اثر پدیده ضربه شلاق در یک بازار متلاطم

پدیده ضربه شلاق نقش بسیار مهمی را در مدیریت زنجیره تامین بر عهده دارد. این نقش بخصوص در بازارهای بسیار متلاطم که قیمت ها به دلایل غیر منتظره همچون پدیده گرمایش زمین دچار تغییر می گردند مهمتر می باشد. به صورت سنتی انتظار می رود که با افزایش در قیمت ها شاهد کاهش قابل توجه در تقاضای بازار باشیم. با اینحال تحولات اخیر در اقتصاد جهانی نشان داده اند که افزایش ناگهانی قیمت در یک بازه کوتاه زمانی می تواند به افزایش ناگهانی در تقاضا منجر شود که در بلند مدت شاهد افت تقاضا خواهیم بود. شواهد بسیاری موید این نظر می باشند و می توان به عنوان مثال از رفتار بازار برنج در ایران در سپتامبر 2008 میلادی نام برد. در این مقاله یک مدل ریاضی برای تقاضا ارائه شده است که در آن تقاضا نه تنها تابعی از قیمت بلکه تابعی از سرعت تغییرات قیمت نیز می باشد. به هنگام کم بودن سرعت تغییر قیمت، رفتار مدل دقیقا" مشابه مدل کلاسیک کشش تقاضا می باشد. ولی به هنگام بروز یک شوک قیمتی در بازار رفتار مدل به طور کامل دگرگون میگردد. مدل پیشنهادی در عین حال پدیده ضربه شلاق را با استفاده از ضریب لیاپونوف مورد بررسی قرار می دهد.