بررسی روشهای ژئوفیزیکی در اکتشاف کانسارهای منگنز با انجام مطالعه موردی

تا کنون جهت شناسایی و اکتشاف ذخایر منگنز یک روش واحد و مشخص ژئوفیزیکی تعیین نشده و علت این امر پیچیدگی کانسارهای منگنز با تغییرپذیری زیاد کانه های مختلف آن می باشد؛ که پاسخ واضح ژئوفیزیکی ای را از خود نشان نمی دهند. بدین منظور در این پژوهش دو روش ژئوفیزیکی مغناطیس سنجی و توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی (ert)، در دو ناحیه معدنی چاواشه و دهبید، با شرایط زمین شناسی متفاوت مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. به منظور شناسایی ذخایر منگنز معدن چاواشه، واقع در استان یزد از روش ژئوفیزیکی ert، بر روی پروفیلی به طول 180 متر استفاده شد. براساس بررسی های ژئوشیمیایی و آنالیزهای شیمیایی صورت گرفته، منشاء چندزایشی (هیدروژنز و گرمابی) برای این ذخایر مشخص شد. با توجه به تشکیل شدن رگه های منگنز در درون سنگ های آهکی کرتاسه و در برگرفته شدن آنها توسط زون های دگرسانی آرژیلیتی (ریولیت ها)، روش ert، پیشنهاد شد. به منظور شناسایی ذخایر منگنز معدن دهبید واقع استان فارس، برداشت های مغناطیس سنجی بر روی 160 نقطه در منطقه صورت گرفت که آنومالی های ضعیف مغناطیسی ای را ایجاد کردند. وجود ترانشه استخراجی نشان می دهد که آنومالی های مغناطیسی ثبت شده مرتبط با هماتیت در هاله آلتراسیون کانه های منگنز می باشد. نتایج حاصل از فیلتر ادامه فراسو حاکی از سطحی بودن این آنومالی ها دارد (حداکثر 20 متر عمق). برداشت توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی بر روی یک پروفیل به طول 200 متر در نزدیکی محل آنومالی مغناطیسی صورت گرفته و مناطق حاوی کانسار منگنز را با مقاومت ویژه الکتریکی 50 تا 130 اهم متر از دیگر مناطق متمایز می کند. در این مطالعات، کانه منگنز پاسخ واضحی به روش های ژئوفیزیکی مقاومت ویژه الکتریکی و مغناطیس سنجی نشان نداد ولی وجود هاله آلتراسیون با خواص واضح ژئوفیزیکی (وجود هماتیت به مغناطیس سنجی و وجود آرژیلیت به مقاومت ویژه الکتریکی) می تواند به طور غیر مستقیم راهنمای اکتشاف آن باشد. ضمنا هر چه هاله آلتراسیون، پیچیدگی کمتری را دارا باشد، احتمال شناسائی کانی سازی منگنز بیشتر خواهد بود.