نام پژوهشگر: زینب کارگر

صور خیال در شعر کلیم همدانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  زینب کارگر   الیاس نورایی

کلیم همدانی، شاعری خلاق، معتدل و پرسخن بود که اگرچه در همه ی انواع شعر طبع آزمایی کرده، اما شهرت اصلی وی در غزل سرایی است. اشعار کلیم، صرف نظر از ویژگی های مشترک سبک هندی، به دلیل نیروی آفرینندگی شعری، تصرفات واژگانی، معنایی و گرایش های غنایی و حکمی، از مختصات زبانی، ادبی و فکری برخوردار است. هنر کلیم، در تصویرآفرینی، نازک خیالی و مضمون پردازی است. او از تمام امکانات بیانی، به صورت معتدل، ساده و روشن استفاده می کند. تصاویر شعری وی با وجود فشردگی، از ابهام و پیچیدگی به دور است. کلیم در اشعار خود، بیش تر از استعاره ی مکنیه، از نوع تشخیصِ حسی بهره می برد و گاهی با قدرت اِبداع و تصرّف در عناصر طبیعی، حتی از موضوعات غیر شاعرانه، تصاویر بدیع خلق نموده است. هرچند اسلوب معادله، از اصلی ترین صورت های شعری صائب است، اما کلیم را آغازگر این شیوه می دانند؛ که این خود یکی از شاخص های شعر وی نیز به شمار می رود. عنصر تشبیه در دیوان کلیم در سه مقوله ی گسترده، دور از ذهن و آفریده ی ذوق شاعر، تقسیم پذیر است. در این پژوهش، سعی نگارنده بر آن بوده تا مضامین مختلف صور خیال را در اشعار کلیم همدانی بررسی نموده و زیبایی های شعری آن را آشکار نماید.