حرکتهای «جمعی» و تغییرات نهاد و فناوری: بررسی شکل گیری بنگاه های علم محور در صنعت زیست‌داروی ایران

شواهد متعددی در مورد تاثیر حرکت‌های جمعی بر تحولات نهادی-فناورانة صنایع وجود دارد. با این حال، تاکنون پژوهش‌های «نظام‌مند» اندکی توانسته‌اند «تنوع و میزان» حرکت‌های جمعی در این تغییرات را توضیح دهند. پژوهش حاضر ضمن ارائه چارچوبی برای تحلیل «نظام‌مندِ» تنوع و میزان فعالیت‌های جمعی در شکل‌گیری بنگاه‌های علم‌محور زیست‌دارو، به عنوان مهمترین تغییر نهادی در صنعت زیست‌داروی ایران،  میزان جمعی بودن فعالیت «کارآفرینان نهادی» در طیف متنوعی از اقدامات نهادی مورد بررسی قرار داد و تلاش کرد به این سوال پاسخ دهد که تا چه حد تغییر قاعده بازی برای حرکت از صنایع سنتی به سمت صنایع دارای قابلیت نوآورانه متاثر از حرکت‌های جمعی است. این مقاله از نوع کیفی است و داده‌های آن بر اساس مصاحبه هدفمند با 57 نفر از افراد تاثیرگذار در این صنعت گردآوری شدند. نتایج پژوهش، از طریق تحلیل زمینه و کدگذاری یافته‌ها بدست آمدند. صنعت داروسازی ایران، صنعتی است که در تجاری‌سازی «زیست‌شبیه‌داروها» موفقیت چشمگیری داشته است. این موفقیت، بیش از هر چیز نتیجة وقوع یک تغییر نهادی قابل توجه، از «شرکت‌های تامین‌محور دولتی» به سمت «شرکت‌های علم‌محور خصوصی» بوده است. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که در پسِ شکل‌گیریِ این بنگاه‌های علم‌محور، چهار اقدام نهادی مهم وجود دارد و شبکه‌ای از افراد و کنشگران کلیدی (کارآفرینان نهادی) از بخش‌های خصوصی و دولتی و به صورت رسمی یا غیررسمی در تحقق تک‌تک این کارنهادها حضور داشته‌اند و هیچ‌یک از اقدامات نهادی بررسی شده به تنهایی از سوی کارآفرینان نهادی یک بخش توسعه نیافته‌اند.