تقارن قدرت در تندیس موسی، اثر میکل‌آنژ

در میان تفاسیر متعددی که دربارة تندیس حضرت موسی، ساختة میکل آنژ، نوشته شده است، تفسیر فروید از همه مشهورتر است. وی بیش از ده توصیف از این مجسمه را بررسی کرده و تعبیر شخصی و نوین خود را بدین گونه عرضه می‌کند: حضرت موسی در این تندیس، در حال فرود بر سکوی سنگی و مهار خشم خود است، نه برخاستن. به استناد نتایج پژوهش‌های معاصر آراس، منتقد هنر و برومبرژه، انسان‌شناس، به ترتیب در مورد معانی و ارزش‌های نشانه‌شناختی «انگشت سبابه» در آثار هنری دورة رنسانس و تحلیل انسان‌شناسانة موی انسان به ویژه «ریش» در جوامع مختلف، که هر دو در پیکرة حضرت موسی دیده می‌شوند، پاره‌ای از جزئیات این تندیس را می‌توان به منزلة نمادهایی از «قدرت» تبیین کرد. از سوی دیگر، نمایش حضرت موسی به شکل «ذوالقرنین» و نیز به ویژه مجسمه‌های ایستادة راحیل و لیا در دو سوی تندیس چندان مورد توجه منتقدان و مفسران قرار نگرفته یا حتی نادیده گرفته شده‌اند، در حالی که به نظر می‌رسد که هم نمود «ذوالقرنین» و هم کلیت فضای اثر، در بر گیرندة هر سه مجسمه را باید به طور همزمان مد نظر قرار داد. مؤلف این مقاله کوشیده است نشان دهد که شاید موضوع اصلی این اثر، آن گونه که هنرمند ایتالیایی قرن شانزدهم مجسم کرده است، تجلی دو وجه از «قدرت» باشد: تقارت «قدرت» الهی و روحانی («ذوالقرنین»، لوح‌ها، وحی، نیایش راحیل، ...) در برابر «قوت و قدرت زمینی» (نیروی تن و بازوان، ریش ستبر، نگاه لیا بر زمین، ...)