بررسی کارآیی انرژی در گوسفند نژاد زل تحت نظام دام داری سنتی متکی به مرتع (مطالعه موردی: مراتع بلده نور)

به­منظور بررسی کارآیی انرژی در گوسفند نژاد زل تحت نظام دام­داری سنتی متکی به مرتع، سه دام­دار در سه روستای مختلف از توابع بلده (دویلات، چل و بلده)انتخاب شدند. فعالیت­های دام اعم از چریدن، نشخوار کردن، راه­پیمایی، شرب آب و استراحت، از زمان شروع حضور در عرصه مرتع (15 فروردین) تا ابتدای فروردین سال بعد ثبت و تخمین انرژی مصرفی با دو روش معادلات ماف و ضرایب نیکول انجام گرفت. برای صحت­سنجی این دو روش، علوفه مصرفی دام بررسی و میزان انرژی متابولیسمی آن تعیین شد. نتایج نشان داد در نظام دام­داری سنتی منطقه بلده پنج دوره­ی کاری متفاوت وجود دارد که از نظر فعالیت دام­دارای متفاوت هستند. پس از تعیین انرژی متابولیسمی علوفه مصرفی مشخص شد که ضرایب نیکول نتایج دقیق­تری نسبت به معادله ماف داشته و کلیه محاسبات بعدی بر پایه ضرایب و روش نیکول انجام گرفت. در نهایت، مجموع انرژی مصرفی فرآیند دام­داری در طول یک­سال در سه منطقه دویلات= 789132 ، چل= 85/741830 و بلده=2/880641 مگاژول به­دست آمد و انرژی حاصله محصولات تولیدی دویلات= 272600 ، چل= 243750 و  بلده=334165  مگاژول تخمین زده شد. از تقسیم انرژی تولیدات دامی بر انرژی مصرفی فرآیند دام­داری، کارآیی انرژی در هر سه منطقه تعیین، به­طوری­که کارآیی انرژی در بلده حدود 38 درصد، در دویلات 5/34 درصد و در چل حدود 33 درصد تعیین شد.