تعیین میزان اثر‌گذاری ویژگی‌های خاک بر رواناب و رسوب در سطح زیررده با استفاده از تحلیل مؤلفههای اصلی (مطالعه موردی: دشت اردبیل)
نویسندگان
چکیده مقاله:
شناخت عوامل و فرآیندهای مؤثر بر فرسایش و رسوب خاک در یک منطقه، در ارائه راهکارهای مناسب برای حفاظت خاک ضروری میباشد. در این پژوهش، تأثیر ویژگی‌های خاک بر میزان رواناب و رسوب با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران در سطح زیررده، در دشت اردبیل بررسی گردید و برای بیان تأثیر ویژگی‌های خاک، از تجزیه و تحلیل مؤلفههای اصلی (PCA) استفاده شد. 77 نمونه خاک سطحی با روش شبکه‌های منظم (3500×3500 متر) تهیه گردید و برخی از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک (بافت، رطوبت اشباع، کربن آلی، هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیتروژن کل و پتاسیم) در آزمایشگاه اندازه‌گیری شد. علاوه بر آن، درصد پوشش گیاهی در نقاط نمونه برداری نیز از طریق پلات اندازه‌گیری شد. نمونه‌برداری رواناب و رسوب با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران (با شدت 9/23 میلی‌متر بر ساعت و مدت 10 دقیقه) در 40 نقطه اجرا و نمونه‌های رواناب و رسوب برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. نیم‌رخ‌‌های شاهد خاک تا سطح زیررده با استفاده از سیستم جامع آمریکایی تشریح شدند. نتایج تحلیل مؤلفههای اصلی (PCA) نشان داد نه عامل از 13 عامل بررسی شده در سه مؤلفه اصلی قرار گرفته که در مجموع 01/57 درصد از تغییرات میزان رسوب را توجیه می‌کنند. بر طبق نتایج، بیش‌ترین میزان رواناب (8/4 لیتر بر متر مربع) و رسوب (58 گرم بر متر مربع) در زیررده Psamments اندازه‌گیری شد. میزان کم کربن آلی در این زیررده (78/0 درصد)، موجب کاهش نفوذ‌پذیری خاک و افزایش حجم رواناب تولیدی می‌گردد. همچنین کم‌ترین میزان رواناب (4/2 لیتر بر متر مربع) و رسوب (84/21 گرم بر متر مربع) در زیررده Xeralfs مشاهده شد که در آن میزان کربن آلی (21/3 درصد) و پایداری خاکدانه‌ها (59/6 درصد) زیاد بوده و به بتع آن، نفوذ‌پذیری خاک افزایش و تلفات خاک کاهش پیدا میکند.
منابع مشابه
تحلیل منطقهای بار رسوب معلق با استفاده از روش رگرسیون مؤلفههای اصلی در حوضة آبخیز سفیدرود
رسوب ناشی از فرسایش خاک به عنوان مهم‌ترین نمایة تخریب اراضی، چالشی مهم در بحث توسعۀ پایدار و تهدیدی بر زیست بوم‌ها تلقی می‌شود. لذا برآورد معتبر رسوب خروجی از آبخیزها بسیار حائز اهمیت میباشد. گستردگی آبخیزها و کمبود ایستگاههای سنجش رسوب باعث شده است تا از روش‌های تحلیل منطقهای جهت برآورد بار رسوب معلق در آبخیز فاقد و یا کمبود آمار استفاده شود. هدف از این تحقیق تحلیل منطقهای بار رسوب معلق با...
متن کاملتعیین تناوب تاثیرگذار در روند سریهای زمانی بارش و رواناب (مطالعه موردی: دشت اردبیل)
در این پژوهش روند سریهای زمانی بارش و رواناب را در 3 ایستگاه بارش و یک ایستگاه رواناب در دشت اردبیل در مقیاس ماهانه در طول دوره آماری 1394-1350 بررسی میکند. هدف از این مطالعه تحلیل روند سریهای زمانی بارش و رواناب با استفاده از آزمونهای MK1 و MK2 و MK3 است و همچنین برای تعیین تناوب تأثیرگذار از ترکیب آزمون MK1 و تبدیل موجک استفاده گردید. نتایج آزمونهای MK1 و MK2 و MK3 نشان داد ایستگاههای ...
متن کاملمقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure
کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...
متن کاملمدلسازی تولید رواناب و رسوب با استفاده از خصوصیات هیدروژئومورفولوژیک در حوزه آبخیز سامیان، استان اردبیل
تولید رواناب و هدررفت خاک از مسائل مهم مدیریت منابع آب می‌باشند که منجر به مشکلاتی در بهره‌برداری از تأسیسات آبی و سدها می‌شوند. حجم رواناب، شدت فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه‌های آبخیز به‌طور قابل توجهی به ویژگی‌های هیدروژئومورفولوژیک منطقه بستگی دارد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی رابطه ویژگی‌های هیدروژئومورفولوژیک و تولید رواناب و رسوب در بالادست ایستگاه هیدرومتری سامیان با مساحت 42157 هک...
متن کاملبررسی اثر رطوبت‌های قبلی خاک بر مقادیر رواناب و رسوب با استفاده از باران شبیه‌سازی‌شده
یکی از عوامل مؤثر در ایجاد رواناب و تولید رسوب، شرایط رطوبتی خاک قبل از شروع بارندگی است. در این مطالعه هدف تعیین اثرهای خصوصیات خاک و بارش در سطوح مختلف رطوبتی خاک بر میزان رواناب و رسوب میباشد. در این راستا سه نوع خاک با بافت سنگین، سبک و متوسط با کاربری زراعی در استان خوزستان انتخاب گردید. به طوریکه هر 3 نمونه خاک پس از انتقال به آزمایشگاه در چهار سطح رطوبتی هواخشک، بین هواخشک و ظرفیت زراع...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 8 شماره 2
صفحات 129- 141
تاریخ انتشار 2020-08-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023