بررسی آت‌اکولوژی بادرنجبویه دنایی (Dracocephalum kotschyi Boiss.) در ایران

بررسی روابط بین یک گونه و محیط زنده و غیرزنده اطراف آن در رویشگاه‌های طبیعی اطلاعات باارزشی را از لحاظ تکثیر، اهلی کردن و اصلاح گیاهان فراهم می‌کند. به این منظور آت‌اکولوژی گیاه بادرنجبویه دنایی (Dracocephalum kotschyi Boiss.) در 12 رویشگاه بررسی شد. مناطق رویش گیاه با استفاده از فلورا ایرانیکا و کمک اهالی محلی مشخص گردید. خصوصیات هر رویشگاه با استفاده از وضعیت توپوگرافی و اقلیمی تعیین گردید. همچنین فنولوژی گیاه و گیاهان همراه با گیاه مورد مطالعه در مناطق مختلف تعیین شد. سایر صفات بررسی شده عمدتاً صفات رویشی و زایشی گیاه بوده و ارتفاع گیاهان، قطر در منطقه یقه و تاج پوشش گیاه نیز در محل اندازه‌گیری شد. همچنین شایستگی گیاهان (براساس تعداد بذر تولید شده در گیاه، تعداد ساقه‌های گلدار، پتانسیل بالفعل و بالقوه تولید بذر گیاهان) در مناطق مختلف تعیین گردید. منظور از شایستگی، توانایی گیاه در تولید بذر به‌عنوان یکی از روشهای تولیدمثل می‌باشد. برآورد حاصل از داده‌های اقلیمی از محل‌های موجود حکایت از این داشت که این گیاه نیازمند رشد در مناطق صخره‌ای مرتفع، هوای خنک در تابستان و رطوبت نسبی بالا می‌باشد. همچنین شایستگی گیاهان و وضعیت رشد گیاهان در مناطق مختلف متفاوت بود که می‌تواند به علت تغییرات اقلیمی یا ژنتیکی باشد. نتایج پژوهش حاضر، با توجه به تعداد کم گیاهان و در معرض انقراض بودن این گونه در زیستگاه‌های طبیعی آن، نشان‌دهنده ضرورت حفاظت و بعد اصلاح و اهلی کردن آن می‌باشد.