بررسی محافظت کبدی عصاره گیاه گلپر بر سمیت ایجاد شده توسط داروی سیکلوفسفامید در موش صحرایی نر

کبد بزرگ ترین ارگان داخلی بدن می باشد، که حدود 3-5 درصد توده بدن را تشکیل می دهد. وزن کبد در یک فرد بالغ، تقریبا kg 2/1 تا 5/1 است. این عضو در زیر دیافراگم، در ربع فوقانی راست شکم واقع شده است و توسط دنده ها حفاظت می گردد و با اتصالات رباطی در جای خود نگه داشته است. عملکردهای اصلی کبد شامل : متابولیسم، سم زدایی کربوهیدرات، پروتئین و چربی ها، ترشح صفرا و ذخیره ویتامین ها می باشند. بنابر این حفاظت و سلامت کبد یک فاکتور حیاتی برای سلامت کلی بدن است.لات.سمیت کبدی بر آسیب های کبدی مشتق شده از داروها و مواد شیمیایی دلالت دارد. عوامل دارویی مشخص وقتی در دوزهای بالا استعمال می شوند و گاهی اوقات حتی در دوزهای مورد نیاز برای درمان نیز ممکن است به ارگان صدمه بزنند. متابولیسم زنوبیوتیک ها (مواد خارجی که وارد بدن می شوند ) بطور کلی به دو فاز متابولیسمی i و ii تقسیم بندی می شود ، فاز i متابولیسمی به وسیله یک ابر خانواده آنزیمی سیتوکروم p450 انجام می شود. فاز ii متابولیسمی شامل فرآیندهایی مثل افزوده شدن گروه-های استیل، متبل، سولفور و یا گلوکورونیک اسید بر روی متابولیت های دارویی است. سمیت کبدی بر اساس پارامترهای بیولوژیکی افزایش آلکالین فسفاتاز (alp)، آسپارتات آمینوترانسفراز (ast)، آلانین آمینوترانسفراز (alt) و گاما گلوتامیل ترانسفراز ) ggt) یا بر اساس غیر طبیعی شدن بالینی( التهاب کبدی( می باشد. التهاب بالینی می تواند سیتوزولی یا کلستاتیک باشد. از اینرو، اندازه گیری سطوح آنزیم های ,alp ast وalt دارای اهمیت کلینیکی و توکسیکولوژیکی است. زیرا تغییر در میزان فعالیت این آنزیم ها نشان دهنده آسیب بافت ناشی از سموم و یا بیماری است پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر حفاظتی احتمالی گلپر در برابر سمیت کبدی ناشی از سیکلوفسفامید (cp) در رت انجام گرفت، در این پژوهش 30 سر موش صحرایی نر از نژاد آلبینو با وزن 200-180 گرم مورد استفاده قرار گرفت. حیوانات به طور تصادفی به پنج گروه شش تایی شامل: گروه i (کنترل) گروه ii (فقط سیکلوفسفامید دریافت می کند) و گروه های iii، iv و v(دریافت دوزهای مختلف عصاره گلپر به همراه cp)، به منظور القاء سمیت کبدی در گروه ii، iii، iv و v، cp به صورت تک دوز (05/0 میلی گرم/کیلوگرم) و به صورت داخل صفاقی تزریق شد، و عصاره متانول (5/0، 1 و2 میلی گرم/کیلوگرم) و به صورت گاواژ هر 24 ساعت یک بار و به مدت 21 روز اعمال گردید. نتایج بیوشیمیایی نشان داد که تزریق cp باعث ایجاد آسیب کبدی نسبت به گروه شاهد شده و افزایش قابل توجهی در آنزیم های مارکر سرمی مثل آسپارتات و آلانین ترانسفراز(alt,ast) و آلکالین فسفاتاز(alp) در گروه تیمار شده با cp در مقایسه با گروه شاهد (p< 0/05) گردید. با این حال، گروه هایی که عصاره h.persicumرا به همراه cp دریافت کرده بودند، پارامترهای آسیب کبدی به شکل قابل توجهی بهبود یافته بود. در نتیجه، یافته های ما نشان داد که عصاره متانولی از h.persicumاثر حفاظتی روی سمیت کبدی در موش صحرایی دارد.