رابطه امنیت غذایی با وضعیت وزن اعضای بزرگسال خانوارهای ایرانی

سابقه و هدف: با اینکه انتظار می‌رود افراد دچار ناامنی غذایی، دریافت غذایی پایین و در نتیجه، ذخایر چربی بدنی اندک و اضافه وزن کمتری داشته باشند، اما این همبستگی در مطالعات به خوبی مشخص نشده است. این مطالعه به منظور بررسی رابطه میان ناامنی غذایی و وضعیت وزن بدن در بزرگسالان زن و مرد خانوارهای ایرانی و ارزیابی ارتباط برخی عوامل اجتماعی- اقتصادی با آن، طراحی و اجرا شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تحلیلی، نمونه‌های مورد بررسی را اعضای بالای 20 سال خانوارهای ایرانی شرکت کننده در "طرح جامع مطالعات الگوی مصرف مواد غذایی خانوار و وضعیت تغذیه‌ای کشور" طی سال‌های 81-1379 تشکیل می‌دادند. نمونه‌گیری و انتخاب خانوارهای شهری و روستایی به روش سیستماتیک خوشه‌ای توسط مرکز آمار ایران انجام شد. قد و وزن همه اعضای خانوار مطابق دستورالعمل های استاندارد، اندازه گیری و نمایه توده بدن(BMI) محاسبه شد. وضعیت وزن بر پایه حدود مرزی NIH تعریف شد. وضعیت اجتماعی و اقتصادی خانوارها با تکمیل پرسشنامه ارزیابی شد. داده‌های الگوی مصرف مواد غذایی با استفاده از پرسشنامه‌های 24 ساعت یادآمد خوراک در سه روز متوالی به روش توأمان یادآمد ـ توزینی جمع آوری شد. نیاز به انرژی برای هر یک از افراد خانوار، جداگانه و بر اساس معادله‌های FAO/WHO محاسبه و میانگین سرانه نیاز به انرژی تعیین شد. ناامنی غذایی در سه سطح تعریف شد. تأمینِ 80 تا 89% انرژی مورد نیاز روزانه به عنوان ناامنی خفیف، 70 تا 79% به عنوان ناامنی متوسط و کمتر از 70% به عنوان ناامنی شدید در نظر گرفته شد. به منظور بررسی تاثیر همزمان متغیرهای تشکیل دهنده وضعیت اجتماعی- اقتصادی و متغیر رتبه‌ای امنیت غذایی به طور همزمان روی وضعیت وزن از رگرسیون لجستیک استفاده شد. یافته ها‌: در این تحقیق 7158 خانوار، 2496 (9/34%) خانوار روستایی و 4662 (1/65%) خانوار شهری مورد ارزیابی قرار گرفتند. تعداد مردان و زنان بالای 20 سال به ترتیب 6083 و 7960 نفر بود. میزان ناامنی غذایی در 2/5% از خانوارها شدید، در 6/7% متوسط و در 4/10% خفیف طبقه بندی شد. مردان 30% دچار اضافه وزن و 9/9% چاق بودند. این ارقام در زنان به ترتیب 3/34 و 7/26% و به طور معنی‌دار با مردان متفاوت بود (001/0P