تأثیر عوامل محیطی بر مقدار مواد مؤثرة گیاه Nepeta asterotricha Rech.f با بهره‌گیری از روش تحلیل کاهشی

نویسندگان

  • روجا صفاییان استادیار، دانشکدة منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
  • زینب جعفریان استاد، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
  • علی سنبلی دانشیار، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
  • مصطفی گلدان ساز دکتری علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
  • منصوره کارگر دکتری علوم مرتع، ادارة کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز، البرز، ایران
چکیده مقاله:

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر برخی عامل­های محیطی بر مقدار مواد مؤثرة گیاه دارویی پونه­سای کرک ستاره­ای -Nepeta asterotricha Rech.f- در هشت رویشگاه استان یزد انجام شد؛ و در پایان بهترین رویشگاه دارویی آن تعیین شد. به این منظور ویژگی­های خاکی در سه تکرار از هر رویشگاه، شامل ازت، فسفر، پتاسیم، اسیدیته، شوری، بافت خاک اندازه­گیری شدند. همچنین ویژگی­های توپوگرافی شامل ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت آن در رویشگاه­ها اندازه­گیری گردید. برای بررسی اسانس، نمونه­های گیاهی در هشت منطقه با سه تکرار جمع­آوری و پس از خشک کردن در شرایط آزمایشگاهی و سایه، اسانس­گیری به مدت سه ساعت انجام گرفت. برای بررسی رابطة بین متغیرهای محیطی و مواد مؤثره از تحلیل کاهشی RDA استفاده شد. مقایسة میانگین­ها با بهره­گیری از آزمون توکی و سطح معنی­داری 05/0 انجام شد. 31 ترکیب شیمیایی در مواد مؤثره شناسایی شد که 24 ترکیب در  رویشگاه­های مختلف با هم اختلاف داشتند. نتایج نشان داد که مواد مؤثره موجود در گونۀ مورد بررسی، از جمله α-Thujene،α-Terpinene، p-Cymene، (Z)-β-Ocimene، γ-Terpinene، terpinen-4-ol، cis-Sabinene hydrate،α-Terpinolene، 4aβ,7α,7aα-nepetalactone و 4aα,7α,7aβ-nepetalactone در دو مرحلة رشد رویشی و گلدهی، و هشت رویشگاه، اختلاف معنی­داری در سطح 95 درصد داشتند. در مرحلة رویشی مواد مؤثرة 1,8-Cineole، cis-Sabinene hydrate، trans-Caryophyllene و Limonene و در مرحلة گلدهی، مواد مؤثرة Rose furan epoxide ، 4 aβ,7α,7aα-nepetalactone، α-Pinene، cis-Linalool oxide، α-Terpinolene دارای بیشترین مقدار بودند. در بین متغیرهای محیطی نیز هدایت الکتریکی، پتاسیم، شن و ارتفاع تأثیر بیشتری در مرحلة گلدهی داشتند. از آنجایی­که رویشگاه­های ده­بالا و تقی­آباد دارای شرایط بهتری از نظر این متغیرها بود و مقدار مواد مؤثره اسانس گیاه مورد بررسی در آن­ها بیشتر بود، بنابراین پیشنهاد می­شود از پایه­های گیاهی این مناطق برای احیاء مناطقی با شرایط محیطی مشابه استفاده شود. همچنین این رویشگاه­ها به عنوان رویشگاه­های بهینة این گونه در استان یزد تعیین شدند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

Eco-phytochemistry of Nepeta asterotricha Rech. f. (Case study: Deh Bala, Yazd)

Ecological study of behavior is essential elements of the renewable natural resources. The study area in this research was Deh Bala where is one of the main habitat of N. asterotricha Rech. f. This plant is one of the 34 endemic species of Nepeta L. in Iran. In the study area, different parameters were determined such as essential oil, climate factors, phenology, co-dominant plants, morphology,...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

تأثیر علل اصلی مرگ‌ومیر بر امید زندگی استان فارس با استفاده از روش جدول عمر چند کاهشی

Background & Objectives: The recent researches on mortality in Iran in the past 3 decades have obviously emphasized cardiovascular diseases, unintentional injuries, and neoplasms as the most important causes of shortening Iranian’s lives. We investigated the role of these major causes on the mortality patterns in Fars in 2006. Methods: The number of registered deaths by age and sex and the dist...

متن کامل

تأثیر بعضی عوامل محیطی بر ویژگی‌های رویشی، جوانه‏زنی بذر و مواد مؤثّر کاکوتی کوهی (Ziziphora clinopodioides)

در پژوهش حاضر، رابطۀ بین ارتفاع از سطح دریا، ویژگی‌های اقلیمی و خاک به‌ عنوان عوامل مهم و اثرگذار بر ویژگی‌های رویشی، جوانه‏زنی بذر و اسانس کاکوتی کوهی بررسی شد. به این منظور سه رویشگاه این گونه با ارتفاع‏های مختلف در استان‏های البرز و مازندران انتخاب شد. ویژگی‌های رویشی بوته‏های کاکوتی کوهی در 45 پلات استقراریافته در این سه رویشگاه، ثبت شد. بذر این گونه از سه رویشگاه، جمع‏آوری و قوۀ نامیۀ آنها...

متن کامل

تحلیل اکولوژیک عوامل کلیدی برنامه‌ریزی فضای سبز کلانشهر تبریز با استفاده از روش تحلیل ساختاری و پویش محیطی

چکیده توسعه و گسترش فضای سبز با توجه به گسترش روزافزون جمعیت و ساخت و سازهای شهری و نیاز ضروری انسان‌ها به فضاهای سبز برای ایجاد تعادل اجتماعی، جسمانی و روحی، حفظ تعادل اکولوژیک شهرها امری مهم و حیاتی به شمار می‎آید. این مقاله بر آنست تا با دیدی سیستماتیک و ساختاری تمامی عوامل دخیل در توسعه فضاهای سبز شهری را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد و با استفاده از روابط ایجاد شده بین این عوامل، عوامل کلید...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 14

صفحات  167- 180

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023