بررسی تأثیر آموزش روانشناختی مبتنی بر شبکه‌ی اجتماعی مجازی بر تاب‌آوری مراقبین خانوادگی مددجویان با اختلالات روانی شدید

مقدمه: آموزش روانشناحتی ممکن است بر مراقبین خانوادگی مددجویان با اختلال‌های روانی تأثیر مثبتی داشته و وضعیت‌های مثبت روانی مانند تاب‌آوری را در آنها ارتقا دهد. هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر آموزش روانشناختی مبتنی بر شبکه اجتماعی مجازی بر تاب‌آوری مراقبین خانوادگی مددجویان با اختلال‌های روانی شدید است. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی به شکل پیش‌آزمون و دو پس‌آزمون با دو گروه کنترل و آزمایش است که در مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی ایران در سال 1396 در شهر تهران انجام شد. در مطالعه حاضر تعداد 72 نفر از مراقبین خانوادگی مددجویان با اختلال‌های روانی شدید با دامنه سنی 65-18 شرکت نمودند. به منظور جلوگیری از انتشار اطلاعات، ابتدا گروه کنترل و سپس گروه آزمایش مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه‌گیری بصورت مستمر و غیر احتمالی صورت گرفت. به منظور جلوگیری از آلودگی اطلاعات نمونه‌گیری ابتدا برای گروه کنترل و سپس برای گروه آزمایش انجام شد. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه جمعیت شناختی و ابزار تاب‌آوری کانر-دیویدسون (CD-RISC-2003) قبل از مطالعه، بلافاصله بعد از اتمام آموزش و 4 هفته بعد از آن انجام گرفت. آموزش مجازی برای گروه آزمایش از طریق تلگرام و به مدت چهار هفته انجام شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-24 و آزمونهای T مستقل، T زوجی و آنالیز واریانس با اندازه‌های تکراری تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج حاصل از بررسی مشخصات جمعیت‌شناختی نمونه‌ها، نشان داد که هر دو گروه همگن بودند. نتایج حاصل بر اساس آزمون تی مستقل نشان داد که میانگین تغییرات نمره تاب‌آوری در دو گروه آزمایش و کنترل، از نظر آماری تفاوت معنی‌دار داشته و در گروه آزمایش افزایش یافته‌است (001/0 > P). همچنین نتایج آزمون تی زوجی نشان داد که تغییرات نمره تاب‌آوری در گروه آزمایش از نظر آماری تفاوت معنی‌داری داشته و در مرحله پس آزمون اول بیشتر از مرحله پیش آزمون، در مرحله پس آزمون دوم بیشتر از مراحل پس آزمون اول و پیش آزمون بوده‌است (001/0 > P). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش روانشناختی مبتنی بر شبکه اجتماعی مجازی موجب ارتقای تاب‌آوری مراقبین خانوادگی مددجویان با اختلال‌های روانی شدید می‌شود. با توجه به کم هزینه بودن و دسترسی سریع افراد به شبکه‌های مجازی، می‌توان از محتوای این برنامه آموزشی بصورت گسترده برای مراقبین خانوادگی استفاده کرد.