واکنش برخی از ارقام ولاین های متداول گندم نان و دوروم در استان خوزستان به نماتد زخم ریشه pratylenchus thornei در شرایط کنترل شده و شناسایی مولکولی نماتدهای p. thornei وp. neglectus

نماتدهای زخم ریشه از عوامل مهم کاهش محصول گندم در بیشتر مناطق کشت گندم بحساب می آیند. برای بررسی این بیماری در خوزستان از خاک مزارع و ریشه گیاهان گندم در شهرستانهای مسجدسلیمان، دشت آزادگان، بهبهان، باغ ملک و شوشتر نمونه برداری بعمل آمد. بررسی نمونه ها نشان داد که گیاه گندم در تمام مناطق مورد بازدید به استثناء دشت آزادگان به درجات متفاوت به نماتد زخم ریشه آلوده بود. بررسی مرفولوژیک نماتدهای جدا شده نشان داد که عامل بیماری به گونه های pratylenchus thornei و p. neglectus تعلق دارد. بدلیل اشکالاتی که در زمینه تشخیص گونه های فوق از نظر مرفولوژیک وجود دارد با استفاده از روش مولکولی و کاربرد پرایمرهای اختصاصی اقدام به تشخیص دو گونه فوق گردید. نتایج نشان داد که که گونه غالب در استان خوزستان گونه p. thornei می باشد. پس از این که ارقام و لاین های گندم نان و دوروم از نظر شاخص rf (فاکتور تولید مثل نماتد) با شاهد دارای مقاومت متوسط gs50a (7/0rf=) و شاهد حساس تا متحمل بزوستایا (25/1rf=) مقایسه شدند، از تعداد 33 لاین و رقم گندم، تعداد 10لاین و رقم (sd-84-12 ، sd-84-10، sd-84-8،-11 s-78، d-84-5 (دوروم)، بهرنگ (دوروم)، بم، سراسری شوری 14-85، سراسری شوری 6-85 و چمران ) در گروه متحمل و تعداد 23 لاین و رقم ( d-84-9 (دوروم)، s-84-14، سیستان، سراسری شوری 11-85 و سراسری شوری 10-85، استار، اکبری، کویر، وریناک، سراسری گندم 20-87، سراسری گندم 21-87، سراسری گندم 22-87، ss-85-20، s-85-19، s-83-3، s-80-18 و sd-84-9 و دوروم: کرخه، یاواروس، دنا، d-82-6، d-79-15 و d-86-16) در گروه مقاوم قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیقات، این احتمال وجود دارد که اکثر ارقام و لاین های گندم موجود در استان خوزستان به نماتد زخم ریشه مقاوم تا متحمل باشند و ایران(خصوصاٌ مناطق جنوب غربی آن) دارای منابع غنی از ژنهای مقاوم به نماتد بوده که این مطلب در برنامه های بهنژادی بسیار حائز اهمیت می باشد