رابطه بین جمعیت شته‌های ناقل با انتشار ویروس‌ها در سیب‌زمینی بذری: مطالعه موردی در منطقه فریدن اصفهان

چکیده شته‌ها یکی از آفات مهم سیب‌زمینی هستند که خسارت اصلی آن‌ها مربوط به انتقال بیماری‌های ویروسی است. در این مطالعه تراکم جمعیت شته‌های ناقل، درصد بیماری‌های ویروسی و رابطه بین آن‌ها در یک مزرعه آزمایشی که در آن غده‌های عاری از ویروس به مدت دو سال کشت شده بود، بررسی گردید. از کارت‌های چسب‌دار زرد رنگ جهت شکار شته‌ها استفاده شد و در آزمایشگاه تراکم تجمعی جمعیت شته­ها در دو گروه شته سبز هلو Myzus persicae (به عنوان مهم‌ترین گونه غالب) و سایر شته­ها تعیین گردید. رابطه بین تراکم جمعیت شته‌ها (در دو گروه شته سبز هلو و سایر شته‌ها)، درصد وقوع بیماریهای ویروسی مختلف شاملPVY،PLRV، PVM و PVS و رابطه­ی بین آن‌ها با محاسبه­ی شیب رگرسیون خطی و ضریب همبستگی ارزیابی شد. رابطه­ی بسیار معنی‌داری بین تراکم شته­ی‌ سبز هلو با تراکم سایر شته‌ها وجود دارد. همچنین رابطه­ی بین ویروس‌های مختلف بجز PLRV با تراکم جمعیت شته­ی سبز هلو و تراکم سایر شته‌ها معنی‌دار بود. این نتایج نشان می‌دهد که علی‌رغم فعالیت شته­ی سبز هلو و اهمیت زیاد آن در انتقال ویروس‌های مختلف در سیب‌زمینی بذری، در شرایط منطقه­ی فریدن سایر گونه‌ها نیز در انتقال ویروس‌های مورد نظر دخالت دارند. وجود رابطه­ی بسیار معنی‌دار بین PVY با شته‌های ناقل، انتشار بیشتر این ویروس را در مزارع بذری منطقه توجیه می‌نماید.