جایگاه نمادین خروس در فرهنگ و هنر ایران با تکیه بر آثار سفالین، فلزی و منسوجات

بیان مسئله: خروس، این پرندة خارق‌العاده و زیبا، با توجّه به مبانی اعتقادی و مفاهیم نمادین، نقش بزرگی در باورهای مردم ایران ایفا می‌کند. این پیوند عمیق نقش خروس را به پرنده‌ای مقدّس و کیهانی بدیل کرده است. ویژگی‌های عینی و اسلوب رفتاری این پرنده سبب شده است تا بسیاری از هنرمندان، نقش آن را دست مایة ساخت آثار هنری خود کنند و با زبانی کنایه‌ای و رازآلود اندیشه‌های خود را بیان سازند. پژوهش حاضر با تأکید بر نقش این پرنده در آثار سفالین، فلزی و منسوجات در دورة پیش از اسلام و دورة اسلامی، به چرایی استفاده از این نماد و دلایل اهمیت نماد خروس در آثار هنری ایران پرداخته است. هدف: شناخت نقش این پرنده در آثار سفالین، فلزی و منسوجات دورة پیش از اسلام و اسلامی و بیان مفاهیم نمادین آن روش پژوهش:  پژوهش حاضر به شیوة تاریخی- تحلیلی صورت گرفته و شیوة جمع‌آوری اطلاعات به صورت جستجو در منابع کتابخانه‌ای و موزه‌ای است. یافته ­ها:  با توجّه به مطالعات صورت گرفته در حوزة هنرهای اسلامی ضمن اشاره به داستان‌ها و روایات، به ویژه اشاراتی که در خصوص داستان معراج پیامبر صورت گرفته است، بر تقدّس این مرغ عرشی تأکید شده است. بازتاب تصویر خروس در ایران باستان با تکیه بر منابع مکتوب این دوره به ویژه اوستا صورت گرفته است و ایرانیان باستان این پرنده را بسیار ارج نهاده و گرامی داشته‌اند. کاربرد نقش خروس متکی بر مضامین زیبایی‌شناسی و مفاهیم نمادین است  همین  موضوع سبب شده تا نقش این پرنده در آثار هنری ایران مورد توجه قرار گیرد.