محاسبه کاهندگی طیف دامنه جنبش زمین در ناحیه شمال‌غرب ایران

در این مقاله با تلفیق داده‌های ثبت‌شده توسط 8 ایستگاه دائم شبکه‌ تبریز متعلق به شبکه‌ لرزه‌نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در بازه زمانی 1996 تا 2009 و داده‌های ثبت‌شده توسط 16 ایستگاه شبکه موقت لرزه‌نگاری دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در بازه‌ زمانی سال‌های 2008 تا 2011 در شمال‌غرب ایران، 3514 نگاشت از 943 زمین‌لرزه با بزرگای بین 6/1 تا 2/5 تحلیل و شکل منحنی کاهندگی با استفاده از الگوریتمRobust Lowess به‌صورت گرافیکی ارائه شد. شکل منحنی کاهندگی نشان می‌دهد که تغییر ضریب گسترش هندسی در فاصله‌ کانونی 70 کیلومتر اتفاق می‌افتد و سبب می‌شود تا یک مدل کاهندگی دو‌خطی برای برازش در بسامد‌های کم (کمتر از 5 هرتز) استفاده شود. ضریب گسترش هندسی تا فاصله 70 کیلومتر برای بسامد‌های مختلف به‌طور متوسط 28/0±1/1- به‌دست آمد. ضریب گسترش هندسی در فواصل بیش از 70 کیلومتر در بسامد‌های کمتر از 5 هرتز به‌طور متوسط 27/0±44/0- به‌دست آمد که در مقایسه با مقادیر گزارش‌شده برای سایر نواحی دنیا مقدار کوچکی است و نشان از وجود مرز ناپیوستگی موهو با تباین سرعتی ضعیف‌تر نسبت به آن مناطق دارد. ضریب گسترش هندسی در بسامدهای 5 هرتز و بالاتر، در فواصل کمتر از 70 کیلومتر و بیش از آن به هم شبیه است و مدل کاهندگی را از حالت دوخطی به حالت یک‌تکه تبدیل می‌کند. با استفاده از ضریب کاهندگی جذب ذاتی، تابع کیفیت موج برشی به‌صورت معرفی می‌شود. در این مقاله با تلفیق داده‌های ثبت‌شده توسط 8 ایستگاه دائم شبکه‌ تبریز متعلق به شبکه‌ لرزه‌نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در بازه زمانی 1996 تا 2009 و داده‌های ثبت‌شده توسط 16 ایستگاه شبکه موقت لرزه‌نگاری دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در بازه‌ زمانی سال‌های 2008 تا 2011 در شمال‌غرب ایران، 3514 نگاشت از 943 زمین‌لرزه با بزرگای بین 6/1 تا 2/5 تحلیل و شکل منحنی کاهندگی با استفاده از الگوریتمRobust Lowess  به‌صورت گرافیکی ارائه شد. شکل منحنی کاهندگی نشان می‌دهد که تغییر ضریب گسترش هندسی در فاصله‌ کانونی 70 کیلومتر اتفاق می‌افتد و سبب می‌شود تا یک مدل کاهندگی دو‌خطی برای برازش در بسامد‌های کم (کمتر از 5 هرتز) استفاده شود. ضریب گسترش هندسی تا فاصله 70 کیلومتر برای بسامد‌های مختلف به‌طور متوسط 28/0±1/1- به‌دست آمد. ضریب گسترش هندسی در فواصل بیش از 70 کیلومتر در بسامد‌های کمتر از 5 هرتز به‌طور متوسط 27/0±44/0- به‌دست آمد که در مقایسه با مقادیر گزارش‌شده برای سایر نواحی دنیا مقدار کوچکی است و نشان از وجود مرز ناپیوستگی موهو با تباین سرعتی ضعیف‌تر نسبت به آن مناطق دارد. ضریب گسترش هندسی در بسامدهای 5 هرتز و بالاتر، در فواصل کمتر از 70 کیلومتر و بیش از آن به هم شبیه است و مدل کاهندگی را از حالت دوخطی به حالت یک‌تکه تبدیل می‌کند. با استفاده از ضریب کاهندگی جذب ذاتی، تابع کیفیت موج برشی به‌صورت  معرفی می‌شود.   واژه‌های کلیدی: رابطه کاهندگی، تابع کیفیت، شمال‌غرب ایران