چندگانه و آنالیز فیلوژنتیک با نرم افزارهای dnastar، dnaman، clustal x وmega3 انجام و و درخت فیلوژنتیک به روش های maximum parsimany, و neighbor-joining ترسیم گردید. برای آنالیز انتخاب طبیعی و تعیین نسبت جانشینی نامترادف (dn) بر جانشینی مترادف (ds) از نرم افزار dnasp استفاده شد. آنالیز فیلوژنتیک و محاسبه فاصله ژنتیکی و تنوع نشان داد که جدایه های wmv از تمام دنیا در 6 گروه قرار گرفتند وجدایه‏های مشهد و گرگان از ایران همراه با جدایه های اسپانیا، استرالیا وفرانسه در یک گروه و جدایه شیراز همراه با جدایه های ژاپن در گروه دیگر قرار گرفتند. فاصله ژنتیکی بین گروه ها و داخل گروه ها نیز نتایج فوق را تائید کردند. محاسبه تنوع ژنتیکی (?) نشان داد که علی رغم تنوع وسیع این ویروس در دنیا میزان تنوع آن در یک منطقه مانند اروپا بسیار پائین است. محاسبه تنوع جمعیت های مختلف دنیا نشان دهنده افزایش میزان این تنوع از غرب به شرق است. در شرق آسیا بیشترین میزان تنوع میزبانی و مولکولی دیده شد.