مدل سازی اکولوژیکی پهنه بندی مراتع استان کردستان با تاکید بر دما و بارش

مراتع منابع طبیعی تجدیدپذیری هستند که علاوه بر تامین علوفه موردنیاز دام ها، در تنظیم هوا و جریانات هیدرولوژیکی، تامین آب آبخیزها، جلوگیری از فرسایش خاک، کنترل آلودگی ها و مسمومیت زدایی و تشکیل خاک از طریق تقویت فرایندهای خاک سازی نقش موثری دارند. طبقه بندی مراتع از نظر میزان تولید علوفه و میزان پرداخت خسارت به مرتع داران، در شرایط بروز خشکسالی از جمله موضوعاتی است که همواره موردتوجه برنامه ریزان کشاورزی است. استان کردستان یکی از مناطق بسیار مستعد مرتع داری در کشور است. به منظور طبقه-بندی مراتع در سطح این استان، پایگاه اطلاعاتی شامل نقشه های توپوگرافی، شیب، سطوح ارتفاعی، نقشه جهت تابش، زمین شناسی، خاکشناسی، پوشش گیاهی، شبکه هیدروگرافی و لایه های اقلیمی دما و بارش ایجاد گردید. برای انجام این تحقیق از داده های روزانه عناصر دما و بارش طی یک دوره آماری مشترک 19 ساله (1387-1369) استفاده به عمل آمد. تمام این لایه های اطلاعاتی منطبق بر نیازهای اکولوژیکی گیاهان مرتعی، وزن دهی و طبقه بندی مجدد گردیدند و با استفاده از منطق بولین در محیط برنامه arc gis نسبت به ترکیب و تلفیق این لایه ها اقدام و در نهایت نقشه طبقه بندی مراتع استان کردستان در 3 گروه مراتع خوب، متوسط و فقیر تهیه گردید. برای تشخیص تغییرات کاربری زمین، تصاویر سنجنده etm ماهواره لندست 4 (2002) و ماهواره irs (2008) مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج بررسیهای به عمل آمده از طریق طبقه بندی تصاویر و استخراج اطلاعات آماری هر کاربری نشان می دهد که مراتع استان کردستان در سال 2008 نسبت به سال 2002 وسعت بیشتری داشته اند. نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از لایه های مختلف اطلاعاتی منطبق بر نیاز های اکولوژی گیاهان مرتعی، روش بهینه برای ارائه یک طبقه بندی مناسب از مراتع می تواند باشد. از مجموع 7/2904642 هکتار مساحت استان کردستان، 2/378248 هکتار به مرتع خوب با توان درجه 1، 3/402891 هکتار به مرتع متوسط با توان درجه 2 و 1/411897 هکتار به مرتع فقیر با توان درجه 3 اختصاص یافته است.