بدون شک یک قصیده کامل در برگیرنده موارد زیر باشد: 1) افکار شاعر که با تجربه شعری وی آمیخته شده باشد، 2) تصاویری که در ساخت قصیده خود به کار می گیرد، و به واسطه ی آن، احساس و اندیشه اش را در یک قالب فنی قابل احساس مجسّم می سازد. 3) موجودیت و معجم زبان شعری شاعر، که آن را از دیگر زبان ها متمایز می سازد. 4) اسلوب استوار وغنی 5) و در پایان شامل موسیقی می باشد؛ چرا که شعری یافت نمی شود که بدون موسیقی...

چکیده نظریه شعری یعنی بحثی روشمند درباره آثاری که هم جوهرشان زبان است و هم ابزارشان. محمدتقی بهار(ملک الشعرا) و ابراهیم عبدالقادر المازنی در عصری که ستیز میان سنت و تجدد در همه بخش ها و حوزه ها به شدت جریان داشت، در ایران و مصر به تبیین نظریه شعری خود پرداختند. هر دو به عنوان عضوی تأثیرگذار از یک جنبش برجسته ادبی(انجمن دانشکده در ایران و جماعت دیوان در مصر) در تبیین نظریه شعری مورد نظر خود و جن...

در این رساله، انجمن دانشکده و جماعت دیوان، به عنوان دو تشکل ادبی، در دوران مشروطه-ی ایران و نهضت مصر، برای مطالعه و پژوهش برگزیده شده و فعالیت های نظری آن ها در جهت شکل دادن به جریان نقد و نظریه ی ادبی در دو حوزه ی ادبیات فارسی و عربی بررسی شده است. هدف اصلی نگارنده، بررسی چگونگی رویکرد و عملکرد دو گروه یاد شده، درجهت دستیابی به تجدد ادبی، آن هم در دورانی که نقطه ی عطف دو ملت محسوب می شود، است....

چکیده علی بن إبراهیم فرزند إبراهیم بن هاشم، اولین نشر دهنده حدیث کوفه در قم، از محدثان بزرگ امامیه درنیمه دوم قرن سوم است. نقش وی در انتقال میراث حدیثی بر کسی پوشیده نیست اما مطالعه آثار و اندیشههای وی نشان میدهد علی بن إبراهیم تنها یک محدث صرف نیست بلکه دارای یک منظومه فکری و کلامی است . بررسی دیدگاههای او در مسائل مختلف کلامی نشان دهنده گرایش وی به جریان کلامی هشام بن حکم در کوفه است. به ب...

بسیاری از صوفیان بزرگ از همان سده‌های نخستین، همواره درحفظ سرحدات بلاد اسلامی در برابر هجوم دشنمان شرکت داشته‌اند. در دوره‌های تیموری و صفوی، صوفیان به‌ عنوان مهم‌ترین قدرت در برابر بی‌عدالتی اجتماعی، عزلت و گوشه‌نشینی را رها و به‌ طور مستقیم در امور سیاسی دخالت کردند. در قرون اخیر که اروپاییان استعمارگر برای اشغال کشورهای اسلامی به‌ ویژه سرزمین‌های شمال آفریقا حمله کردند، بسیاری از رهبران مقاو...

عبدالقادر گیلانی، عارف قرن پنجم و ششم هجری قمری، از مشایخی است که پیرنامه‌های زیادی به فارسی و عربی دربارة او نوشته‌شده‌است. با توجه به اهمیت پیرنامه‌ها در شناخت احوال، اقوال و عقاید عبدالقادر گیلانی، در این مقاله کوشش شده‌است تا احوال و آثار وی با استفاده از این پیرنامه‌ها و نیز کتب تاریخی معتبر، معرفی و آنگاه ویژگی‌های کلی پیرنامه‌های نوشته‌شده دربارة این شیخ بزرگ تا قرن دهم هجری قمری بررسی ش...

انبیاء أولواالعزم به پیامبرانی گفته می‌شود که دارای کتاب آسمانی و دین الهی مستقل باشند. حضرت نوح، إبراهیم، موسی، عیسی^ و حضرت محمد’ از پیامبران أولواالعزم هستند. خاورپژوهان درباره حضرت نوح، إبراهیم و موسی^ در قرآن، تحقیق کرده‌اند. مقاله حاضر به نقل، تحلیل و نقد آراء آنان در این باره می‌پردازد. اگرچه بررسی دیدگاه‌های خاورپژوهان در تفسیر أنبیاء أولواالعزم در قرآن، مرکز توجه و تحلیل بوده، اما برای...

باب دوم کتابهای جامع الالحان، مقاصد الالحان و نیز فصل دوم کتاب شرح ادوار، که هر سه از تألیفات ارزشمند عبدالقادر مراغی در موسیقی هستند، به تقسیم وتر و دستان بندی ساز اختصاص دارد. مراغی روش های مختلفی را برای تعیین نسبت میان نغمه ها بیان می کند که پایه اصلی آن، نظرات صفی الدین ارموی است و در این میان نکات تازه ای نیز اضافه کرده است. در این مقاله کوشش شده است که با تکیه بر تصحیح جدیدی از کتاب جامع...