تاثیر هورمون جاسمونیک اسید بر رشد و غده زایی دو رقم سیب زمینی در شرایط گلخانه ای

با توجه به واردات سالانه غده های بذری (ریزغده) به کشور و از طرفی قابل اجرا بودن تولید این غده ها از گیاهچه-های حاصل از کشت بافت در کشور، می توان با انجام پژوهشهایی نسبت به پایین آوردن هزینه تمام شده آن اقدام نمود. به منظور بررسی واکنش گیاهچه های حاصل از کشت بافت سیب زمینی به جاسمونیک اسید در تولید ریز غده در شرایط هیدروپونیک، آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملا تصادفی در بهار سال 1392 در گلخانه تولید مینی تیوبر شرکت طلایه بذر آریا در روستای به آباد مشهد انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل کاربرد جاسمونیک اسید به صورت محلول پاشی (در سه سطح 0/5، 1 و 1/5میلی مولار بر روی برگ ها) در سه زمان مصرف (قبل از کاشت، قبل از غده دهی و بعد از غده دهی)، گیاهچه های دو رقم سیب زمینی (آگریا و ساوالان) و تیمار شاهد (رقم آگریا و ساوالان در همان شرایط) بودند که در سه تکرار به کار رفتند. شاخص های اندازه گیری شده شامل ارتفاع گیاه، تعداد برگ سبز، وزن کل ریزغده در بوته، متوسط وزن ریزغده در بوته، وزن خشک ریزغده، تعداد کل ریز غده در بوته، تعداد ریز غده مناسب و استاندارد، تعداد ریزغده درشت و تعداد ریزغده کوچک (غیر استاندارد بذری) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت جاسمونیک اسید ارتفاع گیاه و تعداد برگ سبز کاهش پیدا کرد. این کاهش در رشد رویشی، سبب تحریک و تقویت فرایند غده زایی و ذخیره مواد فتوسنتزی در غده ها شد که این موضوع با همبستگی منفی و معنی دار بین وزن کل ریزغده در بوته و رشد رویشی مشخص گردید. همچنین با افزایش غلظت جاسمونیک اسید از 0/5 به 1/5 میلی مولار تعداد کل ریزغده در بوته کاهش معنی داری یافت. در رقم اگریا بهترین نتیجه در استفاده از جاسمونیک اسید با غلظت یک میلی مولار قبل از کاشت به دست آمد که موجب افزایش در تعدادکل، وزن کل، متوسط وزن و وزن خشک ریزغده و تعداد ریزغده مناسب و استاندارد به ترتیب 12، 33، 14، 33 و 15 درصد نسبت به شاهد و نیز افزایش 60 درصدی در تعداد ریزغده درشت گردید و اثری بر تعداد ریزغده ریز نسسبت به شاهد نداشت. در رقم ساوالان محلولپاشی با غلظت یک میلی مولار در مرحله مصرف بعد از غده دهی موجب افزایش در تعداد کل، وزن کل، متوسط وزن و وزن خشک ریزغده و تعداد ریزغده مناسب به ترتیب 5، 8، 8، 3 و 18درصد نسبت به شاهد و نیز کاهش 40 و 25 درصدی به ترتیب بر تعداد ریزغده درشت و ریزغده ریز گردید. این پژوهش اثر مثبت تیمار جاسمونیک اسید را بر گیاهچه های حاصل از کشت بافت دو رقم سیب زمینی اگریا و ساوالان در صفات مورد مطالعه نشان داد.