مقایسه تأثیرگذاری نوسانات قیمتی بازار جهانی نفت بر اقتصاد کشورهای opec و oecd

نفت با تامین1/33 درصد از تقاضای انرژی در جهان به عنوان عامل تولیدی در اقتصاد کشورهای صنعتی و بزرگترین منبع درآمدی در کشورهای دارای منابع غنی نفتی، یک عامل کلیدی در رشد اقتصادی محسوب می شود. از سوی دیگر پویایی بازارهای جهانی نفت منجر به شکل گیری شوک های قیمتی نفت می گردد که به صورت مستقیم و همچنین غیرمستقیم از طریق ایجاد نوسانات (نااطمینانی) قیمتی نفت، اقتصاد کشورهای صادرکننده و وارد کننده نفت را تحت تأثیر قرار می دهد و منجر به اختلال و بی ثباتی آن می گردد. همین مسأله اهمیت مدل سازی نوسانات قیمتی نفت و آگاهی از نحوه ی تأثیرگذاری شوک ها و نوسانات قیمتی نفت بر اقتصاد کشورها را برای سیاست گذاران اقتصادی برجسته می کند. در مطالعه ی حاضر نوسانات قیمتی نفت بر اساس مدل های خانواده arch مدل سازی و محاسبه شده است و سپس تأثیر شوک ها و نوسانات قیمتی نفت بر اقتصاد گروه کشورهای opec و oecd، همچنین کشورهای ایران و ژاپن با استفاده از مدل های چرخشی مارکف بررسی شده است. یافته های تجربی تحقیق نشان می دهد که شوک های قیمتی نفت، نوسانات (نااطمینانی) قیمتی در بازارهای جهانی نفت را کاهش می دهند اما شوک های مثبت قیمتی نفت به شدت منجر به افزایش نوسانات می شوند و البته خود نوسانات قیمتی نفت نیز تحت یک الگوی سه رفتاری بر رشد اقتصادی گروه کشور های opec و oecd، همچنین ایران و ژاپن تأثیر منفی دارد. وجود این شرایط منجر می شود اقتصاد گروه کشورهای opec و ایران در وضعیت رشد اقتصادی پایین، اقتصاد ژاپن در وضعیت رشد اقتصادی متوسط قرار گیرد و اقتصاد گروه کشورهای oecd در بین وضعیت های رشد اقتصادی متوسط و بالا چرخش کند. همچنین شوک های قیمتی منفی (مثبت) نرمالیزه شده نفت بر رشد اقتصادی گروه کشورهای opec و کشور ایران تأثیر منفی(مثبت) دارد و بر رشد اقتصادی گروه کشورهای oecd و ژاپن تأثیر مثبت (منفی) دارد. در کل شوک های مثبت قیمتی نفتی، اقتصاد گروه کشورهای opec را در وضعیت رشد اقتصادی بالا، اقتصاد ایران را در وضعیت رشد اقتصادی متوسط و اقتصاد ژاپن را در وضعیت رشد اقتصادی پایین و رشد اقتصادی گروه کشورهای oecd را در وضعیت بی ثباتی قرار می دهد در مقابل شوک های قیمتی منفی، اقتصاد گروه کشورهای oecd و ژاپن را در وضعیت رشد اقتصادی بالا و وضعیت رشد اقتصادی ایران را در وضعیت بی ثباتی قرار می دهد و اقتصاد گروه کشور های opec را به مدت دو سال در وضعیت رشد اقتصادی بالا متضرر خواهد کرد.