مقایسه تطبیقی شاخص های SPI، RDI و SPEI در تحلیل روند شدت، مدت و فراوانی خشک سالی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران

در این تحقیق، از شاخص‌های  SPIRDI و SPEI برای تحلیل روند شدت- مدت- فراوانی خشک‌سالی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران استفاده گردید. تعداد 25 ایستگاه سینوپتیک در اقلیم فوق با طول دوره مشترک آماری (1996-2014) انتخاب و شدت، مدت و فراوانی خشک‌سالی در هشت زیراقلیم برآورد گردید. نتایج نشان داد که روند خشک­سالی از مقیاس کوتاه مدت (سه ماهه) تا بلندمدت (48 ماهه) در اقلیم‌های سرد و خشک رو به کاهش و در اقلیم‌های گرم و خشک رو به افزایش است. بیشترین و کمترین توافق (با مقدار 99/0 و 14/0) بین دو شاخص SPI- RDI و SPI- SPEI به‌ ترتیب در اقلیم فراگرم فراخشک و فراسرد فراخشک در مقیاس 48 ماهه مشاهده گردید. رابطه SPI- RDI و SPEI- RDI نیز در بزرگی و تداوم خشک‌سالی در اقلیم های سرد در اغلب موارد ضعیف و منفی (با مقدار 32/0 و 06/0-) و در مورد اقلیم­ های گرم، بیشترین هم‌بستگی در اقلیم فراخشک فراگرم (98/0) بین SPEI-RDI مشاهده گردید. در بررسی هم‌بستگی  شاخص‌ها در برآورد فراوانی خشک­سالی، کمترین هم‌بستگی  بین زوج شاخص SPI-SPEI و SPEI- RDI در اقلیم‌های فراخشک سرد و سرد نیمه‌خشک (39/0 و 34/0) و بیشترین مقادیر هم‌بستگی  بین زوج شاخص SPI-RDI (99/0) مشاهده گردید. روند شدت- مدت- فراوانی خشک­سالی با استفاده از آماره من – کندال نشان می‌دهد که روند خشک­سالی در  اقلیم‌های گرم و خشک رو به افزایش  ( بیش از 61/2-) و در اقلیم‌های سرد و خشک رو به کاهش ( بیش از 61/2+) است. SPEI مقدار روند را با شدت بیشتری برآورد نموده است.