مقایسۀ کمی و کیفی روش‌های CTAB و SDS برای تخلیص DNA از گیاه دارویی ماریتیغال (Silybum marianum L.)

زمینه و هدف: معمولاً کیفیت DNA با عوامل مختلفی از جمله: عدم آلودگی ناشی از RNA، پروتئین، لیپید و سایر ساختارهایی که برای آنزیم تک پلیمراز (Taq Polymerase) در واکنش زنجیره­ای پلیمراز (PCR) و آنزیم­های برشی مزاحم، سنجیده می­شود. وجود ترکیبات فنلی و ترکیبات ثانویۀ دیگر، استخراج DNA از بافت برگ گیاه دارویی ماریتیغال (Silybum marianum L.) را جهت استفاده در مطالعات ژنتیکی و بیوتکنولوژی مشکل ساخته است. روش­ بررسی: در این مطالعه دو روش استخراج DNA جهت استخراج از بافت برگ 11 تودۀ ماریتیغال مورد مقایسه قرار گرفت. روش نخست بر اساس روش SDS انجام شد و در روش دوم از دستورالعمل CTAB با انجام تغییراتی استفاده گردید. کمیت DNA استخراج شده با تعیین میزان جذب هر یک از نمونه­ها در طول موج های260 و 280 نانومتر به­وسیلۀ دستگاه اسپکتروفتومتر مشخص گردید. در این پژوهش کیفیت DNA از نظر وجود شکستگی و مقدار RNA استخراج شده به­وسیلۀ الکتروفورز با ژل آگارز ارزیابی شد. یافته­ها: در میان روش­های به­کار گرفته شده جهت استخراج DNA از بافت برگ جمعیت­های ماریتیغال، روش CTAB از نظر کمیت و کیفیت DNA استخراج شده کارآیی پایینی داشت، در حالی­که روش SDS کارآیی مناسبی از نظر کمیت، کیفیت و خلوص DNA استخراج شده نشان داد. نتیجه­گیری: از آنجایی­که نسبت 280A/260A­ بیش از 2 نشان­دهنده وجود RNA و تخریب زیاد DNA و نسبت کمتر از 8/1 نشان­دهندۀ وجود آلودگی پروتئینی در DNA است، باید گفت که در مطالعات ژنتیکی و کارهای مهندسی ژنتیک روشی برای تخلیص DNA مناسب­تر است که DNA با کیفیت و کمیت بالاتری تولید کند. بسیاری از مطالعات انجام گرفته نشان می­دهد که در گیاهان دارویی و گیاهانی که حاوی مواد پلی­فنلی و پلی­ساکارید بالایی هستند به­کارگیری روش تخلیص CTAB و روش­هایی که از نظر تکنیکی نزدیک به این روش هستند کارایی مناسب­تری نشان می­دهند. CTAB به عنوان یک ماده شوینده می­تواند با DNA تشکیل کمپلکس دهد و آن را از کربوهیدرات­ها و پروتئین­ها جدا نماید. پلی­ساکارید­های باقیمانده نیز به­وسیلۀ NaCl غلیظ حذف می­گردند.