اثر مصرف خوراکی حب مقل (Commiphora Mukul) بر میزان گلوکز و چربی‌های سرم در موش‌های صحرایی نر دیابتی

مقدمه: با توجه به وجود شواهد متعدد مبنی بر اثر کاهنده‌ی لیپید حب مقل و آثار سودمند آن بر متابولیسم، در این بررسی اثرهای هیپوگلیسمیک و هیپولیپیدمیک این گیاه در مدل تجربی دیابت قندی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: 56 موش‌های صحرایی نر به طور تصادفی به چهار گروه شاهد، شاهد تیمار شده با حب مقل، دیابتی، و دیابتی درمان شده با مقل تقسیم‌بندی شدند. دو گروه تیمار شده با مقل، پودر گیاه مخلوط شده با غذای استاندارد موش (25/6%) را به مدت دو ماه بدون محدودیت دریافت نمودند. میزان گلوکز، تری‌گلیسرید، کلسترول تام، LDL-C و HDL-C سرم قبل از بررسی و در هفته‌های چهارم و هشتم پس از بررسی تعیین شد. یافته‌ها: میزان کاهش وزن موش‌های دیابتی درمان شده با مقل پس از دو ماه به 2/2±8/7% رسید که در مقایسه با کاهش وزن موش‌های گروه دیابتی (2/2±8/29%) تفاوت معنی‌داری را نشان داد (05/0 P<). در پایان ماه دوم، مقدار گلوکز سرم در گروه دیابتی و دیابتی درمان شده نسبت به گروه شاهد افزایش معنی‌داری پیدا کرد (01/0 P<)، نکته قابل توجه افزایش کمتر گلوکز در گروه دیابتی درمان شده نسبت به گروه دیابتی بود (05/0P<). سطوح تری‌گلیسرید و کلسترول تام سرم در موش‌های دیابتی نسبت به شاهد افزایش مشخص اما غیر معنی‌دار از نظر آماری نشان داد. کاهش بارز و معنی‌دار کلسترول در گروه دیابتی درمان شده نسبت به گروه دیابتی قابل توجه بود. در نهایت، به ترتیب تغییرات متوسط کاهشی و افزایشی لیپوپروتئین‌های LDL-C و HDL-C منجر به تشکیل یک نسبت بسیار مناسب از HDL-C/LDL-C شد که این نسبت در گروه‌های شاهد، درمان شده و دیابتی درمان شده به ترتیب 24 و 248% به دست آمد که نسبت به گروه شاهد تفاوت معنی‌داری داشت. نتیجه‌گیری: تجویز خوراکی و درازمدت گیاه مقل در مدل تجربی دیابت قندی ضمن جلوگیری از کاهش شدید وزن موش‌ها قادر به ایجاد اثرهای هیپوگلیسمیک بارز است و موجب تغییرات مطلوب و سودمند در سطح لیپیدهای خون می‌گردد، به طوری که نسبت HDL-C/LDL-C به عنوان یک شاخص بسیار با اهمیت در این حیوانات افزایش می‌یابد.