آثار و پیامد های خشکسالی اقلیمی بر تأخیر زمانی و تغییر رژیم آبدهی قنوات و چشمه ها (مطالعه موردی: دشت یزد- اردکان)

خشکسالی یک حادثه غیر مترقبه طبیعی است که در نواحی خشک و نیمه خشک کشور اثرات بیشتری به جا می‌گذارد، اولین و مهمترین تهدید خشکسالی در منابع آبی ظاهر می‌شود. لذا تحقیق در این زمینه و بررسی و کشف ارتباط بین تأخیرخشکسالی اقلیمی و هیدرولوژی به منظور مدیریت هرچه بهتر و بیشتر منابع آب سطحی و زیرزمینی به منظور کاهش خسارات خشکسالی و یا به عبارت دیگر مدیریت ریسک خشکسالی حائز اهمیت می‌باشد. در این پژوهش ضمن بررسی دوره‌های متوالی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی با استفاده از دو شاخص خشکسالی SPI و GRI در دشت یزد-اردکان، تأخیر زمانی بین رخداد خشکسالی هواشناسی و به دنبال آن خشکسالی هیدرولوژیک نیز شناسایی شد. برای بررسی خصوصیات خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی از آمار بلند مدت بارندگی (89-1359) ایستگاه‌های باران‌سنجی و آمار آبدهی قنوات دشتی، کوهپایه‌ای، کوهستانی و چشمه‌های مهم موجود در محدوده مورد مطالعه در دهه اخیر (89-1380) استفاده شد. نتایج نشان‌دهنده افزایش شدت و تداوم خشکسالی‌های‌ اقلیمی و هیدرولوژی بویژه در دهه‌ی اخیر می‌باشد به گونه‌ای که تکرار خشکسالی اقلیمی در دهه اخیر نسبت به چهار دهه گذشته، 4 برابر شده است. همچنین نتایج حاکی از  وجود تأخیر زمانی متفاوت بین وقوع خشکسالی اقلیمی و تأثیر آن بر آبدهی قنوات دشتی، کوهپایه‌ای، کوهستانی و چشمه‌ها می‌باشد. بطوری که این تأخیر در قنوات کوهپایه‌ای مورد مطالعه، بسته به شدت خشکسالی و نوع قنات، معمولاً کمتر از 1 سال و در قنوات دشتی در حدود 2 سال می‌باشد. نتایج این تحقیق مدیریت بحران 2 ساله پس از هر دوره خشکسالی را در دشت یزد گوشزد می‌نماید.