چکیده یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کاربری اراضی شهری مکانیابی صحیح کاربری ها و جداسازی کاربری ناسازگار از یکدیگر است. در این زمینه سعی می شود کاربری هایی که آلودگی از قبیل دود، بو، صدا، هوا، خاک و ... تولید می کنند دور از مناطق مسکونی، فرهنگی، اجتماعی استقرار یابند. ساماندهی و آرایش دادن و منظم کردن بافت شهری برای تامین محیطی قابل زیست از جمله مهم ترین اهداف برنامه ریزی کاربری اراضی شهری است. منطقه 12 کلان شهر تهران به علت توسعه و گسترش شتابان شهر تهران از یک سوی و افزایش آلودگی های ناشی از تراکم و تمرکز فعالیت های کارگاهی از سوی دیگر، ارزش و اهمیت تاریخی خود به عنوان یک منطقه مسکونی را از دست داده است، این منطقه دارای محلات قدیمی و تاریخی زیادی است که محله های سیروس و سیداسماعیل از مهم ترین آنها است. به علت گسترش فعالیت در این محله ها به خصوص فعالیت های کارگاهی و تولیدی که از راسته خیابان به داخل کوچه ها نفوذ کرده اند، دچارنابسامانی محیطی و فرسودگی بافت شده اند و با نزول کیفیت زندگی و کاهش ارزش های سکونتی روبرو شده اند. فعالیت کاربری های ناسازگار که اغلب به صورت غیررسمی مخفیانه می باشد صدمات جدی زیست محیطی به این محلات وارد کرده است. وجود انواع آلودگی ها از جمله آلودگی هوا، آب و خاک، دود، سد معبر، زشتی منظر، لرزش و ... موجب مهاجرت اجباری ساکنان اصلی از این محلات شده افراد غیربومی و مهاجر جایگزین آنان شده اند. این تحولات موجب کاهش کاربری مسکونی، همچنین کمبود زیرساخت های شهری، خدمات اساسی، امکانات پذیرایی و اوقات فراغت و ... در این محلات شده است. در این پایان نامه ضمن بررسی جنبه های آسیب شناختی ناشی از فعالیت کاربری های مزاحم و مسأله ساز در این محلات و ارائه راه حل هایی از جمله انتقال بعضی از این کاربری ها به نقاط دیگر و جایگزینی کاربری هایی مانند گردشگری، تجاری، فرهنگی، مذهبی و ... راهکارها و رهیافت های لازم برای ساماندهی کاربری های مزاحم در این محلات معرفی شده است. واژه های کلیدی : کاربری های ناسازگار، ساماندهی، کیفیت بخشی زندگی، محلات سیروس و سیداسماعیل.