مقایسه ی شاخص های پایداری ایستا، پویا و عملکردی در زنان یائسه ی استئوپروتیک و غیر استئوپروتیک

زمینه و هدف: تغییرات ایجاد شده در واحد عملکردی عضله-استخوان در زنان یائسه ی استئوپروتیک، تغییراتی را در استراتژی های کنترلی به همراه خواهد داشت. هدف مطالعه ی حاضر بررسی قدرت عضلات و شاخص های پایداری ایستا، پویا و عملکردی در زنان یائسه ی استئوپروتیک و مقایسه آن با زنان یائسه غیر استئوپروتیک (سالم و استئوپنیک) بود. روش کار: 71 زن یائسه ی داوطلب (48-65 سال) بر حسب score-t به سه گروه سالم، استئوپنیک و استئوپروتیک تقسیم شدند. قدرت عضلات با استفاده از دینامومتر دستی دیجیتال ارزیابی شد. تعادل ایستا در 5 وضعیت با چشمان باز و بسته، تعادل پویا و تعادل عملکردی به ترتیب با استفاده از صفحه ی نیرو، دستگاه بیودکس و آزمون های عملکردی (f8w) figure of 8 walking، star excursion (se) و (nts) near tandem stand ارزیابی شد. یافته ها: زنان استئوپروتیک نسبت به زنان غیر استئوپروتیک به طور معنی دار در تمامی گروه های عضلانی به جز اکستانسور زانو، قدرت کمتری داشتند. طول مسیر، سرعت متوسط و انحراف معیار سرعت و دامنه ی جا به جایی مرکز فشار در جهت قدامی-خلفی در وضعیت های ایستادن بر روی دو پا و رومبرگ با چشمان باز و بسته در گروه استئوپروتیک و استئوپنیک نسبت به گروه سالم به طور معنی دار بیشتر بود. افزایش دامنه ی جا به جایی مرکز فشار در راستای داخلی-خارجی در وضعیت near tandem و افزایش سرعت متوسط جا به جایی مرکز فشار در این جهت در وضعیت ایستادن بر روی دو پا در گروه استئوپروتیک به ترتیب نسبت به گروه سالم و گروه استئوپنیک معنی دار بود. گروه ها در تعادل پویا اختلاف معنی داری نشان ندادند. در گروه استئوپروتیک، مدت زمان f8w، بیشتر و سرعت آن کمتر از گروه سالم بود. قدرت عضلات مفصل هیپ با دامنه ی نوسان داخلی-خارجی در وضعیت near tandem رابطه منفی و با سرعت f8w رابطه ی مثبت معنی دار نشان داد. نتیجه گیری: در زنان استئوپروتیک نسبت به زنان مشابه سنی غیر استئوپروتیک، پایداری وضعیتی کاهش پیدا کرد که کاهش قدرت عضلات می تواند از عوامل موثر بر ناپایداری وضعیتی در این افراد باشد. به منظور پیشگیری و درمان عوارض عملکردی ناشی از استئوپروز، تقویت گروه های عضلانی به خصوص عضلات مفصل هیپ و انجام تمرینات تعادلی باید در برنامه ی توان بخشی این افراد گنجانده شود.