نقد و تحلیل مضامین فکری مولانا در مثنوی با استناد بر فیه مافیه

پایان نامه
چکیده

مولانا از جمله عارفان و اندیشمندان بزرگ ایران است که توانست جوهر و عصاره عالی ترین افکار، اندیشه ها و جریانهای فکری عصر خود را در قالب شعر به زبانی تمثیلی و ساده چنان به شیوایی بیان کند که در این اقیانوس وسیع و عمیق معرفت هر کسی را به قدر فهم بهره ای باشد. ارزش آموزه ها و اندیشه های مولانا در این است که آثار این عارف بزرگ همچون منبع اصلی آنها، قرآن کریم، مملو از داستانها و نکات نغز و شیرین برای ارشاد و تعلیم تمام بشریت است و دامنه موضوعی آن چنان وسیع و گسترده است که همه جوانب روحی، اخلاقی، اجتماعی، عرفانی و مذهبی بشر را در برمی گیرد. این پژوهش قصد دارد با جستاری هدفمند در افکار و آرای دو اثر ارزشمند این فیلسوف شهیر، یعنی فیه ما فیه و مثنوی، با شناخت جریان فکری این عارف بزرگ، به قدر وسع و استطاعت حجاب از گوشه ای از رازهای نهان و اندیشه های ژرف ایشان بردارد تا بتواند گامی هر چند کوچک در تحقق و عملی کردن خط مشی این مکتب انسان ساز برداشته باشد. برای نیل به این مهم، موضوعات و مضامین فکری مولانا در فیه ما فیه و مثنوی، یکبار بر مبنای کتاب میناگر عشق به صورت تطابق موضوعی و یکبار بر مبنای شرح استاد فروزانفر به صورت تطابق مضمون و شباهت منشا و منبع مطلب، بطور مجزا مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و در خاتمه فهرستی از آیات، احادیث، امثال و داستان های مشترک بکار رفته در این دو اثر تدوین گردید که نشان داد 6/73% آیات، 7/54% احادیث و 3/47% داستانها و تمثیلهای بکار رفته در این دو اثر مشترک است و در مجموع 220 موضوع در فیه ما فیه شناسایی شد که محتوی و مضمونی مشابه در مثنوی داشتند که نشان می دهد این دو اثر گرانقدر و عظیم ادبیات کهن فارسی تا چه حد همسو هستند و از یک سرچشمه نشات می گیرند. نتیجه این پژوهش همچنین حقانیت انتساب فیه ما فیه به مولانا جلال الدین محمد بلخی را بیش از پیش اثبات می کند. به این امید که این پژوهش راهگشای پژوهش های عمیق تر و کامل تر آینده باشد.

منابع مشابه

ایثار در مثنوی معنوی و فیه مافیه مولانا

مولوی یکی از بزرگترین و برجسته ترین عرفا و شعرای ایران است که در آثار خود به مسئله اخلاق و چگونگی پرورش صفات نیکو در خویش و رسیدن به تعالی و کمال پرداخته است. از جمله مسائل اخلاقی که مولانا انسان ها را به آن دعوت می نماید، ایثار و فداکاری است. می توان ایثار را از نظر مولانا در مثنوی معنوی و فیه ما فیه به دو بخش تقسیم نمود : 1. ایثار انسان نسبت به خدا و در راه او که به وسیله جهاد با نفس و فنا...

15 صفحه اول

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

پیوندهای موضوعی فیه ما فیه با مثنوی و دیوان شمس

مولانا جلال‌الدین محمدبلخی، شاعر و عارف نام‌دار گسترة زبان و ادب فارسی صاحب آثاری بس ارج‌مند چون مثنوی، دیوان شمس و فیه‌مافیه است که هر یک از آن‌ها پژوهش‌هایی گسترده را  در برداشته و هنوز میدان تحقیق در این باب فراخ است. از میان این آثارگران‌قدر، فیه‌مافیه به مجلس‌گویی‌های صوفیانه اختصاص دارد. در این بحث، پس از معرفی مختصر «مجلس گفتن» یا وعظ‌گویی‌های صوفیانه، به پیوندهای موضوعی فیه‌مافیه با مث...

متن کامل

نقد و تحلیل کتاب مولانا و چند داستان مثنوی با تکیه بر سنت عرفانی طریقۀ مولویه

در مورد شعر و اندیشۀ مولانا جلال‌‌الدّین کتب متعددی نوشته شده و اهل ادب و محققان عرفان اسلامی از نظرگاه‌‌های مختلف آثارش را بررسیده‌‌اند. یکی از کتبی که در این زمینه تألیف شده، کتاب «مولانا و چند داستان مثنوی» است به خامۀ سیروس شمیسا. جستار حاضر به نقد و تحلیل کتاب «مولانا و چند داستان مثنوی» بر اساس سنت عرفانی مکتب مولانا می‌‌پردازد؛ نگارندگان در بخشهایی با عنوان، «مباحث مرتبط با شرح احوال و زن...

متن کامل

تحلیل مضامین مشترک مثنوی مولانا ودیوان حافظ

این پایان نامه وجوه اشتراک مولانا وحافظ را روشن می سازد وتا حد امکان به تحلیل این وجوه نیز می پردازد. این رساله در سه فصل تنظیم شده است فصل اول در بر گیرنده مضمون خداست که شامل سه بخش خدا وصفات او؛بخش دوم به دو موضوع مهم قضا وقدر وجبر واختیار که با خداوند ارتباط دارد پرداخته است وبخش سوم درباره تجدد امثال وتجلی حق در دلهای شکسته وعدالت وهدایت خدا سخن می گوید.فصل دوم درباره انسان می باشد که در ا...

15 صفحه اول

زیبایی از نگاه مولانا با تأکید بر مثنوی معنوی و فیه ما فیه

همانطور که تاریخ زیبا شناسی غرب را از شناخت آرائ افلاطون و ارسطو آغاز می کنیم، در زمینه زیباشناسی هنر اسلامی نیز می توان به سراغ متون کهن عرفانی رفت. یکی از برجسته ترین عُرفای مسلمان مولانا جلال الدین محمد رومی(بلخی) است. در آثاری که از مولانا برجا مانده فصل یا فصول جداگانه ای دربار? هنر و زیبایی هنری دیده نمی-شود؛ دلیل این مسئله شاید این باشد که زیباشناسی مولانا با هستی شناسی او درآمیخته، در نگ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023