تحلیل فضایی آسیب‌پذیری زیست‌اقلیمی شهر کرمانشاه در مواجهه با مخاطره اقلیمی موج گرم

رخدادهای حدیاقلیمی امروزه به‌مثابة یکی از تظاهرات اصلی تغییر اقلیم، بهمخاطرات مهمّ اقلیمی تبدیل شده­اند. هدف اساسی پژوهش پیش رو، تحلیل فضایی آسیب‌پذیری شهر کرمانشاه در زمان رخداد امواج گرم است. در این راستا، امواج گرم از داده­های ایستگاه سینوپتیک شهر کرمانشاه برای دورة 2015-2000 استخراج شد و از میان آن­ها موج گرم 7 تا 13 جولای 2015 انتخاب شد. دمای سطح زمین شهر کرمانشاه با اعمال الگوریتم تک­کانال روی باندهای گرمایی سنجندة حرارتی لندست 8 برای روز 9 جولای 2015، استخراج و با استفاده از داده­های دیدبانی‌شدة ساعت 09 ایستگاه هواشناسی کرمانشاه، برای همان روز به دمای هوا تبدیل شد. با استفاده از تحلیل آمار فضایی لکّه­های داغ، نواحی بحرانی شهر کرمانشاه حین رخداد موج گرم شناسایی شد و میزان جمعیّت در معرض خطر از بلوک­های جمعیّتی سرشماری 1395 با استفاده از تحلیل ماتریس متقاطع به­دست آمد. نتایج نشان داد که شش منطقه از شهر کرمانشاه با مساحتی برابر 3072 هکتار یک هستة گرمایی بحرانی را تشکیل داده­اند. میانگین دمای روزانة این هستة داغ طی شش روز موج گرم کمتر از 36 درجة سانتی‌گراد نبوده در حالی که میانگین دمای بیشینة این بخش از شهر برابر 45 درجة سانتی‌گراد بود. تحلیل ماتریس متقاطع بیانگر آن بود که براساس آمار سرشماری سال 1395، 52% از جمعیّت کلّ شهر کرمانشاه، یعنی 492285 نفر در محدودة هسته بحرانی قرار گرفته و تراکم جمعیّتی در این هستة داغ برابر 160 نفر در هکتار بود که دو برابر تراکم متوسّط شهر کرمانشاه است. 44% از جمعیّت دو طبقة جمعیّتی که آسیب­پذیری بالایی در برابر امواج گرم، تنش‌های گرمایی و گرمازدگی دارند، یعنی خردسالان (ردة سنّی زیر 10 سال) و کهن­سالان (ردة سنّی بالای 60 سال) (99893 نفر) در این هستة جمعیّتی قرار دارند.