بررسی و شناسایی ترکیبات موجود در اسانس اندام های مختلف گیاه مرزه بختیاری (satureja bachtiaricabung) به روشهای استخراج با استفاده از: ua-hs-spme و sfme وhd و بررسی خواص آنتی اکسیدانی آن

در این تحقیق اسانس اندام های مختلف (ساقه، برگ) و کل اندام های هوایی گیاه satureja bachtiarica bung از نظر کیفی و کمی به سه روش استخراج با کلونجر (hd)، استخراج با مایکرویو بدون حلال (sfme) و همچنین تکنیک hs-spme مورد بررسی قرار گرفت. اسانس های گیاه به وسیله دستگاه gc-msمورد آنالیز قرار گرفتند. حاصل این کار که با مطالعه و بررسی دقیق زمان های بازذاری ترکیب ها، شاخص بازداری، طیف های جرمی و مقایسه کلیه این پارامترها با ترکیبات استاندارد صورت گرفت، به شرح زیر می باشد. بازده اسانس در روش hd برای کل اندام های هوایی گیاه (%11/92) بود که ترکیبات اصلی ، پارا سیمن (%85/1)، لینالول (%56/2)، 4- ترپینئول (%93/2)، آلفاترپینئول (%25/1)، کارواکرول (88/67) و کاریوفیلن اکسید (%37/1) بود. بازده اسانس حاصل از برگ گیاه (%4/71) ، و ترکیبات اصلی اسانس شامل لینالول (%08/2)، 4- ترپینئول (%62/2)، آلفا ترپینئول (%23/3)، کارواکرول (3/39) و پالمیتیک اسید (%14/5) بود.اسانس ساقه نیز بازده ای برابر با (%5/88) داشت که ترکیبات اصلی آن، پارا سیمن (%66/1)، لینالول (%10/5)، 4-ترپینئول(%40/5)، آلفاترپینئول (%79/2)، کارواکرول (%40/39)، اوجنول (%38/2) و پالمیتیک اسید (%49/9) بود. بازده اسانس استخراج شده توسط مایکروویو (%49/90) بوده و ترکیبات اصلی را لینالول (%55/1)، 4-ترپینئول (%97/1)، آلفا ترپینئول (%23/5) و کارواکرول (%13/77) و اوجنول (%21/1) تشکیل می داد. از مقایسه این روش با hd متوجه می شویم که بازده اسانس استخراج شده قابل توجه بوده و ضمناً روش نیز سریع می باشد و می تواند به عنوان یک روش استخراج مورد بررسی قرار گیرد. آنالیز ترکیبات استخراج شده با تکنیک hs-spme نیز دارای بازده خوبی (%85/89) بود و ترکیبات اصلی شامل پاراسیمن (%19/3)، سیس جاسمون (%19/15)، کارواکرول (%04/55)، جرانیل استات (%00/5) و بتابیزابولن (%31/5) بود که ازمقایسه ای روش با hd درمی یابیم که هم خوانی بسیار خوبی با hd داشته ویع عنوان یک روش سریع برای استخراج ترکیبات فرارو سبک می تواند مورد استفاده قرار گیرد. خواص آنتی اکسیدانی اسانس گیاه از طریق ارزیابی توانایی اسانس درانتقال الکترون یا هیدروژن رادیکالی و تبذیل فرم dpph رادیکالی به فرم کاهش یافته dpph-h به روش اسپکتروفتومتری بررسی شد. بر اساس نتایج مشاهده گردید که ic50 اسانس معادل 001/0 ± 026/0 میلی گرم بر میلی لیتر می باشد. میزان فعالیت مشاهده شده را می توان به میزان بالای ترکیبات فنلی (07/0 ± 25/4) اسانس گیاه نسبت داد. مقدار کل ترکیبات فنلی بر اساس قرائت مقادیر جذب اسانس واکنش داده با معرف folin-cicalteu و مقایسه آنها با محلول های استاندارد گالیک اسید هم ارز به دست آمد.