نسبت میان عدالت و رشد از منظر عدالت استحقاقی و توزیعی

چکیده: عدالت همانگونه که عنوان شریفی است، موضوعی پیچیده، بحث برانگیز و قابل تعمق است. به دلیل اهمیت زیاد هیچ نظام و مکتبی نتوانسته بدون پرداختن به مفهوم و ابعاد عدالت ، اهداف و روش اداره جامعه را تبیین کند. همه نخبگان فکر، صاحبان اندیشه و ادیان الهی و بویژه دین اسلام، بر تحقق عدالت در همه ابعاد زندگی تاکید فراوان دارند؛ اما هیچ گاه بین نخبگان و مکاتب فکری در مفهوم عدالت، روش ها، و راه های تحقق آن، توافقی حاصل نشده است. مفهوم واژه عدالت با تساوی فرق دارد. اما مساله بسیار مهم آن است که همه انسان ها در بهره مندی از نعمت های الهی باید دارای شرایط مساوی باشند. همینطور رشد اقتصادی یکی از مهمترین شاخص های اقتصادی نشان دهنده رفاه و قدرت و پیشرفتگی کشورهاست، لذا این دو ارزش اقتصادی برای هر اقتصاددان و برنامه ریز اقتصادی دارای ارزش تحقیقاتی و سیاستی است. هدف این پژوهش بررسی مفاهیم مختلف عدالت و نسبت میان عدالت توزیعی در دوره 1358-1386 با رشد اقتصادی و از طرفی بررسی نظری نسبت عدالت استحقاقی با رشد اقتصادی است. برای این منظور از روش خود رگرسیونی با وقفه گسترده و آزمون علیت گرینجری استفاده شده است. نتایج حاکی از آنست که سطوح بالای درآمدی با رشد اقتصادی جانشینی دارند و لذا تغییر در ساختار توزیعی که حاوی اصلاح نظام درآمدی طبقات بالای درآمدی باشد می تواند موجب افزایش رشد اقتصادی گردد. از طرفی آزمون علیت فقط علیت را از تمرکز بالای خط فقر به رشد اقتصادی نشان میدهد و این فرضیه پژوهش مبنی بر رابطه مکملی توزیع درآمد با رشد اقتصادی در ایران طی دوره مورد مطالعه را تایید می کند. بررسی سوال پژوهش منوط به استفاده از روش های تحلیل و توصیفی میباشد. با توجه به اطلاعات ارائه شده راجع به عدالت استحقاقی و عوامل استحقاقات این نتیجه حاصل خواهد شد که معیارهای سیاستی عدالت استحقاقی با عدالت توزیعی متفاوت بوده و نتایج متفاوتی هم خواهد داشت. عدالت استحقاقی به لحاظ قابلیت در نظر گرفتن تفاوت های فردی معیار بهتری برای بررسی نسبت میان عدالت و رشد است اما بدلیل عدم تولید ریز داده های مورد نیاز در شرایط کنونی با مشکلاتی مواجه است. بنابراین تلاش در جهت اصلاح نظام توزیعی به سمت توزیع برابرتر جهت افزایش رشد اقتصادی و برای ایجاد قابلیت استفاده از عدالت استحقاقی در نظریات اقتصادی شاخص سازی وتولید داده های مورد نیاز پیشنهاد میگردد. کلمات کلیدی: عدالت توزیعی، عدالت استحقاقی، رشد اقتصادی، روش ardl، توزیع درآمد. طبقه بندیd63 ,o15, c43: jel