طراحی سامانه شناسایی عوامل مؤثر در پذیرش داوطلبان دورۀ دکترای تخصصی با استفاده از VPRST

افزایش تقاضا برای ورود به دورۀ دکترای تخصصی و سرعت کُند افزایش ظرفیت دانشگاهی متناسب با این رشد، موجب می­شود که داوطلبان در فرایندی گزینشی برای حضور در این دوره قرار گیرند. عوامل بسیاری در انتخاب دانشجویان برای دورۀ دکترای تخصصی تأثیرگذار است و از آنجا که بسیاری از این عوامل ذهنی و برخاسته از دیدگاههای استادان است، این موضوع با ابهام و عدم قطعیت جدی همراه است. شناسایی اثرگذارترین عوامل در انتخاب دانشجویان و نیز تعیین میزان اثر هریک از عوامل ذهنی مد نظر استادان در پذیرش دانشجویان دکترای تخصصی علاوه بر شفاف کردن فرایند، تأثیری چشمگیر در صرفه­جویی در زمان و هزینه­های دانشگاههای پذیرنده دارد. در این پژوهش سامانه­ای با استفاده از نظریه مجموعه‌های نادقیق با دقت متغیر (VPRST) برای شناسایی عوامل مؤثر در گزینش دانشجویان متقاضی ورود به دورۀ دکترای تخصصی طراحی شد. در طراحی این سامانه عواملی که در فرایند گزینش دانشجویان ارزیابی می­شوند، شناسایی و مجموعۀ داده­ای با استفاده از اطلاعات سالهای پیش آماده شد. سپس، این مجموعه با استفاده از نظریۀ مجموعه­های نادقیق با دقت متغیر تحلیل و عوامل مؤثر در پذیرش دانشجویان دکترای تخصصی شناسایی شد. نتایج این پژوهش برای استخراج قواعد پذیرش داوطلبان استفاده می­شود و امکان تصمیم­گیری در ارزیابی و پذیرش داوطلبان را فراهم می­آورد. به­منظور ارزیابی عملکرد این سامانه از داده­های آزمون سالهای 1387 تا 1393 دانشگاه تربیت مدرس استفاده شد. نتایج نشان می­دهد از بین 12 عامل که در مصاحبه بررسی شد، فقط سه عامل تعداد مقالات، استعداد و قدرت بیان و امتیاز آزمون کتبی در گزینش داوطلبان اثرگذارند و بر مبنای این سه عامل می­توان دربارۀ وضعیت 71% داوطلبان تصمیم­گیری کرد. ضمن اینکه استفاده از عامل قدرت تجزیه و تحلیل علمی به­عنوان چهارمین عامل اثرگذار می­تواند به افزایش دقت تصمیم­گیری تا سطح 91% بینجامد. این سامانه می­تواند به‌عنوان یک سامانۀ تصمیم‌یار برای استادان و دانشگاهها در ارزیابی و پذیرش دانشجویان به‌کار آید.