اثربخشی آموزش برنامه کاهش استرس بر پایه ذهن آگاهی و مهارت های مقابله با استرس بر میزان درد، کیفیت زندگی و سلامت روان بیماران مبتلا به سرطان پستان

این مطالعه با هدف اثربخشی آموزش برنامه کاهش استرس بر پایه ذهن آگاهی و آموزش مهارت-های مقابله با استرس بر میزان درد، کیفیت زندگی و سلامت روان بیماران مبتلا به سرطان پستان ساکن در شهرستان دزفول انجام شد. روش: این تحقیق یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل همراه با پیگیری بود. برای این منظور طی دعوت نامه¬ای غیر رسمی از 51 بیمار که دارای شرایط مطالعه بودند ثبت نام به عمل آمد. این بیماران به صورت تصادفی به سه گروه 17 نفری شامل دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش اول تحت آموزش برنامه 8 هفته¬ای 5/1 ساعته کاهش استرس مبتنی بر ذهن¬آگاهی (کابات زین، 1990) قرار گرفت. گروه آزمایش دوم نیز تحت آموزش برنامه 8 هفته¬ای 5/1 ساعته مهارتهای مقابله با استرس (لازاروس و فولکمن، 1984) قرار گرفت. گروه کنترل تا پایان برنامه برنامه درمانی عادی خود را دریافت نمودند. هر سه گروه قبل و بعد و دو ماه پس از اجرای برنامه، پرسشنامه مختصر شدت درد، پرسشنامه کیفیت زندگی و پرسشنامه سلامت عمومی را تکمیل کردند. یافته¬ها: نتایج توصیفی نشان¬دهنده وضعیت بهتر گروه¬های آزمایش در متغیرهای کیفیت زندگی و ابعاد آن، درد و ابعاد آن و همچنین سلامت عمومی و ابعاد چهارگانه آن نسبت به گروه کنترل بود. نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره نیز با کنترل اثر پیش¬آزمون، نشان داد که آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن¬آگاهی باعث بهبود در کیفیت زندگی و ابعاد عملکردی و علائم آن در بیماران مبتلا به سرطان سینه شده است. همچنین این برنامه در کاهش شدت درد و کاهش تداخل درد در عملکرد روزمره این بیماران شده است. این نتایج نشان داد که برنامه ذهن آگاهی در بهبود وضعیت سلامت روان و ابعاد آن (شکایت جسمانی، اضطراب و بی¬خوابی، کنش¬وری اجتماعی و افسردگی) کارآمد بوده است. همچنین نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره نیز با کنترل اثر پیش¬آزمون، نشان داد که آموزش مهارت¬های مقابله با استرس باعث بهبود در کیفیت زندگی و ابعاد عملکردی و علائم آن در بیماران مبتلا به سرطان سینه شده است. همچنین این برنامه در کاهش شدت درد و کاهش تداخل درد در عملکرد روزمره این بیماران شده است. این نتایج نشان داد که برنامه مهارت¬های مقابله¬ای در بهبود وضعیت سلامت روان و ابعاد آن (شکایت جسمانی، اضطراب و بی¬خوابی، کنش¬وری اجتماعی و افسردگی) کارآمد بوده است.