اندازه‌گیری و سناریوسازی بلوغ مدیریت فرایندهای کسب‌‌وکار با بهره‌گیری از تکنیک نقشه‌های شناختی فازی

هدف: یکی از دغدغه‌های کنونی مدیران، توسعه سطح بلوغ مدیریت فرایندهای کسب‌وکار، شناسایی شرایط بهبود و توسعه فرایندها است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری و سناریوسازی توسعه بلوغ مدیریت فرایندهای کسب‌وکار انجام شده است. هر مدل بلوغی، دارای سه بعد سطح، مؤلفه‌ها و شاخص‌های اثرگذار و ابزار سنجش است که در این پژوهش از طریق بررسی سیستماتیک پیشینه پژوهش، مفهوم‌سازی و اندازه‌گیری ‌شده و در راستای بهبود سطح بلوغ سناریوسازی شده است. روش: پایه نظری مدل مفهومی پژوهش بر اساس مرور ادبیات موضوع شکل گرفت و این مدل با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی اعتباردهی شد. پس از مشخص شدن ساختار مدل مفهومی و عوامل و شاخص‌های هر سطح از بلوغ فرایندی با استفاده از روش نقشه شناختی فازی مدل علت و معلولی کلانی به دست آمده که ابعاد بلوغ و روابط مرتبط در آن مشخص شد تا امکان سناریوسازی برای توسعه بلوغ مهیا شود. یافته‎ها: مدل بلوغ مدیریت فرایندهای کسب‌وکار ارائه‌شده در این پژوهش سطوح بلوغ را به پنج سطح ابتدایی، مدیریت‌شده، استاندارد، قابل پیش‌بینی و نوآورانه تقسیم می‌کند. همچنین مشخص شد که 33 مفهوم فرایندی به توسعه سطح بلوغ مدیریت فرایندها منجر می‌شوند. بنابراین در صورتی که میزان پیاده‌سازی هر یک از این مفاهیم بین 0 تا 1 در سازمان مشخص شود، با کمک ابزار سنجش مدل ارائه‌شده در این پژوهش می‌توان سطح بلوغ مدیریت فرایندهای کسب‌وکار سازمان را اندازه‌گیری کرده و متناسب با آن سناریوسازی بهبود بخشید. نتیجه‎گیری: 33 مفهوم بلوغ مدیریت فرایندها می‌توانند به‌عنوان سناریوهای مختلف یک نقشه راه به سازمان‌ها کمک کنند تا سطح بلوغ خود را از صفر به 100 برسانند. همچنین نتایج پیاده‌سازی این پژوهش در شرکت مورد مطالعه نشان داد که وضعیت موجود فرایندهای کسب‌وکار در این مطالعه موردی در ابتدای سطح بلوغ سه قرار دارد و نمره آن 36 از 100 شده است.