ملیحه دلیلی صالح محمدرضا علی بیک
هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی عناصر فراداده ای نرم افزار های کتابخانه دیجیتالی پارس آذرخش و سیمرغ با عناصر فراداده ای استاندارد دابلین کور و مارک21 است. این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. در این پژوهش از دو سیاهه وارسی و مصاحبه با سوالات باز استفاده شده است. با توجه به یافته های پژوهش، مشخص شد که دو نرم افزار کتابخانه دیجیتالی پارس آذرخش و سیمرغ از طرح فراداده ای هسته دوبلین، عناصر فراداده ای هسته دوبلین در بستر زبان نشانه گذاری گسترش پذیر، قالب فراداده ای مارک 21 در بستر زبان نشانه گذاری گسترش پذیر، طرح فراداده ای توصیف شیء، فراداده برای مدیریت تصاویر در بستر نشانه گذاری گسترش پذیر استفاده کرده اند. همچنین نرم افزار سیمرغ از قالب فراداده ای پرمیس و ایساد و نرم افزار پارس آذرخش نیز از طرح فراداده ای توصیف مستند استفاده می کنند. نرم افزار کتابخانه دیجیتالی پارس آذرخش و سیمرغ برای میانکنش پذیری و تبادل اطلاعات از پروتکل 39.50z استفاده می کنند. نرم افزار کتابخانه دیجیتالی سیمرغ دارای 72 عنصر فراداده ای است و نرم افزار کتابخانه دیجیتالی پارس آذرخش نیز دارای 50 عنصر فراداده ای است. با بررسی میزان مطابقت عناصر فراداده ای مورد استفاده نرم افزار کتابخانه دیجیتالی سیمرغ و پارس آذرخش با استاندارد دابلین کور و مارک 21، نشان داد که نرم افزار سیمرغ 43 عنصر از 183 عنصر مارک 21 (49/23 درصد) و 11 عنصر از 22(50 درصد) عنصر دابلین کور را دارا است، نرم افزار پارس آذرخش 40 عنصر از 183 عنصر مارک21،(85/21 درصد) و 12 عنصر از 22 عنصر(54/54 درصد) دابلین کور را دارا است. پژوهش حاضر نشان می دهد که در زمینه تطابق با مارک 21 سیمرغ در وضعیت مطلوب تری قرار دارد، اما در مورد تطابق با دابلین کور پارس آذرخش بهتر عمل می کند. همچنین مشخص شد که بین همپوشانی عناصر فراداده ای سیمرغ و پارس آذرخش با مارک 21 و دابلین کور اختلاف معنی داری وجود ندارد. در پایان می توان به این نتیجه رسید که هیچکدام از نرم افزارها به طور کامل با مارک 21 و دابلین کور مطابق نیستند. بنابراین نتیجه گرفته شد که آن دو نرم افزار فاصله بسیاری با نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی استاندارد دارند که لازم است تا مدیران و طراحان این نرم افزارها با مطالعه و آگاهی بیشتر در جهت بهبود وضعیت فعلی اقدام کنند . کلیدواژه ها: نرم افزار کتابخانه دیجیتالی، پارس آذرخش، سیمرغ، عناصر فراداده ای، دابلین کور، مارک 21
