نقش پیاده مداری در حیات بخشی به مراکز شهری با رویکرد توسعه پایدار

چکیده کاهش مداوم و موثر تعداد شرکت کنندگان در تردد غیرموتوری در پنج دهه گذشته، فقط نتیجه برنامه ریزی حمل و نقل نیست. تمام شاخه های علوم مرتبط، به طریقی در این امر، همکاری و تشریک مساعی داشتند. در فضای عمومی، یعنی فضای زندگی و تحرک عابر پیاده و دوچرخه سوار، به اتومبیل سوار امتیازاتی داده شده که هرگز در تاریخ بشر سابقه نداشته است. پیامد این امر آن است که فضای زندگی غیرماشینی تخریب گردیده و فضاهای عمومی شهر به جای مکان زندگی به نمایشگاه اتومبیل بدل شده است. پیشرفت و تمدن بشر در گذشته و حال، به نوعی مدیون حرکت پیاده است . این نوع جابجائی، هزاران سال تجربه شده و در واقع حرکت پیاده، ساختار سکونتگاه ها را در طول تاریخ شکل داده است. وجود زیباترین مراکز قدیمی شهرهای متمدن در تاریخ شهر نشینی جهان شاهدی بر این مدعاست. حتی واحدهای اداری مانند بخشداری و شهرداری را نیز بر حسب قابلیت شعاع دسترسی که برای وی مقدر بوده تقسیم بندی می کردند. علاوه بر این، پهنه های پیاده در ایجاد توسعه پایدار شهری- که امروزه به رویکرد غالب در تمامی سطوح برنامه ریزی و طراحی شهری بدل گردیده است، نقشی بسزا ایفا می نماید. رساله حاضر با هدف بررسی و شناخت بیشتر موضوع پیاده مداری در شهرها ضمن توجه به نمونه های مشابه خارجی و داخلی، معیارهای موثر در جهت افزایش قابلیت پیاده مداری را دسته بندی و ارائه می دهد. در این پژوهش به دنبال این موضوع هستیم که چه اصولی از طراحی پیاده مدار، می تواند برای برنامه ریزی و طراحی محدوده های شهری به کار رود و چه مراحلی را برای طراحی باید در نظر گرفت، تا بتوان به طرحی نسبتأ جامع در راستای رسیدن به محوری سرزنده و پویا، رسید؛ و در این رهگذر به طور خلاصه شاخص های متعددی در این زمینه پیشنهاد شده تا امکان حضور هرچه بیشتر مردم در فضای شهری را فراهم آورد. کلید واژه: فضای شهری، پیاده راه، پیاده مدار، عابر پیاده، توسعه پایدار